Διδάσκουμε την ελευθερία

Στον πρόσφατο  (πανηγυρικό, εννοείται) εορτασμό της επετείου της Εξόδου του Μεσολογγίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε τα εξής στην ομιλία του, που ίσως δεν τα πήρατε όσο σοβαρά θα έπρεπε: «Εμείς οι Ελληνες ξέρουμε την αξία της ελευθερίας, έχουμε μάθει να την κατακτούμε και να τη διδάσκουμε. Αυτό πρέπει να πράξουμε και τώρα». Και αυτό ακριβώς που επιτάσσει ο Πρόεδρος εμείς το πράττουμε, έχω την ευχαρίστηση να σας ενημερώσω. Διδάσκουμε ελευθερία, τώρα που μιλάμε.

Διότι, σκεφθείτε, σε τι συνοψίζεται η πολιτική μας στο ζήτημα του χρέους και της χρηματοδότησης της οικονομίας: είτε έτσι είτε αλλιώς το διατυπώνουμε, ζητούμε να μας χρηματοδοτούν τα ελλείμματα, για να μην ζοριστούμε που πρέπει να τα κόψουμε. (Βλέπετε, την ηρωική δεκαετία του 1980, κανείς δεν μας είπε πως όταν βρεις τα λεφτά για να προσλάβεις μερικές εκατοντάδες χιλιάδες στο Δημόσιο, πρέπει να βρίσκεις τα λεφτά για να τους πληρώνεις και τα επόμενα είκοσι με τριάντα χρόνια...). Πάντως, δεν είναι μια μορφή ελευθερίας αυτή που διεκδικούμε; Είναι και παραείναι· η απελευθέρωση από τους δεσμούς της καλής πίστης στις συναλλαγές είναι ελευθερία. Είναι μάλιστα μια εντελώς πρωτοποριακή μορφή της, διότι, όπως βλέπετε από τις αντιρρήσεις των εταίρων, δεν την καταλαβαίνουν.

Να πάμε παρακάτω. Το πολιτικό επιχείρημα, ότι δηλαδή η δημοκρατία μας απορρίπτει την τήρηση των δεσμεύσεων που ανέλαβε, δεν είναι και αυτό επίσης μία μορφή ελευθερίας; Μπορεί να είναι λίγο άδικο για τον άλλο να απαιτείς να καταλάβει ότι η δική σου δημοκρατία είναι καλύτερη από τη δική του. Αν, όμως, βρεις το κορόιδο για να το πιστέψει και να του το επιβάλλεις, δεν αυξάνονται για σένα τα περιθώρια της ελευθερίας σου; Προφανέστατα. Ιδού, λοιπόν, άλλη μια επέκταση της έννοιας της ελευθερίας, την οποία τη διδάσκουμε την ώρα που εσείς διαβάζετε τούτες τις γραμμές.

Να πάω ακόμη πιο πίσω, όμως, για να μην εγκλωβίσω τη συζήτηση στην επικαιρότητα, καθόσον αυτό που πραγματεύομαι εδώ είναι ο αιώνιος, αδιατάρακτος και αμετάβλητος Υπαρκτός Ελληνισμός, του οποίου ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ είναι οι γνήσιοι εκφραστές της στιγμής. Θυμηθείτε επί ακμής του Υπαρκτού, την εποχή της «νέας διακυβέρνησης» επί Κώστα Καραμανλή, πώς πετύχαμε ανάπτυξη, ενώ συγχρόνως διευρύνονταν εκείνα τα περίφημα δίδυμα ελλείμματα και η παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας έπεφτε ταχύτατα. Με δανεικά για επέκταση του κράτους, με απόκρυψη των αληθινών μεγεθών της οικονομίας και με μια στρατιά δούλων - μεταναστών, για τους οποίους ίσχυε το ανταγωνιστικό μοντέλο στις εργασιακές σχέσεις, αλλά προς όφελος κατά κύριο λόγο της «μαύρης» οικονομίας.

Αντιλαμβάνομαι ότι σας σοκάρω. Είναι σκληρό να λες ότι η ευημερία μου βασίζεται στην απροκάλυπτη εκμετάλλευση του άλλου. Σύμφωνοι· και θα προσθέσω κάτι ακόμη: η ανάθεση της παραγωγής στους δούλους ανάγεται στις παραδόσεις για τις οποίες είμαστε τόσο περήφανοι, εντούτοις έχει και ένα πρόβλημα στην εφαρμογή. Συγκεκριμένα, για να πετύχουμε το επίπεδο ζωής που μας αρμόζει χρειαζόμαστε τουλάχιστον –το επαναλαμβάνω: τουλάχιστον– πενήντα εκατομμύρια δούλους. Πού θα τους βρούμε; Αναγκαστικά, λοιπόν, αναζητούμε Lebenraum, ζωτικό χώρο! Πρέπει, λοιπόν, να κατακτήσουμε και να υποδουλώσουμε: Αλβανούς, Βουλγάρους, Σέρβους και, φυσικά, Τούρκους, διότι χωρίς την Κωνσταντινούπολη και τον πληθυσμό της δεν πιάνουμε τον πληθυσμιακό στόχο. Φοβάμαι όμως ή, αν θέλετε, το διαισθάνομαι έτσι ενστικτωδώς, χωρίς να μπορώ να εξηγήσω γιατί, ότι έτσι ανοίγουμε πολύ μεγάλες δουλειές· και δεν είμαι βέβαιος αν αξίζει τον κόπο.

Παρόλα αυτά, για εμάς ως Ελληνες, ένα τέτοιο σύστημα δεν θα σήμαινε περισσότερη ελευθερία; Για να την κάνουμε ό,τι θέλουμε! Ας πούμε ένα παράδειγμα, για «να ομορφύνουμε τον κόσμο με τη μάθηση», όπως θα έλεγε το αρχέτυπο του αδικημένου παιδιού, ο Νίκος Ρωμανός, για να θυμηθώ έναν σχετικά φρέσκο ήρωα του Υπαρκτού.

Διδάσκουμε και πιο προχωρημένες, εξατομικευμένες μορφές ελευθερίας. Να, μόλις τις προάλλες, άκουσα ότι ο παππούς Αλέκος της κυβέρνησης προέβλεψε για το Eurogroup το εξής: «Θα κάνουν πίσω και θα μας δώσουν τα λεφτά για να μη διαλυθεί η ένωση». Τα συμφραζόμενα είναι το παν για την κατανόηση μας δήλωσης. Γι’ αυτό και, μόλις άκουσα τη δήλωση από το ραδιόφωνο, αυθόρμητα τον φαντάστηκα να συμπληρώνει: «Παιδί, βρε παιδί! Ε, παλικάρι! Δεν έχετε κάνα μεζέ να μας φέρεις με το ουζάκι;». Είπε και άλλα ωραία ο παππούς της κυβέρνησης, όπως λ.χ. ότι η γνώμη του για τη λαθρομετανάστευση είναι ότι «να δώσουμε διαβατήριο σε όλους». (Σ.σ.: ο συντομότερος τρόπος για να καταστήσουμε διεθνώς ύποπτο το ελληνικό διαβατήριο και να κάνουμε ένα άλμα προς την απομόνωση...).

Από πολιτικής πλευράς, πολλοί θα συμφωνήσουν ότι οι απόψεις του παππού της κυβέρνησης είναι, ως συνήθως, καφενειακές αρλούμπες. Είναι, πράγματι. Επίσης, όμως, αυτές οι απόψεις είναι η διδασκαλία του πώς πετυχαίνει κανείς για τον εαυτό του την απόλυτη ελευθερία: την ελευθερία από την πραγματικότητα. Είναι, δεν αντιλέγω, η πιο επικίνδυνη μορφή της ελευθερίας. Αλλά και αυτή τη διδάσκουμε, κυρίες και κύριοι, για όποιον θέλει να τη γνωρίσει!

Ολες οι μορφές ελευθερίας που διδάσκουμε εδώ στον Υπαρκτό έχουν, όμως, μια κοινή αδυναμία. Προϋποθέτουν ότι χωρίζουμε την ομάδα, την κοινωνία, εν τέλει τον κόσμο, σε δύο τάξεις: στους έξυπνους, που είμαστε εμείς είτε ως Ελληνες έναντι των ξένων είτε ως ομάδα συμφερόντων (π.χ., ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, ΠΟΕ-ΟΤΑ κ.λπ.) έναντι του κοινωνικού συνόλου και, αναγκαστικά, στα κορόιδα. Στην πράξη αυτό δεν εφαρμόζεται χωρίς προβλήματα· και, επιπλέον, δεν ταιριάζει με τη λειτουργία της δημοκρατίας. Στην πραγματικότητα, ένα τέτοιο πνεύμα διαβρώνει τη δημοκρατία. Η επικράτησή του στην Ελλάδα είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους έχει εκφυλισθεί η δημοκρατία μας, όσο και να το κρύβουμε από τον εαυτό μας. («Η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα» και λοιπές μπούρδες...). Και μπράβο μας, θα πω. Δική μας είναι η δημοκρατία, ό,τι θέλουμε την κάνουμε και δεν ρωτούμε κανέναν. Να ενώσω, λοιπόν, κι εγώ τη φωνή μου με του παππού: «Παιδί! Πού είναι εκείνος ο μεζές για το ούζο; Τόση ώρα περιμένουμε».

Η συνέχεια του κράτους

Για όσους τυχόν αμφισβητούν την ικανότητα των βαθιά ριζωμένων αξιών του Ελληνα να αντέχουν στον χρόνο και να συνεχίζουν τη διαδρομή τους στην Ιστορία παρά τις φαινομενικές διαφορές, να σας πληροφορήσω ότι ως πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας ακολουθεί το περίφημο στυλ διακυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή. Μαζεύει το τσίρκο στο Μαξίμου και τους συμβουλεύει: «Βρείτε τα μόνοι σας»...

Kathimerini

Έντυπη