Τα τουρκικά τετελεσμένα και ο «διπλωματικός αυτισμός» της Αθήνας

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ
Αντιμέτωπη με κρίση «ταυτότητας» και «στρατηγικής» βρίσκεται η ελληνική εξωτερική πολιτική, καθώς η Άγκυρα επιμένει να υποβάλλει σε βασανιστική δοκιμασία τις αντοχές της Αθήνας, που αποδεικνύονται εξαιρετικά ελαστικές. Μετά από ένα συνεχές μπαράζ προκλητικών ενεργειών που κατοχυρώνουν και καταγράφουν το σύνολο των τουρκικών διεκδικήσεων έναντι της χώρας μας,
η τουρκική κυβέρνηση δοκίμασε τις αντοχές της ελληνικής πλευράς με την έξοδο του «Πίρι Ρέις» για έρευνες εντός και της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, κίνηση που άλλοτε αποτελούσε ακόμη και «αιτία πολέμου», τώρα όμως προκαλεί απλώς «δυσαρέσκεια και προβληματισμό». Η ελληνική πλευρά, μάλιστα, με τρόπο μάλλον ταπεινωτικό δέχτηκε το περασμένο Σάββατο να γίνει κανονικά η συνάντηση Δρούτσα – Νταβούτογλου στο Καζακστάν, όταν την ίδια στιγμή το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Πίρι Ρέις» είχε εισέλθει για έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.

Δυστυχώς όμως οι διαρροές περιέγραφαν το τι επρόκειτο να πει στον Τούρκο υπουργό ο κ. Δρούτσας, ενώ δεν υπήρξε καμία ενημέρωση για το τι απάντησε ο κ. Νταβούτογλου. Αν και από το συνεχιζόμενο δρομολόγιο του «Πίρι Ρέις» εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας είναι σαφής η απάντηση που δίνει η τουρκική πλευρά.

Η επιλογή της κυβέρνησης να επενδύσει δογματικά στις υποτιθέμενες καλές προθέσεις του κ. Ερντογάν έχει εγκλωβίσει ολόκληρη την ελληνική εξωτερική πολιτική, η οποία τώρα εμφανίζεται να αφήνει την Τουρκία να δημιουργεί τετελεσμένα, με την ελπίδα ότι ξαφνικά ο κ. Ερντογάν θα εμφανιστεί επί σκηνής και, διαψεύδοντας τον εαυτό του, θα δώσει λύση στα προβλήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η τακτική της κυβέρνησης όμως δημιουργεί σοβαρότατα προβλήματα στρατηγικής, ενώ αποδυναμώνει μακροπρόθεσμα την ελληνική διαπραγματευτική ισχύ.

Η πολιτική της Τουρκίας συνιστά πρωτοφανή έμπρακτη αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων χώρας-μέλους της ΕΕ και ουσιαστικά επιβουλή εναντίον ενδεχόμενων ενεργειακών πηγών που ανήκουν στην «επικράτεια» της ΕΕ. Κι όμως η Αθήνα πράττει ό,τι είναι δυνατό προκειμένου να μην προβληθεί και καταγραφεί η προκλητικότητα της Άγκυρας.

Αρχικά είναι η ίδια η αντιμετώπιση του «Πίρι Ρέις», όπου μετά από εντολή του ΥΠΕΞ, ένα σκάφος του Λιμενικού ανοικτής θαλάσσης πλέει σε σχετικά κοντινή απόσταση για να ζητά επί ματαίω την αποχώρησή του από την «ελληνική υφαλοκρηπίδα». Δεν έχει ζητηθεί ούτε προβλέπεται να ζητηθεί η συνδρομή και άλλων πλωτών μέσων είτε του Λιμενικού είτε του Ναυτικού, ώστε να δοθεί έτσι και μήνυμα αποφασιστικότητας για τη διασφάλιση κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.

Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση όμως προκαλεί το γεγονός ότι η Αθήνα περιόρισε τις αντιδράσεις της σε ρηματική διακοίνωση προς την Άγκυρα και σε ενημέρωση του κ. Δρούτσα σε ομολόγους του στο περιθώριο άλλων διεθνών συναντήσεων. Το μέγεθος της τουρκικής πρόκλησης όμως επέβαλλε άλλου είδους αντιμετώπιση, που θα κατοχύρωνε πλήρως σε επίπεδο διεθνών οργανισμών την Ελλάδα έναντι του τουρκικού αναθεωρητισμού.
Ενημέρωση της ΕΕ

Κι όμως δεν έχει καν υπάρξει πλήρης και εκτενής ενημέρωση της ΕΕ, ώστε να ζητηθεί και ανάληψη ευρωπαϊκής δράσης αλλά και καταγραφή των προκλήσεων στην Έκθεση της Κομισιόν, ενώ ούτε στα Ηνωμένα Έθνη έχει υπάρξει επίσημη γραπτή καταγγελία, όπως προβλέπει η διαδικασία του ΟΗΕ για παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Η κυβέρνηση που διαρκώς κατηγορούσε –και πιθανότατα ορθώς– την κυβέρνηση της ΝΔ για εγκατάλειψη του Ελσίνκι, τώρα εμφανίζεται όχι μόνο ανήμπορη, αλλά κυρίως απρόθυμη να επανασυνδέσει την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό.

Είναι σαφές ότι, εφόσον σήμερα που συμβαίνουν όσα συμβαίνουν στο Αιγαίο και στην περιοχή νότια της Ρόδου, δεν υπάρχει εμπεριστατωμένο διάβημα στην ΕΕ, και σε υψηλό μάλιστα επίπεδο, θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να υπάρξει διασύνδεση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας με το Αιγαίο στην επομένη έκθεση της Κομισιόν το Νοέμβριο, ώστε να διαμορφωθεί το πλαίσιο για επαναφορά του θέματος ακόμη και στη Σύνοδο Κορυφής. Αυτές οι εκθέσεις, εξάλλου, τα τελευταία χρόνια με ευθύνη και των ηγεσιών του υπουργείου Εξωτερικών, αποτελούν την κολυμβήθρα του Σιλωάμ για την Τουρκία σε ό,τι αφορά τα Ελληνοτουρκικά.

Ακόμη όμως και για το Κυπριακό, είναι σαφές ότι αποτελεί απολύτως λανθασμένη επιλογή η στάση του κ. Χριστόφια που με κάθε ευκαιρία σπεύδει να ανακαλύψει νέα «κίνητρα» για να νομιμοποιηθεί η άρση του βέτο των κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, χωρίς να υποχρεωθεί να εκπληρώσει τη βασική υποχρέωση που έχει αναλάβει, την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου Επέκτασης της Τελωνειακής Ένωσης και προς την Κύπρο.
Διεκδικήσεις στο Αιγαίο

Η συνεχιζόμενη δοκιμασία με το «Πίρι Ρέις» να πηγαινοέρχεται μέχρι τις 20 Αυγούστου θέτει υπό πλήρη αμφισβήτηση και τη διαδικασία των διερευνητικών επαφών. Το ερώτημα είναι σαφές: τη στιγμή που η Τουρκία εμπράκτως και ανεμπόδιστα επικαιροποιεί όλο το φάσμα των διεκδικήσεών της στο Αιγαίο, ποιος μπορεί να πιστέψει ότι την ίδια στιγμή ξαφνικά εμφανίζεται ως λευκή περιστερά στις διερευνητικές επαφές, ζητεί συγγνώμη για τα όσα συμβαίνουν στο Αιγαίο, δηλώνει ότι έχει αναθεωρήσει τις θέσεις της για «γκρίζες ζώνες», το Δίκαιο της Θάλασσας και τις διεθνείς συνθήκες και πράγματι αποδέχεται να συζητήσουν ο κ. Αποστολίδης με τον πρέσβη Σινιρίογλου μόνο για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, και όχι για όλο το πακέτο των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο;

Η Αθήνα μένει εκτεθειμένη καθώς, ενώ έχει αναλάβει εργολαβικά να στηρίξει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και επομένως το «ξέπλυμά» της από όλες τις «πληγές» –όπως το Κουρδικό, την έλλειψη δημοκρατίας, την εδραίωση του θρησκευτικού φανατισμού, την επιθετικότητα εναντίον των γειτόνων, την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας και τη μη αποδοχή του διεθνούς δικαίου κ.λπ.–, δεν έχει καν εξασφαλίσει τουλάχιστον ηπιότερο κλίμα, αλλά «εισπράττει» τελικά επιδείνωση των διμερών σχέσεων και κλιμάκωση όλων των αμφισβητήσεων της κυριαρχίας της.

Και τώρα διαπράττεται το ακόμη μεγαλύτερο ολίσθημα, καθώς για να μην υπάρξει αναπροσαρμογή της πολιτικής, η όποια πλέον είναι ζωτικής σημασίας για τα εθνικά συμφέροντα, η κυβέρνηση προσπαθεί να εμφανίσει τις προσδοκίες και τις επιδιώξεις της ως πραγματικότητα. Ο «διπλωματικός αυτισμός» όμως του να ζητάς μονότονα αποδείξεις των καλών λόγων του κ. Ερντογάν, όταν καθημερινά η τουρκική κυβέρνηση στέλνει όλο και πιο ξεκάθαρα ολοένα και πιο συγκεκριμένα μηνύματα όχι μόνο δεν οδηγεί πουθενά, αλλά είναι και επικίνδυνος…
m-epikaira.gr