Περισσότερο μαχαίρωμα στην πλάτη, κι όχι πραξικόπημα

Του Γιάννη Συνοδινού

 
Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΝΤΙΛΜΑ ΡΟΥΣΕΦ ΣΤΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΥΣ ΑΝΤΙΠΑΛΟΥΣ ΤΗΣ

Σύμφωνα με την κυρία Ρούσεφ και τους οπαδούς της, αυτά που έγιναν συνιστούν ένα πραξικόπημα. Αλλά, αν ο όρος «πραξικόπημα» μεταφράζεται σε αιφνιδιαστική και παράνομη κατάληψη της εξουσίας, σίγουρα δεν είναι αυτό που συνέβη στη Βραζιλία
Όσο και αν οι κατηγορίες εναντίον της θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως άσχετες, η πρώην Πρόεδρος της χώρας είχε την ευκαιρία να υπερασπιστεί τον εαυτό της με τη βοήθεια νομικών συμβούλων και συνεργατών καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Ο νόμος μπορεί να μην ήταν σωστός, αλλά ήταν ένας νόμος

Ο άνθρωπος που τη διαδέχτηκε είναι ο πρώην Αντιπρόεδρος Μισέλ Τεμέρ. Η Βραζιλία, τώρα, έχει έναν κεντροδεξιό Πρόεδρο, ο οποίος έχει υποσχεθεί ότι θα προστατεύσει όλα τα δημοφιλή λαϊκά προγράμματα που εφαρμόστηκαν από τις κυβερνήσεις των Λούλα/Ρούσεφ

Από τη δεκαετία του 1970 στη Λατινική Αμερική το φαινόμενο των πραξικοπημάτων ήταν κάτι το συνηθισμένο. Στρατιωτικές δικτατορίες κυβερνούσαν τις περισσότερες χώρες αυτής της περιοχής. Υπήρχαν σκληρά, απάνθρωπα καθεστώτα, με ηγέτες ανθρώπους με πολύ κακή φήμη, που είχαν ροπή στη βία και την καταπίεση της αντιπολίτευσης - ο Αουγκούστο Πινοσέτ στη Χιλή, ο Αλφρέδο Στρέσνερ στην Παραγουάη, ο Χόρχε Ραφαέλ Βιδέλα στην Αργεντινή κοκ.
Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα σε ολόκληρη την περιοχή στα τελευταία 30-40 χρόνια ήταν πως αυτές οι δικτατορίες ανατράπηκαν, σε μεγάλο ποσοστό με ειρηνική λαϊκή πίεση, κι αντικαταστάθηκαν με εκλελεγμένες δημοκρατικά κυβερνήσεις. Η γενική εντύπωση ανάμεσα σε παρατηρητές, πολιτικούς και το νοτιοαμερικανικό κοινό είναι ότι η δημοκρατία βρίσκεται εδώ για να παραμείνει.
Αυτή ήταν και η περίπτωση της Βραζιλίας, μιας χώρας που στο διάβα των χρόνων κατάφερε να γίνει μια από τις δέκα ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου, όπου οι έντονες πολιτικές συζητήσεις είναι καθημερινό φαινόμενο και, από την επιστροφή των δημοκρατικών θεσμών το 1985, η θέση του Στρατού είναι περιορισμένη στα στρατόπεδα.

Μεγάλη αδικία
Έτσι, παρά την πολιτική αναταραχή και την οικονομική κρίση στη Βραζιλία, δεν υπάρχει κίνδυνος για στρατιωτική επέμβαση. Αλλά πολλοί άνθρωποι αποκαλούν την αποπομπή της πρώτης δημοκρατικά εκλελεγμένης γυναίκας Προέδρου της χώρας ως ένα πραξικόπημα, που πραγματοποιήθηκε από τους πολιτικούς και όχι από τους στρατηγούς.
Με αυτόν τον τρόπο άλλωστε η Ντίλμα Ρούσεφ βλέπει τα πράγματα από τη δική της σκοπιά, έπειτα από την απόφαση της Γερουσίας να την απομακρύνει από την εξουσία, να την καθαιρέσει, με την κατηγορία ότι χρησιμοποίησε κυβερνητικά χρήματα προκειμένου να αποκρύψει το παθητικό στον κρατικό προϋπολογισμό. Για την κυρία Ρούσεφ η εμπειρία των τελευταίων μηνών δεν ήταν φυσικά τόσο οδυνηρή, όσο τα βασανιστήρια και οι διώξεις που υπέστη ως φυλακισμένη υπό την τελευταία δικτατορία.
Παρ' όλ' αυτά, ένιωσε μεγάλη αδικία και κατάχρηση της εξουσίας από τους πολιτικούς αντιπάλους της. Η Ντίλμα Ρούσεφ απέρριψε με πάθος τις κατηγορίες που της προσήψαν. Αποκαλούσε συνέχεια τη διαδικασία ως πραξικόπημα των πολιτικών αντιπάλων της, με στόχο την απομάκρυνσή της από την εξουσία και την αντικατάσταση -χωρίς εκλογές- μιας αριστερής, σοσιαλιστικής κυβέρνησης με μια κεντροδεξιά, οπαδό της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς διακυβέρνησης.
Με άλλα λόγια, σύμφωνα με την κυρία Ρούσεφ και τους οπαδούς της, αυτά που έγιναν συνιστούν ένα πραξικόπημα. Αλλά, αν ο όρος «πραξικόπημα» μεταφράζεται σε αιφνιδιαστική και παράνομη κατάληψη της εξουσίας, σίγουρα δεν είναι αυτό που συνέβη στη Βραζιλία.

Μακρά διαδικασία η καθαίρεση της Ρούσεφ
Η καθαίρεση της Ντίλμα Ρούσεφ ήταν μια μακρά διαδικασία, κάτω από την επίβλεψη του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας. Η αποπομπή προβλέπεται από το Σύνταγμα της Βραζιλίας, όπως προβλέπεται και σε άλλες δημοκρατικές χώρες. Όσο και αν οι κατηγορίες εναντίον της θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως άσχετες, η πρώην Πρόεδρος της χώρας είχε την ευκαιρία να υπερασπιστεί τον εαυτό της με τη βοήθεια νομικών συμβούλων και συνεργατών καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Ο νόμος μπορεί να μην ήταν σωστός, αλλά ήταν ένας νόμος.
Η Ντίλμα Ρούσεφ ποτέ δεν κατηγορήθηκε για διαφθορά ή προσπάθεια να κερδίσει χρήματα για τον εαυτό της, όπως συνέβη με όλους αυτούς τους κατηγόρους της, μέλη του βραζιλιάνικου Κογκρέσου, κατά τη διάρκεια των πρόσφατων μηνών και βδομάδων. Ούτε το όνομά της περιελήφθη στο σκάνδαλο διαφθοράς με δωροδοκίες δισεκατομμυρίων δολαρίων για συμβόλαια της κρατικής εταιρείας Πέτρομπρας. Αρκετοί γνωστοί πολιτικοί, περιλαμβανομένων ανώτατων στελεχών του Εργατικού Κόμματος της κυρίας Ρούσεφ, εμπλέκονται σε αυτό το σκάνδαλο.

Τι αιωρείται στην… ατμόσφαιρα
Αυτό που αιωρείται στην πολιτική ατμόσφαιρα της χώρας είναι το γεγονός ότι η καλοβαλμένη πολιτική ελίτ της Βραζιλίας ήδη προσπαθεί να βρει έναν τρόπο για να θάψει το σκάνδαλο όσο γίνεται πιο γρήγορα, ώστε να σταματήσουν οι έρευνες για τη διαφθορά πριν φτάσουν πιο βαθειά και η υπόθεση πάρει μορφή χειμάρρου. Ο Φερνάντο Γκαμπέιρα, κάποτε αριστερός βουλευτής και τώρα σχολιαστής σε εφημερίδες και ραδιόφωνα για την πολιτική κατάσταση της χώρας, δήλωσε στο BBC πως αυτό που συνέβη είναι καλό για τη Βραζιλία.
«Οι κανονισμοί εφαρμόστηκαν, το Σύνταγμα λήφθηκε υπόψη και αυτά σημαίνουν πως η δημοκρατία στη Βραζιλία θα είναι πιο ισχυρή απ’ ό,τι στο παρελθόν», υπέδειξε. Άλλοι, περιλαμβανομένης της Γκλέισι Χόφμαν, πρώην Υπουργού στην τελευταία κυβέρνηση Ρούσεφ, διαφωνούν. Χαρακτήρισε την αποπομπή ως απαράδεκτη και προσβλητική για μια δημοκρατικά εκλελεγμένη Πρόεδρο.

Τι λένε ξένοι παρατηρητές
Όπως επισημαίνουν ξένοι παρατηρητές, το μεγαλύτερο λάθος της Ντίλμα Ρούσεφ -και ίσως η βασική αιτία των όσων έγιναν- ήταν η απροθυμία ή και η αδυναμία της ακόμα να κάνει τις συμφωνίες ή τις συμμαχίες που είναι απαραίτητες για να λειτουργήσει αποτελεσματικά μια κυβέρνηση στο πολυκομματικό σύστημα της Βραζιλίας. Τα δύο τελευταία χρόνια που κυβερνούσε η Βραζιλία πέρασε πολύ δύσκολες στιγμές, με ύφεση της οικονομίας της, αύξηση του πληθωρισμού και καλπάζουσα ανεργία.
Οι Βραζιλιάνοι ανησυχούσαν πως όλα τα κέρδη που επιτεύχθηκαν στα δέκα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης της χώρας από το Εργατικό Κόμμα θα μπορούσαν να χαθούν από την ανικανότητά της. Ο χαρισματικός προκάτοχός της Λούλα ντα Σίλβα είχε πετύχει πραγματικό θαύμα, το οποίο όμως άρχισε να ξεθωριάζει με το που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας η κυρία Ρούσεφ.

Ο διάδοχός της
Ο άνθρωπος που τη διαδέχθηκε είναι ο πρώην Αντιπρόεδρος Μισέλ Τεμέρ. Η Βραζιλία, τώρα, έχει έναν κεντροδεξιό Πρόεδρο, ο οποίος έχει υποσχεθεί ότι θα προστατεύσει όλα τα δημοφιλή λαϊκά προγράμματα που εφαρμόστηκαν από τις κυβερνήσεις των Λούλα/Ρούσεφ. Αλλά, στην προσπάθειά του να ξαναφέρει στον σωστό δρόμο την υπό κατάρρευση οικονομία της χώρας, ο κ. Τεμέρ προσπαθεί να περικόψει τον κυβερνητικό προϋπολογισμό και να αλλάξει μερικές από τις προτεραιότητες.
Μια ώρα μετά την ορκωμοσία του, ο νέος Πρόεδρος της Βραζιλίας ετοίμασε τις βαλίτσες του και πήγε στην Κίνα για τη διάσκεψη κορυφής της G-20, δηλαδή των 20 πιο ισχυρών οικονομιών του κόσμου. Η βραζιλιάνικη δημοκρατία επλήγη και σπιλώθηκε στα μάτια πολλών από αυτά που συνέβησαν στην Μπραζίλια.

«Είναι φρικτό αυτό που έγινε»
Σύμφωνα με τον διεθνολόγο, οικονομολόγο και πρώην υπάλληλο στην Παγκόσμια Τράπεζα Πίτερ Κένινγκ, αυτό που συνέβη στη Βραζιλία είναι το πιο φρικτό και παράνομο κοινοβουλευτικό πραξικόπημα που συντελέσθηκε στη Λατινική Αμερική, όμοιο με αυτό στην Ουρουγουάη τον Ιούνιο του 2009, όταν απομακρύνθηκε από την εξουσία ο Ζοζέ Μουχίκα. Και ήταν ξενόφερτο.
Ο Κένινγκ υποστηρίζει πως πίσω από αυτά που έγιναν στη Βραζιλία κρύβονται οι Ηνωμένες Πολιτείες. Που στη Βραζιλία βρήκαν συνεργάτες την ολιγαρχία των πλουσίων, οι οποίοι είδαν να κινδυνεύουν τα τεράστια οικονομικά συμφέροντά τους. Επικεφαλής των «πραξικοπηματιών» είναι ο Εντουάρντο Κούνια, ακροδεξιός πολιτικός, πρώην Πρόεδρος της Κάτω Βουλής της Βραζιλίας, ο οποίος σήμερα διώκεται για διαφθορά και δωροληψίες ύψους πέντε εκατομμυρίων δολαρίων.

Τι επιδιώκει η Ουάσιγκτον
Η Ουάσιγκτον επιδιώκει να βάλει χέρι στα τεράστια αποθέματα υδρογονανθράκων της Βραζιλίας, όπως επίσης και τα ακόμα μεγαλύτερα αποθέματα νερού που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στον Αμαζόνιο, πιστεύει ο Κένινγκ. Ο νέος Πρόεδρος της Βραζιλίας υποσχέθηκε ιδιωτικοποιήσεις, μεγαλύτερες ακόμα και από αυτές της Ελλάδας, λέει ο Κένινγκ. Ιδιωτικοποιήσεις που πεισματικά απέρριπταν τα προηγούμενα χρόνια ο Λούλα και η Ρούσεφ. Ως είθισται, οι ιδιωτικοποιήσεις θα συνοδευτούν από μαζικά προγράμματα λιτότητας, περικοπές στην Υγεία και την Παιδεία.
Ο Τεμέρ έχει δύο χρόνια για να εφαρμόσει τα όσα απαιτεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και θα λάβει τη βοήθεια που χρειάζεται από την Ουάσιγκτον, τις διεθνείς Τράπεζες, περιλαμβανομένης της BIS (Bank for International Settlement) με έδρα τη Βασιλεία της Ελβετίας, η οποία ελέγχεται από την οικογένεια Ρότσιλντ. Ελέγχοντας τη Βραζιλία, η Ουάσιγκτον ελέγχει σχεδόν ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Και δεν χρειάζεται πλέον τους δικτάτορες που επικρινόντουσαν από όλο τον ελεύθερο κόσμο.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ βάζουν χέρι στην BRICS, για την οποία γράφαμε στη «Σημερινή» πριν από λίγες ημέρες. Εδώ κυριαρχούν η Κίνα και η Ρωσία, ενώ μετέχει και η Βραζιλία. Τώρα όμως αυτή η Βραζιλία θα έχει διαφορετική κατεύθυνση και αυτό είναι που επιδιώκουν οι Αμερικανοί. Γιατί η BRICS συνιστά απειλή για τα αμερικανικά και τα ευρωπαϊκά οικονομικά και μη συμφέροντα, που είναι η δυτική οικονομική ηγεμονία σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το μέλλον της πρώην Προέδρου
Τι θα κάνει, λοιπόν, τώρα η Ντίλμα Ρούσεφ; Δεν της έχουν απαγορεύσει να συμμετέχει σε πολιτικές δραστηριότητες. Συνεργάτες της την προτρέπουν να απευθυνθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Και να καταγγείλει την απ' έξω παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Βραζιλίας. Άλλοι, όμως, λένε πως αυτό είναι ανώφελο. Γιατί, όπως υποστηρίζουν, πισώπλατα μαχαιρώματα, προδοσίες και μεγάλη διαφθορά, ναι, έγιναν στη Βραζιλία και προκάλεσαν την ανατροπή της. Αλλά πραξικόπημα; Μάλλον όχι.

http://www.sigmalive.com/simerini/world/360990/perissotero-maxairoma-stin-plati-ki-oxi-praksikopima