PSI: Μείωση του χρέους κατά 105 δισ. επιφέρει το πρόγραμμα μέσω της εθελοντικής και υποχρεωτικής συμμετοχής

Συνολικό κούρεμα που ενεργοποιεί «ανώδυνη» πληρωμή των CDS
Μείωση του χρέους κατά 105 δισ. ευρώ, ή 51% του ΑΕΠ επιφέρει το PSI, με το συνδυασμό εθελοντικής συμμετοχής και της υποχρεωτικής, μέσω της ενεργοποίησης των ρητρών συλλογικής δράσης (CACs), που αποφασίστηκαν από το Eurogroup και το υπουργικό Συμβούλιο, απόφαση που όμως χαρακτηρίστηκε «πιστωτικό γεγονός», προκαλώντας την πληρωμή των CDS.
Η απόφαση της ISDA σκιάζει την επιτυχία του PSI, καθώς συντηρεί τις επιφυλάξεις της αγοράς για την επιτυχία του ελληνικού προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων, αφήνοντας ανοιχτά τα μελλοντικά «στοιχήματα» κατά της Ελλάδας, καθώς ήδη υπάρχουν εκτιμήσεις ότι θα χρειαστεί και άλλη βοήθεια και νέο «κούρεμα».
Το συνολικό χρέος που εντάσσεται στο PSI είναι ονομαστικής αξίας 197 δισ. ευρώ, ή το 95,7% του συνόλου των ομολόγων, ονομαστικής αξίας 206 δισ. ευρώ. Η αξία των ομολόγων ύψους 197 δισ. ευρώ αντικαθίσταται, τη Δευτέρα, από νέους τίτλους διάρκειας από ένα έτος μέχρι και 30 χρόνια, συνολικού ύψους 91,6 δισ. ευρώ και διαγράφεται χρέος ύψους 105,4 δισ. ευρώ.
Πρόκειται αναμφίβολα για τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση χρέους που έγινε ποτέ παγκοσμίως και μάλιστα σε εθελοντική βάση κατά συντριπτική πλειοψηφία, αλλά τα αποτελέσματα στο ύψος και στο ποσοστό του χρέους θα καθυστερήσουν μια δεκαετία για να φανούν.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για υποκατάσταση του δημοσίου χρέους προς τους ιδιωτικούς φορείς με το δάνειο που θα λάβει η χώρα από το μηχανισμό στήριξης, τις χώρες της ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο συνολικού ύψους 130 δισ. ευρώ, μέχρι το 2014, εκ των οποίων τα 100 δισ. ευρώ, θα καταβληθούν εντός του 2012.
Συνέπεια αυτού είναι το ποσοστό του χρέους, από το 171% του ΑΕΠ (368 δισ. ευρώ) που διαμορφώθηκε στο τέλος του 2011, θα υποχωρήσει στο 120,5% του ΑΕΠ, ή σε 325 δισ. ευρώ, το έτος 2020, σύμφωνα με την έκθεση βιωσιμότητας του χρέους, που έχει συντάξει το ΔΝΤ με την υπόθεση της υλοποίησης του PSI.

Τα κέρδη της Ελλάδας
Τα κέρδη της Ελλάδας από την αναδιάρθρωση του χρέους συνοψίζονται:
- Στο δραστικό περιορισμό της εξάρτησης από τις αγορές, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο τμήμα του ελληνικού χρέους, θα ανήκει στις χώρες της ευρωζώνης και στο ΔΝΤ (συνολικά 200 δισ. ευρώ), αλλά και στην ΕΚΤ και στις εθνικές κεντρικές τράπεζες 56,6 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, τα αναδιαρθρωμένα ελληνικά ομόλογα, η αξία των οποίων θα κυμαίνεται στα 100 δισ. ευρώ, θα δέχονται σαφώς λιγότερες πιέσεις, μελλοντικά όταν θα ξεκινήσει ξανά η διαπραγμάτευσή τους στη δευτερογενή αγορά.
- Στη μείωση των ετήσιων καταβολών για τόκους κατά ποσό περίπου 5 δισ. ευρώ, ετησίως. Για το 2012 το κονδύλι των τόκων περιορίστηκε σε 13, 05 δισ. ευρώ, από 17,9 δισ. ευρώ που θα ήταν χωρίς το PSI. Η μείωση οφείλεται στο μειωμένο επιτόκιο των νέων ομολόγων (μ.ο. 3,65%) σε σύγκριση με το μέσο επιτόκιο των τίτλων που αντικαταστάθηκαν που ήταν 4,84%, στο γεγονός ότι τα νέα επιτόκια υπολογίζονται στο 46,5% της αξίας των αρχικών ομολόγων, και στα μειωμένα επιτόκια δανεισμού που θα έχουν τα δάνεια από το μηχανισμό στήριξης.
Το πρόγραμμα των εκταμιεύσεων από τη δανειακή σύμβαση των 130 δισ. ευρώ, αναμένεται να καταρτιστεί στις 14 Μαρτίου από το Euroworking Group, ενώ στις 15 Μαρτίου θα αποφασίσει το ΔΝΤ το ύψος της συμμετοχής του στο νέο δανειακό πρόγραμμα της Ελλάδας.

Η συμμετοχή
Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν χθες το πρωί από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, οι συνολικές εθελοντικές συμμετοχές έφτασαν στο ποσό των 172 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 84% του συνόλου των ομολόγων που επιλέχθηκαν προς ανταλλαγή. Κατά κατηγορία τίτλων, τα αποτελέσματα ήταν τα ακόλουθα:
- Για τα ομόλογα ελληνικού δικαίου, το ύψος των οποίων είναι 177 δισ. ευρώ, οι εθελοντικές προσφορές ανήλθαν στο ποσό των 152 δισ. ευρώ, καλύπτοντας το 85,8% του ποσού.
- Καταψήφισε τις ρήτρες συλλογικής δράσης ή δεν προσήλθε στη διαδικασία το 5,3% (ποσού 25 δισ. ευρώ) των κατόχων ομολόγων ελληνικού δικαίου. Όμως η κυβέρνηση έχοντας το 85,8% των ομολογιούχων να συναινεί στην εφαρμογή των CACs, προχώρησε στην ενεργοποίησή τους.
- Για τα ομόλογα ελληνικού δημοσίου αλλά αλλοδαπού δικαίου (αγγλικού, γαλλικού, ιαπωνικού), επί συνολικού ποσού 17,4 δισ. ευρώ, οι προσφορές ανταλλαγής έφτασαν σε 12,3 δισ. ευρώ.
- Για τα εγγυημένα από το ελληνικό δημόσιο ομολογιακά δάνεια των ΔΕΚΟ επί συνόλου 9,8 δισ. ευρώ που διέπονται κατά την πλειονότητά τους από το ελληνικό δίκαιο αλλά κατά ένα τμήμα και από αλλοδαπό δίκαιο, η εθελοντική συμμετοχή ήταν 7 δισ. ευρώ.
- Για τα υπόλοιπα ομόλογα αλλοδαπού δικαίου η περίοδος υποβολής προσφορών παρατάθηκε έως τις 23 Μαρτίου.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, ο κ. Βενιζέλος είπε ότι, με τον τρόπο αυτόν, επιτυγχάνεται μια συνολική συμμετοχή στο PSI σε απόλυτους αριθμούς 197 δισ. ευρώ, επί συνόλου 206 δισ. ευρώ, ή σε ποσοστά 95,7%. Μια συμμετοχή, που υπερβαίνει σαφώς το όριο που είχαμε θέσει για την ολοκλήρωση της διαδικασίας άνευ εταίρου που είναι το 90%.

Πιστωτικό γεγονός
Πιστωτικό γεγονός συνιστά η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, απεφάνθη ομόφωνα η ειδική επιτροπή της Διεθνούς Ενωσης Swaps και Παραγώγων (ISDA) μετά τη συνεδρίαση που πραγματοποίησε χθες.
Η ISDA αποφάσισε ότι πρόκειται για πιστωτικό γεγονός από τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση ενεργοποίησε τις ρήτρες συλλογικής δράσης (CACs), τροποποιώντας τους όρους των ομολόγων που διέπονται από το ελληνικό δίκαιο και υποχρεώνοντας όλους τους ιδιώτες πιστωτές να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα ανταλλαγής του ελληνικού χρέους.
Η απόφαση αυτή σημαίνει ότι 4.323 συμβόλαια αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου (CDS) για το ελληνικό χρέος, αξίας το ανώτερο 3,16 δισ. δολαρίων, που βρίσκονται αυτή τη στιγμή υπό διαπραγμάτευση, θα πρέπει τώρα να ενεργοποιηθούν και να αποπληρωθούν, αν και το σημερινό ποσό πιθανότατα να είναι μικρότερο επειδή οι κάτοχοι ομολόγων δεν χάνουν ολόκληρη την αρχική τους επένδυση.
Η αποπληρωμή των CDS δεν είναι κάτι άμεσο και το ακριβές ποσό των χρημάτων που αλλάζει αυτή τη στιγμή χέρια θα καθοριστεί σε δημοπρασία που θα πραγματοποιηθεί στις 19 Μαρτίου.

Επίθεση στις διοικήσεις των Ταμείων
Λάβρος κατά των ασφαλιστικών ταμείων που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη διαδικασία του PSI εμφανίστηκε και χθες ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευάγγελος Βενιζέλος αφήνοντας μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο συγχωνεύσεων των μικρών ταμείων που αρνήθηκαν με άλλα μεγαλύτερα που συμμετείχαν.
«Το κράτος, οι φορολογούμενοι, δηλαδή όλοι οι Έλληνες πολίτες έχουμε δώσει στα ταμεία τα τελευταία 10 χρόνια 152 δισ. ευρώ επιχορηγήσεων. Και τώρα τα Ταμεία αρνήθηκαν να εντάξουν στο PSI 3 δισ. ευρώ, για λόγους πολιτικούς, για την ακρίβεια για λόγους μικροκομματικούς και ψευτο-συνδικαλιστικούς» τόνισε ο κ. Βενιζέλος, αναφερόμενος στα ταμεία που δεν συμφώνησαν με το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων.
Ο υπουργός χαρακτήρισε την απόφαση μη συμμετοχής βλαπτική και επικίνδυνη για τον τόπο για την πατρίδα, αλλά και για τα συμφέροντα των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων, οι οποίοι, αν αποτύγχανε αυτή η προσπάθεια που πέτυχε κατά κράτος, θα βρίσκονταν με ένα μεγάλο μηδενικό στα χαρτοφυλάκια των ταμείων τους.
Μάλιστα, προχώρησε και ένα βήμα παραπέρα, τονίζοντας ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί συνολικά ο τρόπος διοίκησης των ελληνικών ασφαλιστικών ταμείων. «Τα Ταμεία πρέπει να διοικούνται με έναν τρόπο, ο οποίος είναι επαγγελματικός, διαφανής, απολύτως αξιόπιστος. Ο τρόπος με τον οποίο, για παράδειγμα, διοικείται τώρα ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) είναι ένα πάρα πολύ καλό παράδειγμα για το πώς πρέπει να διοικούνται τα Ταμεία» τόνισε ο υπουργός.
Σε ό,τι αφορά την αναπλήρωση των απωλειών από το PSI στα ταμεία και το άμεσο μέλλον του Ταμείου όπου θα ενταχθούν ακίνητα του Δημοσίου που θα αναπληρώσουν τις απώλειες, ο κ. Βενιζέλος δεν ήταν ξεκάθαρος.
Θα απαντήσω πρώτα, είπε, στις διοικήσεις των ταμείων που έλαβαν την απόφαση συμμετοχής. Θα καλέσουμε και θα απαντήσουμε στη διοίκηση του ΙΚΑ στη διοίκηση του ΟΓΑ που στο όνομα των μισθωτών των πολλών εκατομμυρίων ασφαλισμένων και συνταξιούχων του ΙΚΑ, στο όνομα των αγροτών, έλαβαν την απόφαση να μετάσχουν.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - pkak@naftemporiki.gr