Από το 1909... στο 2009

Του Αντώνη Καρακούση
Oλα τα στοιχεία από τις Βρυξέλλες και τη Φραγκφούρτη βεβαιώνουν ότι το ελληνικό πολυπαραγοντικό οικονομικό πρόβλημα θα απαιτήσει στο αμέσως προσεχές μέλλον πολύ σκληρές αποφάσεις για να λυθεί. Στα ανώτατα κλιμάκια της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εδραία είναι η πεποίθηση ότι οι πολιτικές διαχείρισης, όπως και εκείνες της ήπιας προσαρμογής που υιοθέτησε ο κ. Καραμανλής μετά το 2004, έχουν εξαντληθεί και δεν συνιστούν πια λύση. Βάσει των παραπάνω δεδομένων οι ευρωπαϊκές αρχές πιέζουν την παρούσα κυβέρνηση, όπως θα πιέζουν και την επόμενη, όποια και αν είναι αυτή, για δραστικές επεμβάσεις, τόσο στη ζώνη των δημοσίων οικονομικών, συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων, όσο και σε εκείνη των διαρθρωτικών πολιτικών. Στα ευρωπαϊκά οικονομικά κέντρα, λέγεται χαρακτηριστικά, τα ψέματα έχουν τελειώσει και πως από εδώ και πέρα όποια βοήθεια και αν προσφερθεί στην Ελλάδα δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται από επαχθείς όρους. Επισημαίνεται μάλιστα ότι το βάρος των μέτρων που θα ζητηθούν θα είναι τέτοιο ώστε να αποτελέσει παράδειγμα προς αποφυγήν για τις υποψήφιες της ευρωζώνης χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Πράγμα που σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι η ελληνική πολιτική ηγεσία, στον βαθμό που η διεθνής οικονομική κρίση επιμείνει και ορθώσει ανυπέρβλητα χρηματοδοτικά εμπόδια, θα κληθεί να λάβει υψηλού πολιτικού κόστους αποφάσεις, ερχόμενη σε ευθεία σύγκρουση με το εκλογικό σώμα.

Το δυστύχημα είναι ότι οι παραπάνω πολιτικές ανάγκες θα ανακύψουν σε χρόνο κατά τον οποίο το πολιτικό σύστημα θα υφίσταται τη διαβρωτική δράση των σκανδάλων. Ηδη η υπόθεση Παυλίδη, όπως και οι εκκρεμούσες του Βατοπαιδίου, των ομολόγων και άλλες κλονίζουν την κυβέρνηση, τη σπρώχνουν προς τις κάλπες και την ωθούν σε επικίνδυνες συμψηφιστικές αμυντικές πρακτικές.

Λέγεται ότι η ανάσυρση του σκανδάλου της Siemens εξυπηρετεί ακριβώς αυτή τη γραμμή του συμψηφισμού των σημερινών νεοδημοκρατικών σκανδάλων. Το δόγμα «αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων», που φαίνεται να υιοθετεί ο κ. Καραμανλής, θα επιδράσει δραματικά στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Δικαστικές πηγές μάλιστα βεβαιώνουν ότι οι μίζες της Siemens θα μολύνουν συνολικά το πολιτικό σύστημα, θα αδυνατίσουν πρόσωπα και κόμματα, την όποια δυνατότητα ριζικής αντιμετώπισης των οικονομικών προβλημάτων της χώρας θα περιορίσουν καθοριστικά.

Αν όντως τα πράγματα εξελιχθούν σύμφωνα με τις παραπάνω προγνώσεις, τότε μάλλον δεν θα υπάρξουν οι ζητούμενες από τις Βρυξέλλες και τη Φραγκφούρτη πολιτικές συνθήκες για τη ριζική αντιμετώπιση της κρίσης. Αυτή θα επέλθει και τελικώς η χώρα θα βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να αναλάβει δυνάμεις υπό την ευρωπαϊκή καθοδήγηση σε καθεστώς ευρωπαϊκού οικονομικού ελέγχου.

Μια τέτοια εξέλιξη προφανώς θα σημάνει και το τέλος της έχουσας και κληρονομικά χαρακτηριστικά μεταπολιτευτικής περιόδου. Οι πρώτοι που θα πληγούν από μια τέτοια φορά των πραγμάτων θα είναι οι επίγονοι των ιστορικών ηγετών. Ο κ. Καραμανλής θα φέρει το βάρος της μεγάλης αποτυχίας, η κυρία Μπακογιάννη θα φορτωθεί το βάρος της συμμετοχής σε αυτήν και όλες τις αμαρτίες που πηγάζουν από την ιστορικότητα του ονόματός της, και τέλος ο κ. Παπανδρέου, ο οποίος πιθανώς θα κληθεί να χειρισθεί τη μεγάλη κρίση, δεν θα έχει τις δυνάμεις να την υπερβεί.

Πολλοί, εδώ και στην Ευρώπη, θεωρούν ότι το 2009 για την Ελλάδα θα είναι σαν το 1909. Οτι ένας πολιτικός σεισμός αντίστοιχος εκείνου που εκδηλώθηκε ακριβώς πριν από 100 χρόνια θα συνοδεύσει τα πολλά και συνδυασμένα φαινόμενα της επερχόμενης μεγάλης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Και πως από αυτόν τον συνδυασμό θα σαρωθούν τα υπάρχοντα πολιτικά σχήματα, όπως και τα πρόσωπα, και θα προκύψουν νέα, δυναμικότερα και ιδεολογικά ευδιάκριτα.

Oι πιο προχωρημένοι υπολογίζουν ότι οι αντιθέσεις θα οξυνθούν και ακόμη ότι επί της πολιτικής σκηνής θα κυριαρχήσουν δυνάμεις και πρόσωπα με σαφείς αντιλήψεις και διαγεγνωσμένη αποτελεσματικότητα. Η Δεξιά θα είναι Δεξιά, η Αριστερά όντως Αριστερά και το Κέντρο πραγματικό Κέντρο, έκφραση φιλελεύθερη και δημοκρατική μαζί, όπως ήταν στη δεκαετία του ΄60.

Είναι αυτή η πολιτική εκδοχή της κρίσης που μέχρι τώρα δεν έχει αναδειχθεί. Αν επιβεβαιωθεί η εξέλιξη της οικονομικής κρίσης, οι εκδηλώσεις της επερχόμενης πολιτικής δεν θα βραδύνουν.
ΒΗΜΑ