Μήπως η συμφωνία φυσικού αερίου Κίνας-Ρωσίας είναι... φούμαρα;

Xi (όρθιος, δεξιά) και ο Putin (όρθιος, όρθιος αριστερά προς το κέντρο) στην τελετή υπογραφής στη Σαγκάη με τον Miller της Gazprom (καθιστός, αριστερά)  και τον πρόεδρο της CNPC Zhou Jiping (καθιστός, δεξιά) -Φώτο από Alexey Druzhinin/AFP μέσω Getty Images

Του Matthew Philips
Έπειτα από μία διαπραγμάτευση 15 ετών η Κίνα και η Ρωσία φαίνεται τελικά πως πέτυχαν μια συμφωνία για το φυσικό αέριο που προβλέπει την από κοινού κατασκευή ενός αγωγού που θα συνδέει τις δύο χώρες. Σύμφωνα με τους όρους του 30ετούς συμφώνου, η Κίνα θα εξασφαλίσει το φυσικό αέριο που χρειάζεται για να "τροφοδοτήσει" την οικονομία της (και που θα τη βοηθήσει να καθαρίσει τον αέρα της), ενώ η Ρωσία διαφοροποιεί τη θέση της από μια ταραχώδη σχέση με την Ευρώπη. Πιθανότατα η Ρωσία δεν θα χρειαστεί ποτέ να ανησυχήσει για κυρώσεις από την Κίνα.

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, το βασικό σημείο τριβής στις συνομιλίες ήταν το τίμημα που θα πλήρωνε η Κίνα για να αγοράσει ρωσικό φυσικό αέριο. Η Κίνα ήταν πάντα πρόθυμη να επενδύσει προκαταβάλλοντας μετρητά σε αντάλλαγμα για μια φτηνότερη τιμή. Η Ρωσία ήταν ανέκαθεν πρόθυμη να δεχτεί τα μετρητά, αλλά δεν ήθελε να προσφέρει στην Κίνα μια πολύ καλή συμφωνία που θα ενθάρρυνε και άλλους πελάτες της να ζητήσουν παρόμοιες τιμές. Τελικά, φαίνεται πως η Κίνα θα δεσμεύσει έως και 25 δισ. δολάρια σε προκαταβολές για να βοηθήσει τη Ρωσία να κατασκευάσει τον αγωγό και να αναπτύξει τα πεδία άντλησης φυσικού αερίου στη Σιβηρία.

Και τι θα γίνει με το τίμημα; Όταν ανακοίνωσε τη συμφωνία, ο "τσάρος" του ρωσικού φυσικού αερίου, Alexey Miller, διευθύνων σύμβουλος της κρατικά ελεγχόμενης Gazprom (GAZP:RM), αρνήθηκε να προσδιορίσει το ποσό που θα χρεώσει η Ρωσία, κάνοντας λόγο για «εμπορικό μυστικό». Παρ’ολ’αυτά, οι λεπτομέρειες της συμφωνίας πρόσφεραν κάποιες ενδείξεις. Ο Miller είπε ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Gazprom θα διοχετεύει ετησίως 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Κίνα για διάστημα 30 ετών, συνολικής αξίας 400 δισ. δολαρίων.

Σύμφωνα με τους ανεπίσημους υπολογισμούς του Pavel Molchanov, αναλυτή ενέργειας της Raymond James, αυτό αντιστοιχεί περίπου σε 10 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα. Αυτή είναι περίπου και η τιμή που χρεώνει η Ρωσία στους πελάτες της στην Κεντρική Ευρώπη. «Δεν είναι καθόλου τρελό νούμερο», σχολιάζει ο Molchanov.

Επιπλέον, ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin δήλωσε ότι η τιμή που θα καταβάλλει η Κίνα θα συνδέεται με την τιμή του πετρελαίου, που σημαίνει ότι αν η τιμή του αργού πετρελαίου τύπου Brent αυξηθεί 2%, το ίδιο θα συμβεί και με την τιμή του φυσικού αερίου που θα πουλά η Ρωσία στην Κίνα. Πώς λοιπόν είναι σε θέση να γνωρίζουν την αξία μιας συμφωνίας διάρκειας 30 ετών όταν εμείς μετά δυσκολίας μπορούμε να προβλέψουμε ποια θα είναι η τιμή του πετρελαίου σε ένα μήνα από τώρα;

Είναι απλό, λέει ο Derek Scissors, του think tank American Enterprise Institute: οι αριθμοί είναι ψεύτικοι. «Δεν πιστεύω λέξη από όλα αυτά», λέει ο Scissors, που υποψιάζεται ότι το τίμημα δεν έχει οριστεί. Ποτέ δεν θα μάθουμε σίγουρα, αλλά ο Scissors θεωρεί πιθανό η Ρωσία και η Κίνα να συμφώνησαν στον όγκο του αερίου που θα μεταφερθεί και να άφησαν για αργότερα το τίμημα ούτως ώστε να ξεκινήσει η κατασκευή του αγωγού.

Αν ισχύει κάτι τέτοιο, το ποσό των 400 δισ. δολαρίων είναι απλά μια βιτρίνα για τα μάτια του κόσμου. Αναφέροντας το ποσό, λέει ο Scissors, η Gazprom καταφέρνει να δείξει πως δεν υποχώρησε στο θέμα της τιμής και πως «δεν θα κατέβαινε πολύ με την Κίνα», αποθαρρύνοντας έτσι άλλους πελάτες της να ζητήσουν χαμηλότερες τιμές –κάτι που δεν είναι καν σε θέση να κάνουν. Όσο πιο σταθερή φαίνεται η Ρωσία στις τιμές της, τόσο το καλύτερο.

Τα παραπάνω είναι μόνο εικασίες, ωστόσο αξίζει να προσέξει κανείς και τη συγκυρία της συμφωνίας. Λίγες μόνο ώρες πριν από την επίσημη ανακοίνωση της συμφωνίας, δημοσιεύτηκε πως οι δύο πλευρές απέτυχαν να συμφωνήσουν για την τιμή. Το αμέσως επόμενο πράγμα που είδαμε ήταν τον Putin και τον Κινέζο πρόεδρο να δίνουν τα χέρια στη Σαγκάη την ώρα που οι επικεφαλής των, ελεγχόμενων από κάθε κράτος αντίστοιχα, Gazprom και CNPC υπέγραφαν στις διακεκομμένες γραμμές.

Αν ο Putin είχε φύγει από τη Σαγκάη χωρίς συμφωνία, θα βρισκόταν σε μειονεκτική θέση στις αρχές Ιουνίου απέναντι στον Πρόεδρο Obama και την Γερμανίδα Καγκελάριο, Angela Merkel. Τώρα θα έχει μαζί του αποδείξεις πως η Ρωσία μπορεί να μειώσει την εξάρτησή της από τους πελάτες της Δύσης, "εμβολιάζοντας" τον εαυτό της μακροπρόθεσμα έναντι των κυρώσεων για την Ουκρανία. Μετά την ποινική δίωξη που άσκησαν οι ΗΠΑ κατά των αξιωματούχων του κινεζικού στρατού για κατασκοπεία σε αμερικανικές επιχειρήσεις, η Κίνα ίσως βρήκε τρόπο να «ανταποδώσει», βοηθώντας τη Ρωσία. Άλλωστε, όπως λέγεται, ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου. Τουλάχιστον για την ώρα.

capital