Γιατί η Ρωσία επέβαλε «μπλόκο» στις εισαγωγές και πως κάποιες χώρες τις παρακάμπτουν.
<
Απαγορευμένες ντομάτες καταστρέφονται κοντά στο χωριό Γκούσινο, περιφέρεια Σμολένσκ. Πηγή: RIA Novosti/Viktor Tolochko
Για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της, η Ρωσία επέβαλε κυρώσεις τον Αύγουστο του 2014 σαν απάντηση στα αντι-ρωσικά μέτρα που πήραν ταυτόχρονα αρκετές χώρες, λόγω της θέσης της Μόσχας πάνω στο ουκρανικό ζήτημα. Πιο συγκεκριμένα, σε έναν ολόκληρο κατάλογο επιχειρηματιών που θεωρούνταν στενοί φίλοι του Βλαντίμιρ Πούτιν, και αρκετών κυβερνητικών αξιωματούχων, απαγορεύτηκε η είσοδος στην επικράτεια της ΕΕ και των ΗΠΑ, ενώ τα περιουσιακά τους στοιχεία σε αυτές τις χώρες «πάγωσαν». Οι ρωσικές Αρχές, σαν απαντητικά μέτρα, απαγόρευσαν τις εισαγωγές τροφίμων από αυτά τα κράτη. Η απόφαση αυτή συνέβαλε στην αύξηση του μεριδίου των εγχώριων αγροτικών προϊόντων στην ρωσική αγορά, τη στιγμή που μέχρι πριν το εμπάργκο, το μερίδιο των εισαγόμενων προϊόντων στη δομή των λιανικών πωλήσεων στη Ρωσία, ανέρχονταν στο 40%.
Σε ανάλογες ενέργειες προχώρησε αργότερα η ρωσική κυβέρνηση και εναντίον άλλων κρατών. Συγκεκριμένα, στο τέλος του Νοεμβρίου 2015, μετά την κατάρριψη ρωσικού βομβαρδιστικού Su-24 από την τουρκική Πολεμική Αεροπορία, η Μόσχα προχώρησε σε επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας, απαγορεύοντας τις εισαγωγές από τη χώρα αυτή σχεδόν όλων των προϊόντων τροφίμων (εκτός από ψάρια, ξηρούς καρπούς και γάλα).
Η επόμενη χώρα που βάζει «υποψηφιότητα» για να εγγραφεί στον κατάλογο των ρωσικών κυρώσεων, φαίνεται να είναι η Ουκρανία. Ετσι, οι εισαγωγές τροφίμων από την Ουκρανία στη Ρωσία μπορεί να απαγορευθούν από 1ης Ιανουαρίου 2016, ημερομηνία που θα ξεκινήσει να υλοποιείται το οικονομικό μέρος της συμφωνίας εταιρικής σχέσης (Συμφωνία Σύνδεσης) της τέως σοβιετικής Δημοκρατίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ουκρανία θα μπορεί να επανεξάγει στη Ρωσία «απαγορευμένα» προϊόντα από τις ευρωπαϊκές χώρες.
Περιορισμός εισαγωγών
Οι συνέπειες
Την ίδια στιγμή, για το 2014, σύμφωνα με την επίσημη στατιστική υπηρεσία της Ρωσίας «Rosstat», οι τιμές των τροφίμων στη χώρα αυξήθηκαν κατά 16,7%. Παρατηρώντας μια τέτοια κατάσταση, η γενική Εισαγγελία της Ρωσίας διενέργησε ελέγχους για να εντοπίσει τους λόγους που οδήγησαν στην αύξηση των τιμών τροφίμων στις μεγαλύτερες αλυσίδες λιανικής πώλησης. Σε ορισμένες από αυτές μάλιστα, αποδόθηκαν κατηγορίες για χειραγώγηση της αγοράς. Από τα αποτελέσματα των ελέγχων, μόνο στη Μόσχα, ασκήθηκαν 418 διοικητικές διώξεις. Σαν απάντηση στο κύμα ελέγχου, τα δίκτυα ανακοίνωσαν προσωρινό πάγωμα των τιμών στο 20% των βασικών αγαθών. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015, ο κύκλος εργασιών του λιανικού εμπορίου μειώθηκε κατά 8% (στα τρόφιμα η μείωση ήταν 7,7%, ενώ στην ομάδα προϊόντων εκτός των τροφίμων, κατά 8,3%).
Πως παρακάμπτονται
Με τη σειρά του, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας, Αρκάντι Ντβορκόβιτς, σημείωσε ότι μέσα σε μόλις λίγους μήνες το 2015, οι ελεγκτικές αρχές κατέγραψαν περίπου 700-800 παραβιάσεις του εμπάργκο τροφίμων. Από τα καταστήματα λιανικής πώλησης, οι ρωσικές Αρχές κατέσχεσαν επίσης 44,8 τόνους εμπορευμάτων που υπόκεινται σε καθεστώς κυρώσεων. Επιπλέον, από τις 6 Αυγούστου 2015, η ρωσική κυβέρνηση αποφάσισε να καταστρέφονται τα κατασχεθέντα στα σύνορα προϊόντα που εμπίπτουν στο ρωσικό εμπάργκο.
Οι κανόνες του ΠΟΕ
Όπως αναφέρουν Ρώσοι αξιωματούχοι, οι κυρώσεις των ΗΠΑ παραβιάζουν τα δικαιώματα των ρωσικών φορέων παροχής υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες ή συναλλάσσονται με αμερικανικές εταιρείες. Το εμπάργκο αυτό έρχεται σε αντίθεση με μία από τις βασικές συμφωνίες του ΠΟΕ, τη Γενική Συμφωνία για το Εμπόριο των Υπηρεσιών. Σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ, μια χώρα μπορεί να επιβάλει περιορισμούς στην εξαγωγή αγαθών ή υπηρεσιών, μόνο για λόγους εθνικής ασφάλειας. Όμως, η δυνατότητα επιβολής κυρώσεων σε οργανισμούς, δεν προβλέπεται.
Τον Μάρτιο του 2015, η ρωσική κυβέρνηση πάραυτα δήλωσε ότι δεν θα επιδιώξει την έναρξη δικαστικών διαδικασιών στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, δεδομένου ότι η διαδικασία αμφισβήτησης των κυρώσεων στον ΠΟΕ δεν είναι διαφανής και εμπεριέχει πάρα πολλές απαιτήσεις. Είναι χαρακτηριστικό το παλαιότερο παράδειγμα της Νικαράγουας που, ενώ κατάφερε να αποδείξει ότι οι κυρώσεις των ΗΠΑ είναι αντίθετες με τους κανόνες του ΠΟΕ, η απόφαση αυτή δεν επέφερε τελικά κανένα πρακτικό αποτέλεσμα.
Εδώ εδώ γείτονες. Δεν είναι η πρώτη φορά που θα γεμίσουν τα ράφια με τούρκικα προϊόντα, ούτε η πρώτη φορά που θα γίνουμε ρεζίλι. Άρχισε πάλι η εορταστική αγορά με ξηρούς ή αποξηραμένους καρπούς τουρκίας, κάπαρι, λιαστές ντομάτες και άλλα πολλά που εμείς είμαστε υπεράνω να τα παράγουμε.
ΑπάντησηΔιαγραφή