Ακριβαίνει ο αγωγός South Stream, αλλά θα γίνει

Αλεξέι Λοσάν, RBTH

Ο προϋπολογισμός ενός εκ των μεγαλύτερων έργων της Gazprom, του αγωγού φυσικού αερίου, South Stream, αυξήθηκε κατά το ήμισυ. Η εταιρία, όμως, δεν σκοπεύει να τα παρατήσει και, παρότι η ΕΕ είναι κατά του σχεδίου, τα πάντα προετοιμάζονται στη Σερβία.

Το κόστος του υποθαλάσσιου τμήματος του αγωγού φυσικού αερίου South Stream θα αυξηθεί από τα 10 στα 14 δις. ευρώ, ενώ το χερσαίο τμήμα που θα περνά απ’ το έδαφος της Ευρώπης, θα αυξηθεί από τα 6,6 στα 9,5 δις. ευρώ, όπως αναφέρεται στην επίσημη ανακοίνωση της Gazprom. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα -συνυπολογίζοντας και το ρωσικό τμήμα του έργου- το συνολικό κόστος του South Stream να αυξηθεί περίπου κατά 45%, σχεδόν ως τα 40 δις. ευρώ, ή 50,5 δις. δολάρια.

Η εταιρία δεν έχει εξηγήσει που οφείλεται η τόσο σημαντική αύξηση του κόστους. Ωστόσο, το τελικό ποσό είναι συγκρίσιμο με ολόκληρη την EBITDA (κέρδη μίας επιχείρησης πριν αφαιρεθούν τόκοι, φόροι, και απόσβεση) της Gazprom για το 2013, που είναι 55 δις. δολάρια. Εκτιμάται δε, ότι θα είναι έως και δυο φορές μεγαλύτερο από την πρώτη φάση του αγωγού φυσικού αερίου «Ισχύς της Σιβηρίας» προς την Κίνα. Όπως αναφέρει ο ειδικός του πρακτορείου ανεξάρτητων επιχειρηματικών αναλύσεων Investcafe, Γκριγκόρι Μπιργκ, ο αγωγός θα περνά κάτω από τη Μαύρη θάλασσα φτάνοντας στις χώρες της Νότιας και Κεντρικής Ευρώπης, ενώ η συνολική μεταφορική του ικανότητα θα είναι 63 δις. κυβικά μέτρα αερίου.  

Η γενική πρακτική 

Ο Ιβάν Καπιτόνοφ, υποδιευθυντής της έδρας κρατικής ρύθμισης της οικονομίας της Ακαδημίας Εθνικής Οικονομίας, αναφέρει ότι η αύξηση του κόστους των προγραμμάτων είναι μια συχνή πρακτική, τόσο στην περίπτωση της Gazprom, όσο και με ιδιωτικές εταιρίες, μετά τις υπογραφές στο τέλος των διαγωνισμών και την αποσαφήνιση των τεχνικών λεπτομερειών. Για παράδειγμα, εξηγεί, οι δαπάνες για την πρώτη φάση της κατασκευής του αγωγού πετρελαίου Ανατολική Σιβηρία-Ειρηνικός Ωκεανός, είχαν αυξηθεί από 6,6 δις. δολ. το 2004, στα 11 δις. δολ. το 2007. Ο αναλυτής της επενδυτικής εταιρίας Finam Management, Ντμίτρι Μπαράνοφ, λέει ότι πάντα σε τέτοιου είδους μεγάλα προγράμματα το κόστος δεν προσδιορίζεται αμέσως και προσθέτει ότι για πιθανή αύξηση του κόστους του South Stream είχε γίνει λόγος πριν από μερικά χρόνια, όταν το πρόγραμμα μόλις ξεκινούσε.

Αυτή η αύξηση δεν είναι η πρώτη στην ιστορία του South Stream, υπενθυμίζει ο Καπιτόνοφ. Στις αρχές του 2014 η θυγατρική εταιρία της Gazprom, Tsentrgaz, η οποία ανέλαβε ανάδοχος του σερβικού τμήματος του προγράμματος, πήρε το συμβόλαιο ύψους 2,1 δις. ευρώ για την κατασκευή αυτού του τμήματος του αγωγού. Αντίθετα, το Νοέμβριο του 2013, ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας, Αλεξάντρ Νόβακ, εκτιμούσε ότι το συμβόλαιο θα ήταν 1,7 δις. ευρώ. Σύμφωνα με τον γενικό αναλυτή της επενδυτικής εταιρίας UFS, Αλεξέι Κοζλόφ, η αύξηση του κόστους του προγράμματος μπορεί να συνδέεται με την αύξηση του κόστους των εργασιών ή την αύξηση του κόστους δανεισμού για τους ρώσους μετέχοντες στο πρόγραμμα.  

Νέες προοπτικές

Παρά την αύξηση των δαπανών, η κατασκευή του αγωγού South Stream θα συνεχιστεί, θεωρούν οι ειδικοί. Για τους Ευρωπαίους, αναφέρει ο Ντ.Μπαράνοφ, το έργο είναι συμφέρον γιατί θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και ασφάλεια προμηθειών. Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο, η αύξηση του κόστους του αγωγού δεν θα επηρεάσει την τελική τιμή του αερίου που θα μεταφερθεί απ’ αυτόν. Η Gazprom έχει ανακοινώσει επανειλημμένα ότι το έργο θα υλοποιηθεί όσες δυσκολίες και αν προκύψουν. Απόδειξη γι’ αυτό αποτελεί το γεγονός ότι οι εργασίες στο ρωσικό τμήμα και στα νερά της Μαύρης θάλασσας συνεχίζονται, καταλήγει ο Μπαράνοφ.

Συν τοις άλλοις, όπως έγινε γνωστό κατά την επίσκεψη Πούτιν στη Σερβία, στις 16 Οκτωβρίου, ήδη εκεί γίνεται ο σχεδιασμός της διαδρομής του αγωγού και το προσεχές διάστημα ξεκινούν οι εργασίες κατασκευής. Όπως δήλωσε ο ρώσος πρόεδρος, η υλοποίηση του προγράμματος μπορεί να αποφέρει στη Σερβία πάνω από 2 δις. ευρώ νέων επενδύσεων και να ενισχύσει σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.

ΝΟΤΙΟ ΡΕΥΜΑ

Όταν ο South Stream αρχίσει να λειτουργεί σε πλήρη ισχύ, η ικανότητα μεταφοράς των εξαγωγικών αγωγών από τη Ρωσία προς την Ευρώπη θα είναι 319 δις. κυβ. μέτρα ετησίως, ενώ αν εξαιρεθούν οι δυνατότητες του ουκρανικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου, αυτή θα φτάσει τα 176 δις. κυβ. μέτρα ως το 2017, αναφέρει ο Γκριγκόρι Μπιργκ. Σύμφωνα με τον ίδιο, ακόμη και αν εγκαταλειφθεί εντελώς η διέλευση μέσω Ουκρανίας, η Gazprom θα μπορέσει να ικανοποιήσει περίπου το 55% της ζήτησης της Ευρώπης σε εισαγόμενο αέριο. Συγκριτικά, σήμερα αυτό το μερίδιο κυμαίνεται περίπου στο 30%.

Τον Αύγουστο του 2014 το υπουργείο Οικονομικών και Ενέργειας της Βουλγαρίας ανέστειλε την εκτέλεση του έργου επειδή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι αυτό δεν είναι σύμφωνο με τους κανόνες του Γ΄ Ενεργειακού πακέτου της ΕΕ. Βάσει αυτών των κανόνων, οι ιδιοκτήτες αγωγού φυσικού αερίου στην επικράτεια της ΕΕ, δεν μπορούν να είναι εταιρίες εξόρυξης αερίου. Από την πλευρά της η Gazprom θεωρεί ότι οι αξιώσεις αυτές έχουν πολιτικά κίνητρα. Οι πρώτες προμήθειες έχουν προγραμματιστεί για το τέλος του 2015 και η προβλεπόμενη μεταφορική ικανότητα αναμένεται να επιτευχθεί το 2018. Ωστόσο, προειδοποιεί ο Μπιργκ, όπως και πρίν, η Ρωσία δεν θα είναι ο μοναδικός προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Μελλοντικά θα αυξηθεί σημαντικά ο ανταγωνισμός με το υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις αφρικανικές χώρες και εκείνες του Περσικού κόλπου, καθώς και με το μεταφερόμενο μέσω αγωγών αέριο από τις χώρες της Κεντρικής Ασίας.