Οι μικροί θεοί και οι σφαλιάρες των Βρυξελλών

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ*
Το διεθνές εμπάργκο, τα σφραγισμένα λιμάνια και η βεντέτα της Επιτροπής

Eίναι πονηρή η θέση της Ε.Ε. ότι η διεθνής κοινότητα δεν επιβάλλει εμπάργκο στα κατεχόμενα λιμάνια, για να δημιουργήσει κλίμα έγκρισης του κανονισμού για το «απευθείας εμπόριο» και να αφήσει να νοηθεί ότι η θέση της αυτή δεν είναι αντίθετη με το διεθνές δίκαιo

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εμπλέκεται ήδη στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού με τις πολιτικές της εισηγήσεις και τοποθετήσεις, τις οποίες καλύπτει πίσω από νομικές, υπό αμφισβήτηση και μη, θέσεις και ερμηνείες.

Επί του παρόντος η στάση της Επιτροπής είναι φιλοτουρκική. Για δύο λόγους: Αφενός διότι έχει ως στόχο τη φιλοδοξία για την προώθηση της τουρκικής ενταξιακής διαδικασίας και αφετέρου διότι οι τεχνοκρατικές της υπηρεσίες είναι ακόμη επηρεασμένες από το σχέδιο Ανάν και επιμένουν στην ίδια βάση λύσης, υιοθετώντας τη λογική της βεντέτας.

Η αλαζονεία
Υπάρχουν μια σειρά επιπρόσθετων από τους ήδη αναφερθέντες λόγους, που μπορούν να ερμηνεύσουν τον τρόπο δράσης και λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των τεχνοκρατών της, επί τη βάσει των οποίων οικοδομείται αυτή η φιλοτουρκική αντίληψη, η οποία δύσκολα αντιμετωπίζεται από την κυπριακή Κυβέρνηση, παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας και άλλων αξιωματούχων:
1. Η αλαζονεία από την οποία διακατέχονται οι τεχνοκράτες της Επιτροπής, οι οποίοι θεωρούν εαυτούς ως τους κύριους εκφραστές του κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος, ανεξαρτήτως εάν η αντίληψή τους αυτή ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ή όχι. 2. Η αδυναμία ακριβούς αντίληψης περί του τρόπου λειτουργίας της ΕΕ από την κυπριακή Κυβέρνηση και γενικότερα από το κομματικό σύστημα, υπό την έννοια ότι δεν γίνεται κατανοητό το αυτονόητο: Οι τεχνοκράτες της ΕΕ δεν είναι οι μικροί θεοί της Ευρώπης, αλλά υπάλληλοι της ίδιας της ΕΕ και των κρατών-μελών. Το ίδιο ισχύει και για τους Επιτρόπους. Συνεπώς, καμιά ανοχή δεν μπορεί να επιδεικνύεται από ένα κράτος όπως είναι η Κύπρος, όταν κατ΄ επανάληψη οι τεχνοκράτες της Επιτροπής επιδιώκουν να προσβάλουν ζωτικά της συμφέροντα και δη την ίδια την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα. Κλασική δε τούτου περίπτωση συνιστά η επί μακρόν προσπάθεια για την έγκριση και την εφαρμογή του κανονισμού για το «απευθείας εμπόριο». Όπως και οι πρόσφατες πονηρές τοποθετήσεις εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η μεν Κυπριακή Δημοκρατία έχει σφραγίσει όντως τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της στα κατεχόμενα, όμως, ουδόλως έχει τεθεί εμπάργκο επί αυτών (της Κερύνειας, της Αμμοχώστου και του Καραβοστασίου) από τη διεθνή κοινότητα. Η θέση της Επιτροπής είναι νομικώς ορθή, αλλά επιχειρεί να δημιουργήσει κλίμα αρνητικό για την κυπριακή Κυβέρνηση στην ακόλουθη βάση: Ενδεχομένως να είναι νόμιμο το εμπόριο με τα κατεχόμενα. Ή ενδεχομένως να θέλει να δώσει νομιμοφανή χαρακτήρα δράσης σε όσα πλοία προσεγγίζουν ήδη τα κατεχόμενα λιμάνια της Κύπρου και εμπορεύονται παράνομα. Κτυπά, δηλαδή, την Κυπριακή Δημοκρατία κάτω από τη μέση.

Η τιμωρία της Τουρκίας
Από νομικής απόψεως οι θέσεις της Επιτροπής έχουν εκ πρώτης όψεως νομική ορθότητα. Γιατί; Διότι, όντως, το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν έχει εκδώσει απόφαση τιμωρητικών μέτρων. Όμως, τα πολιτικά μηνύματα, που στέλνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν είναι καθαρά και δημιουργούν θολούρα και σύγχυση. Για να τεθούν, λοιπόν, τα πράγματα στη θέση τους θα πρέπει να επισημανθούν τα εξής: Η Κυπριακή Δημοκρατία, με απόφαση του Υπουργικού της Συμβουλίου, έκλεισε τα κατεχόμενα λιμάνια και αεροδρόμιά της, τις εισόδους και εξόδους της, που βρίσκονται στο βόρειο τμήμα του νησιού, διότι υπάρχει τουρκική κατοχή και ως εκ τούτου δεν μπορεί να ασκεί αποτελεσματική εξουσία, δηλαδή κυριαρχία. Η κατοχή είναι αντίθετη με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, καθότι η κύρια αρχή επί της οποίας στηρίζεται ο ΟΗΕ και η διεθνής Κοινότητα είναι ο σεβασμός της κυριαρχίας των κρατών. Συνεπώς, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι εκείνη η καθ΄ ύλην αρμόδια Αρχή και εκείνο το υποκείμενο του διεθνούς δικαίου, που μπορεί να κλείσει και να ανοίξει τα λιμάνια της. Η κυριαρχία αυτή αναγνωρίζεται από τους πάντες. Και από τον ΟΗΕ και από την ΕΕ μέσω του πρωτοκόλλου 10, που προνοεί ότι εντάχθηκε ολόκληρη η Κύπρος στην ΕΕ, με αναστολή του κοινοτικού κεκτημένου στο βόρειο τμήμα, λόγω της επικρατούσας κατάστασης, δηλαδή της τουρκικής κατοχής. Τα Ην. Έθνη δεν έχουν δικαιοδοσία να σφραγίσουν εκ μέρους οποιουδήποτε κράτους τα αεροδρόμια και τα λιμάνια, εκτός και αν συντρέχουν λόγοι που εμπίπτουν στο κεφάλαιο 7 και συνιστούν απειλή για την παγκόσμια ή περιφερειακή σταθερότητα και διάρρηξη της ειρήνης. Και αυτό είναι δυνατό να συμβεί με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Το μέτρο αυτό είναι τιμωρητικό και επιβάλλεται επί κρατών τα οποία παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο. Επειδή, μάλιστα, ο ΟΗΕ δεν έχει στρατό και μηχανισμούς επιβολής των μέτρων, εκδίδει απλώς απόφαση για το σχηματισμό μιας πολυεθνικής δύναμης, η οποία με την ευλογία του θα μπορεί να αναλάβει δράση. Υπό αυτές, λοιπόν, τις συνθήκες: α. Η κυπριακή Κυβέρνηση δεν ζήτησε την έκδοση μιας τέτοιας απόφασης από το Συμβουλίου Ασφαλείας, διότι είναι δική της αποκλειστική κυριαρχική αρμοδιότητα το σφράγισμα των λιμανιών και των αεροδρομίων της. β. Εάν η κυπριακή Κυβέρνηση είχε πρόθεση να ζητήσει επιβολή κυρώσεων από το Συμβούλιο Ασφαλείας, αυτό θα έπρεπε να στρεφόταν όχι σε βάρος των Τ/κ, που εξαναγκάστηκαν και αυτοί από την Άγκυρα να μετακινηθούν στο βορρά, αλλά σε βάρος της ίδιας της Τουρκίας, διότι αυτό είναι το κράτος που συνεχώς παραβιάζει το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο στην Κύπρο. Ακόμη και αν ήταν πρόθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία, θα ήταν θεωρητικά δυνατό να ασκήσει βέτο στην έναρξη των τουρκικών ενταξιακών διαδικασιών και το Δεκέμβριο του 2004 και τον Οκτώβριο του 2005. Όμως, τα νομικά δικαιώματα ενός κράτους -και ειδικότερα όταν αυτό είναι αδύνατο-, για να μπορούν να ασκηθούν με επιτυχία, θα πρέπει να συνδυάζονται με πολιτικές στρατηγικές επιλογές και συμμαχίες. Διαφορετικά, το όποιο νομικό δικαίωμα διαβρώνεται, αποδυναμώνεται ή και εξουδετερώνεται από τα συγκλίνοντα ή αποκλίνοντα εθνικά συμφέροντα εντός της ΕΕ ή και εντός του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Η κουλτούρα του εξευμενισμού
Οι κυπριακές Κυβερνήσεις δεν περιλαμβάνουν σκληρές σε βάρος της Τουρκίας επιλογές, όπως το οικονομικό και εμπορικό εμπάργκο ή η αναστολή των τουρκικών ενταξιακών διαδικασιών με την άσκηση πλέον των μικρών βέτο, δηλαδή επί κάθε ενταξιακού κεφαλαίου, μέχρις ότου η Άγκυρα αρχίσει την αποχώρηση των στρατευμάτων της από την Κύπρο και γίνει διαλλακτικότερη στο Κυπριακό για δημοκρατική, λειτουργική και βιώσιμη λύση. Η Λευκωσία δεν υιοθέτησε ποτέ μια στρατηγική, η οποία να στηρίζεται στη χρήση των νομικών και πολιτικών της πλεονεκτημάτων, όπως αυτά προκύπτουν μέσω της ισότιμης συμμετοχής της στην ΕΕ και μέσω της σημαντικής γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής της θέσης, καθότι στην Κύπρο υπάρχει μια κομματική και πολιτική κουλτούρα, που πάσχει από το σύνδρομο του ηττημένου και του αδυνάτου, της στατικής των πραγμάτων αντίληψης, ότι δηλαδή τίποτε δεν άλλαξε από το '74 και ότι τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει. Και ως εκ τούτου αυτή η πολιτική κουλτούρα καθορίζει τις επιλογές της εξωτερικής πολιτικής στην πρακτική του εξευμενισμού και οδηγεί σε ουτοπικές πολιτικές, οι οποίες για να γίνουν ρεαλιστικές θα πρέπει να υπογράψουμε λύση συνθηκολόγησης και νομιμοποίησης των τετελεσμένων της εισβολής.

Επιτροπή: Γιατί τηρεί στάση αντίθετη με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο
ΥΠΟ ΑΥΤΕΣ, λοιπόν, τις συνθήκες είναι πονηρή η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η διεθνής κοινότητα δεν επιβάλλει εμπάργκο στα κατεχόμενα λιμάνια για να δημιουργήσει κλίμα έγκρισης του κανονισμού για το «απευθείας εμπόριο» και να αφήσει να νοηθεί ότι η θέση της αυτή δεν είναι αντίθετη με το διεθνές δίκαιο. Όχι μόνο αντίθετη με το διεθνές δίκαιο είναι, αλλά και με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 26ης Απριλίου του 2006. Γιατί; Διότι, η εν λόγω απόφαση, αναφέρεται σε στήριξη των Τ/κ για την επανένωση της Κύπρου και όχι για την εισήγηση έγκρισης και εφαρμογής ενός κανονισμού, ο οποίος, αντί να δημιουργεί συνθήκες επανένωσης, θα θέτει τα θεμέλια για την αναγνώριση στο βόρειο τμήμα της Κύπρου ενός καθεστώτος Ταϊβάν, που θα σημαίνει χωριστή οντότητα και θα προδικάζει τη διχοτομική λύση. Η νομική βάση του κανονισμού, όπως την εισηγείται η Επιτροπή (άρθρο 207 παράγραφος 2), αφορά στις σχέσεις της ΕΕ με τρίτα κράτη και εκ των πραγμάτων θίγει την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας, το πρωτόκολλο 10 και το διεθνές δίκαιο, που καθορίζει ρητώς στα ψηφίσματα 541 και 550 ότι το ψευδοκράτος και οι θεσμοί του δεν ισχύουν. Και ταυτοχρόνως καλεί τη διεθνή κοινότητα να μην προβαίνει σε ενέργειες αναγνώρισης ή αποδοχής του. Διότι θα απειληθεί το ίδιο το διεθνές δίκαιο. Και από τη διεθνή έννομη τάξη θα υιοθετηθούν, πλέον, οι νόμοι της ζούγκλας και των τουρκικών τανκς. Το σφάλμα, λοιπόν, των μικρών θεών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο θέμα του κανονισμού, είναι διπλό: Είναι αντίθετη με τις ευρωπαϊκές αποφάσεις, αλλά και με το διεθνές δίκαιο. Και επιχειρεί, με επικοινωνιακά τρικς νομικού περιεχομένου, να αποπροσανατολίσει και την κοινή γνώμη και τους λοιπούς θεσμούς της ΕΕ. Αληθές, όμως, είναι και κάτι άλλο: Ότι οι τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνεχίζουν με αλαζονεία να ξεπερνούν τις κόκκινες γραμμές και να ενεργούν με ασέβεια σε βάρος κράτους-μέλους της ΕΕ, δηλαδή της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία, από την πλευρά της, δυστυχώς, υιοθετεί την πολιτική του καλού παιδιού και της ανοχής, που επιτρέπει τη συνέχιση αυτής της αλαζονείας και δίδει την εντύπωση ότι μπορεί να ανεχθεί και άλλες νομικές, πολιτικές, επικοινωνιακές και διπλωματικές σφαλιάρες…

*Δρος των Διεθνών Σχέσεων
ΣΗΜΕΡΙΝΗ