Περί "ήπιας ισχύος"

SOFT POWER. Δήθεν «ήπια» ισχύς, εκλογικεύσεις περί «έξυπνης ισχύος» και μαλακή (που μαλακώνει όπως όταν τα φίδια με σάλιο μαλακώνουν το θύμα πριν το καταβροχθίσουν) ισχύς

Παναγιώτης Ήφαιστος,https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/

Ποιητική αδεία, λοιπόν, εδώ και πολύ καιρό μεταφράζω τον όρο “soft power” ως μαλακή ισχύ με αποτέλεσμα πολλοί να απορούν και να με ερωτούν.

Η απάντηση που δίνω είναι ότι στις μεταφράσεις όρων και εννοιών υπάρχουν οι γραμμικές αποδόσεις και οι αποδόσεις σε μια άλλη γλώσσα με προσπάθεια να αποδοθεί η έννοια όπως αυτή αφορά την πράξη και την ανθρώπινη κατάσταση.

Δέστε μια οποιαδήποτε μετάφραση του Θουκυδίδη από τα Αρχαία στην αγγλική ή ακόμη και στην νεοελληνική και θα δείτε πόσο μεγάλη διαφορά έχουν. Στην νεοελληνική του Θουκυδίδη, για παράδειγμα, προσπαθώ να χρησιμοποιώ του Ελευθέριου Βενιζέλου γιατί είναι μεταφρασμένο με πνεύμα και νόημα αλλά και προσπάθεια να αποτυπωθεί η πολυκύμαντη σκέψη του μεγάλου Παραδειγματικού στοχαστή της πολιτικής θεωρίας του εθνοκρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος.

Η «μαλακή ισχύς» ήταν πάντα σημαντικό μέσο στο οπλοστάσιο των κρατών για την εκπλήρωση των σκοπών. Στον σύγχρονο κόσμο, όμως, αποτελεί ένα από τα κυριότερα μέσα της εθνικής στρατηγικής των μεγάλων δυνάμεων και χρησιμοποιούν κάθε τρόπο από εκβιασμούς και εξαγορές μέχρι παραμύθιασμα, παραπλάνηση και αποβλάκωση για να επιτύχουν τέτοιο αποτέλεσμα που θα εξοικονομεί πόρους «σκληρής ισχύος», δηλαδή όπλων και άλλων πιο φανερών μέσων.

Γιατί να εισβάλει κανείς, για παράδειγμα, στην Τουρκία με εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες, αεροπλάνα και άλλα στρατιωτικά μέσα, εάν μια μεγάλη δύναμη μπορεί να πείσει τους τούρκους με παραμύθια ότι «η κρατική κυριαρχία στον σύγχρονο κόσμο είναι περίπου φαντασίωση, το έθνος σοβινισμός και το εθνικό συμφέρον τουρκική ιδιοτροπία».

Μην πάτε μακριά, αλλάξτε το «Τουρκία», «τουρκικό», «τουρκική» με «Ελλάδα», «ελληνικό», «ελληνική» και θα βρείτε αναρίθμητα κείμενα, ιδίως από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και μετά. Αυτά ισχύουν για κάθε μικρό κράτος που διολισθαίνει καθιστώντας την κοινωνία του αναλώσιμη.

Η προσπάθεια λοιπόν είναι η επιβολή της θέλησης επί της κοινωνίας ενός λιγότερο ισχυρού κράτους ή και της διάλυσης ενός κράτους στα πλαίσια της ανελέητης αναμέτρησης των δυνάμεων όταν συγκρούονται ποικιλότροπα για τον έλεγχο της κατανομής ισχύος, την παρεμπόδιση άλλων δυνάμεων να γίνουν περιφερειακές ηγεμονίες και τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πόρων.

Στην πάλη αυτή οι φορείς επιστημονικών τίτλων, ιδιαίτερα στους τομείς των κοινωνικών  και πολιτικών και διεθνών «επιστημών» και οι έχοντας ρόλο στην διαμόρφωση της δημόσιας γνώμης στα μέσα επικοινωνίας ή άλλως πως, είναι κύριος «στόχος» των στρατηγικών μαλακής ισχύος.

Για αναφερθούμε ξανά στην γείτονα χώρα, εάν για παράδειγμα αύριο εμφανιστεί ένα σχέδιο Αναν ή σχέδιο Μπακιμούν για διζωνική ή τρικοινοτική ή πεντακοινοτική Τουρκία με πολιτική ισότητα μεταξύ των «συνιστωσών» κρατών που θα κάνει την Τουρκία της … Συρίας, της … Λιβύης, του … Ιράκ ή και μελλοντικά της … Κυπριακής Δημοκρατίας (ή κακομετάτε και έρχεται οίκοι γιατί το σχέδιο Αναν ήταν πρόδρομος για την πορεία του συνόλου των νεοελλήνων), μην απορήσετε εάν αναρίθμητα τουρκικά παπαγαλάκια στα μέσα επικοινωνιακής παραπληροφόρησης παραμυθιάζουν τους τούρκους πολίτες εάν εκατοντάδες φορείς επιστημονικών τίτλων υπογράψουν υπέρ του σχεδίου … Μπακιμούν.

Βαθύτατων προεκτάσεων αυτά, όπως ξέρουμε!

Παραθέτω εδώ σε παράρτημα την «Σημείωση τέλους» αρ. 59 από το βιβλίο μου «Κοσμοθεωρία των Εθνών» όπου αναλύεται στοιχειωδώς το ζήτημα. Επίσης σε παράρτημα, για τους αγγλομαθείς, παραθέτω ένα παλαιότερο εκπληκτικό σύντομο κείμενο του Johathan Mowat για το ίδιο θέμα. Εκτιμώ ένα από τα καλύτερα που γράφτηκαν όχι λόγω της συντομίας του αλλά του πυκνού περιεχομένου του και των παραπομπών του. Το παραθέτω γιατί η ιστοσελίδα που αρχικά το ανάρτησε … δεν υπάρχει πλέον ή άλλαξε περιεχόμενο το δε κείμενο στην αρχική μορφή είναι δυσεύρετο. Αναλύει την «πορτοκαλί επανάσταση» στην Ουκρανία πριν καμιά δεκαετία και εξηγεί πολλά γύρω από το θέμα με πυκνό και περιεκτικό τρόπο. Κυρίως όμως δίνει και πολύ σημαντική πρωτότυπη βιβλιογραφία από «σκληρές» πηγές του πυρήνα της Αμερικανικής εθνικής στρατηγικής. Βιβλία και άρθρα αξιωματούχων τα οποία οι ενδιαφερόμενος μπορεί να αναζητήσει. Δέστε πχ εκπληκτικές αναφορές στον Σόρος, του γνωστού κερδοσκόπου του οποίου τα «ιδρύματα» χρηματοδοτούν μεταξύ άλλων και «δεξαμενές σκέψης» σε υποψήφια για ανάλωση κράτη (εύκολα βρίσκει κανείς στο διαδίκτυο ποια είναι). Σημειώνω μόνο ότι το soft power όπως το αναλύει ο Mowat είναι «πιο εξειδικευμένο» από τις «αθώες» μέχρι «ουδέτερες» αναφορές του πολιτικού προσωπικού ή άλλων αναλυτών όπως ο Joseph Nye.

Εν κατακλείδι, να μην απορεί κανείς εάν και όταν κάποιοι παραμιλούν αντί να μιλούν ροκανίζοντας την πατρίδα τους.

To κείμενο του Jonathan Mowat. «The new Gladio in action?» σε αρχείο pdf.