Συρία: Ένα σημαντικό κομμάτι στην αραβική σκακιέρα

Ο Χένρι Κίσινγκερ είπε κάποτε: «Οι Άραβες δεν μπορούν να κάνουν πόλεμο χωρίς την Αίγυπτο και ειρήνη χωρίς τη Συρία». Αρκετά χρόνια μετά τα λόγια του Κίσινγκερ στέκουν, αλλά σε διαφορετικό πλαίσιο, τονίζει το CNN. Αυτό που συμβαίνει στη Συρία στέλνει «κύματα» πολύ μακρύτερα από τα σύνορά της καθώς η χώρα αποτελεί σταυροδρόμι για το Λίβανο, το Ισραήλ, το Ιράκ, την Ιορδανία και την Τουρκία.


Η αστάθεια στη Συρία, η πορεία της προς τον εμφύλιο πόλεμο ή την ανατροπή του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ παρέχει ευκαιρίες για τους αντιπάλους του καθεστώτος, αλλά ενέχει και μεγάλους κινδύνους.

Οι ΗΠΑ θα επικροτούσαν την προοπτική να σπάσει η συμμαχία Συρίας-Ιράν και μαζί με αυτήν η κοινή χορηγία της λιβανικής σιιτικής πολιτοφυλακής, της Χεζμπολάχ. Επίσης μπορεί να υπάρξει η πιθανότητα ειρήνης με το Ισραήλ (αν και σίγουρα όχι σύντομα).

Ωστόσο υπάρχει ο κίνδυνος η κοινωνική βία στη Συρία να απλωθεί στο Λίβανο, που έχει παρόμοια ιδεολογία, η πιθανότητα να ανακάμψει η ακραία ισλαμική ιδεολογία και η προώθηση αυτής της αστάθειας στο Ιράκ ή ακόμη και στην Τουρκία.

Επισημαίνεται ότι σε μια χώρα όπου οι σουνίτες μουσουλμάνοι αποτελούν την πλειοψηφία, το καθεστώς κυριαρχείται από τη μειοψηφία των Αλαουϊτών, η οποία αποτελεί περίπου το 12% του πληθυσμού.

«Πρέπει να είσαι πολύ στενά συνδεδεμένος με τις πεποιθήσεις του λαού» είχε πει ο αλ Άσαντ στη Wall Street Journal, τον Ιανουάριο. «Όταν υπάρχει απόκλιση μεταξύ της πολιτικής και των πεποιθήσεων των ανθρώπων και συμφερόντων, δημιουργείται αναταραχή».

Οι παρατηρήσεις αυτές μπορεί τώρα να ακούγονται ειρωνικές, αλλά εδώ και δεκαετίες η πολιτική στη Συρία αποτελεί τον σημαιοφόρος της «παναραβικής» αντιπαράθεσης με το Ισραήλ.

Γι 'αυτό και η Συρία αποτελεί καταφύγιο για την ηγεσία της παλαιστινιακής Χαμάς, η οποία κυριαρχεί στη Γάζα και θεωρείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως μια τρομοκρατική οργάνωση. Άλλωστε ο επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς ζει στη Δαμασκό.

Επίσης η συμμαχία Συρίας- Ιράν άλλαξε τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή. Πέρυσι σε μία επίσκεψή του στην Τεχεράνη, ο Μπασάρ αλ Άσαντ απεκάλεσε το δεσμό των δύο χωρών «αδιάσπαστο».

Και οι δύο κυβερνήσεις εξόπλισαν και χρηματοδότησαν τη Χεζμπολάχ, με αποτέλεσμα να η τελευταία να γίνει σημαντικός παίκτης στα πολιτικά τεκταινόμενα του Λιβάνου, αλλά και να έχει στην κατοχή της πολλά όπλα και πυραύλους που στοχεύουν το Ισραήλ.

Η Συρία επίσης υπήρξε ένας αγωγός για την Τεχεράνη ώστε να ασκήσει μεγαλύτερη επιρροή στην περιοχή, προς μεγάλη δυσαρέσκεια των σουνιτών συντηρητικών καθεστώτων της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Σαουδικής Αραβίας.

Η Δαμασκός ασκεί επιρροή και στο Ιράκ. Αμερικανοί αξιωματούχοι κατηγορούν εδώ και καιρό τις συριακές αρχές ότι επιτρέπουν σε εξτρεμιστές να περνούν από τα σύνορα τους με το Ιράκ, μια κατηγορία που η Δαμασκός αρνήθηκε κατηγορηματικά.

Μάλιστα για κάποιο διάστημα η ιρακινή κυβέρνηση υποπτευόταν ότι η Συρία ήταν πίσω από τρομοκρατικές επιθέσεις.

Δεδομένης αυτής της «περιπλεκόμενης» κατάστασης, ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι η εκδίωξη του αλ Άσαντ, θα βοηθήσει να απελευθερωθεί η περιοχή από τα πολλά δεινά της. Αλλά τι θα μπορούσε να ακολουθήσει την αστάθεια στη Συρία ή την πτώση του αλ Άσαντ;

Η Συρία είναι περισσότερο ένα «γεωγραφικό μείγμα» παρά ένα κανονικό κράτος. Όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέρρευσε στο τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Συρία δημιουργήθηκε από ένα μωσαϊκό θρησκειών, αιρέσεων και φυλών.

Η λεπτή θρησκευτική ισορροπία μεταξύ των πλειοψηφούμενων σουνιτών και της ισχυρής μειοψηφίας των Αλαουϊτών σημαίνει ότι τυχόν κατάρρευση του κράτους θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα πόλεμο παρόμοιο με αυτόν του Ιράκ.

Η Συρία έχει επίσης σημαντικό κουρδικό και χριστιανικό πληθυσμό, οι οποίοι έχουν τα δικά τους παράπονα και αγωνίες.

Είναι λοιπόν σαφές ότι με ένα τέτοιο εκρηκτικό γεωπολιτικό μείγμα, μία ξαφνική αλλαγή στις ισορροπίες της χώρας θα προκαλέσει ντόμινο ανακατατάξεων με απρόβλεπτα αν όχι επικίνδυνα αποτελέσματα.
http://www.epikaira.gr