ΗΠΑ: Μία ταπεινή πρόταση για τη μεταναστευτική μεταρρύθμιση

Του Frank Aquila

«Δώστε μου τους κουρασμένους σας, τους φτωχούς σας, τις άμορφες μάζες σας…» Μία έκφραση του σημερινού αμερικανικού κοινού αισθήματος; Όχι ακριβώς! Ενώ η διάσημη αυτή επιγραφή πάνω στο Άγαλμα της Ελευθερίας θα παραμείνει εκεί για αρκετό καιρό ακόμα, τα ιδανικά που εκφράζουν τα ευγενή λόγια βρίσκουν σήμερα μικρή ανταπόκριση μεταξύ της συντριπτικής πλειοψηφίας των Αμερικανών. Οι προσπάθειες τόσο των Ρεπουμπλικάνων όσο και των Δημοκρατικών κατά την τελευταία δεκαετία για την παλινόρθωση της καταρρακωμένης μεταναστευτικής πολιτικής της χώρας έχουν μείνει στάσιμες ενώ η μετανάστευση παραμένει στο επίκεντρο του κομματικού διχασμού. 
Ως ένα θέμα που προκαλεί διχασμό σε οποιοδήποτε οικονομικό περιβάλλον, η μεταναστευτική μεταρρύθμιση φαίνεται να είναι σχεδόν αδύνατο να συζητηθεί σε μια αγορά εργασίας με την ανεργία να πλησιάζει κοντά στο 10 τοις εκατό. Δυστυχώς, οι ενστικτώδεις αντιδράσεις προκαταβάλλουν με μία δόση υπερβολής την επεξεργασία τόσο των προβλημάτων όσο και των πιθανών λύσεων. Οι αντιδράσεις αυτές σκιάζουν επίσης τις μακροπρόθεσμες οικονομικές συνέπειες του μη ανοίγματος των συνόρων στους καλύτερους και εξυπνότερους του κόσμου αυτού.

Η τραγική ειρωνεία είναι ότι αυτοί που αντιτίθενται στη μεταναστευτική μεταρρύθμιση για οικονομικούς λόγους δεν αντιλαμβάνονται ότι όταν περιορίζουμε την εισροή των επαγγελματιών και άλλων εργαζομένων με υψηλή εξειδίκευση στις ΗΠΑ, περιορίζουμε ταυτόχρονα την ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Πολλοί από τους πιο πολλά υποσχόμενους φοιτητές του κόσμου συρρέουν στα περίφημα ερευνητικά πανεπιστήμια της Αμερικής για να σπουδάσουν. Έχοντας προσελκύσει και μορφώσει αυτούς τους νεόκοπους επιστήμονες, μηχανικούς και γιατρούς, τι κάνουμε; Η Αμερική τους λέει να φύγουν!

Ως Δήμαρχος της Νέας Υόρκης, ο Μάικλ Μπλούμπεργκ, δήλωσε το Δεκέμβριο, «η μεταναστευτική πολιτική μας είναι μια μορφή εθνικής αυτοκτονίας. ... Στέλνουμε [αυτούς τους φοιτητές] σπίτι τους όπου μπορούν να πάρουν μαζί τους ό, τι διδάχτηκαν εδώ και να το χρησιμοποιήσουν για να δημιουργήσουν επιχειρήσεις και προϊόντα που ανταγωνίζονται τα δικά μας». (Ο δήμαρχος είναι ιδρυτής και κάτοχος πλειοψηφίας της Bloomberg LP, μητρικής του Bloomberg BusinessWeek.)

Κοντόφθαλμη προσέγγιση

Αν και η αυτοκτονία μπορεί να είναι λίγο υπερβολικός ως χαρακτηρισμός, η προσέγγισή μας σε μετανάστες με μεγάλη εξειδίκευση είναι, επιεικώς, κοντόφθαλμη.

Η σύγχρονη μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ περιορίζει τον αριθμό των εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης που επιτρέπεται να εισέλθουν στη χώρα κάθε χρόνο. Αντί να ενθαρρύνουμε τα άτομα αυτά να έρχονται στις ΗΠΑ, ή ακόμη να δίνουμε λίγο παραπάνω χρόνο στις βίζες τους, ώστε να αποδείξουν τη ζήτηση που υπάρχει για τις υπηρεσίες τους από τους αμερικανούς εργοδότες, η σύγχρονη πολιτική των ΗΠΑ ορίζει το πλήθος των θεωρήσεων H-1B στις 85.000 ετησίως. Ο αριθμός αυτός δεν έχει αυξηθεί εδώ και χρόνια, και η ζήτηση για μετανάστες με υψηλή εξειδίκευση ξεπερνά κατά πολύ την προσφορά τους.

Πολλοί πολέμιοι της αύξησης του ανώτατου ορίου θεωρήσεων ή μίας βελτίωσης του συστήματος εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με τους εργοδότες που χρησιμοποιούν αυτές τις θεωρήσεις για να εισάγουν ανειδίκευτους εργάτες. Αλλά δεν υπάρχει σχεδόν κανένα στοιχείο που να δικαιολογεί τις ανησυχίες αυτές. Πολλοί από εκείνους που αντιτίθενται στη μεταναστευτική μεταρρύθμιση, έστω και τις μικρές αλλαγές που είναι αναγκαίες για την αντιμετώπιση της έλλειψης εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης, δείχνουν προς την κατεύθυνση των προβλημάτων οικονομικής φύσης αλλά και αυτών της ασφάλειας που όμως δεν έχουν σχεδόν καμία σχέση με το πρόγραμμα έκδοσης θεωρήσεων. Στην πραγματικότητα, οι πολέμιοι της ιδέας λένε όχι σε οποιαδήποτε αλλαγή στην μεταναστευτική πολιτική, όποιο κι αν είναι το επιχείρημα που υποστηρίζει και δικαιολογεί την εν λόγω μεταρρύθμιση.

Το υπουργείο εργασίας των ΗΠΑ εκτιμά ότι μέχρι το 2014, 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας υψηλής τεχνολογίας θα μείνουν κενές μόνο και μόνο επειδή το όριο των θεωρήσεων H-1B δεν έχει αυξηθεί. Οι τεχνολογικοί γίγαντες, όπως η Google (GOOG) και η Apple (AAPL), δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα προχωρήσουν σε σημαντικά έργα ανάπτυξης, έξω από τις ΗΠΑ, σε τόπους όπου είναι διαθέσιμο τέτοιο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Οι μικρότερες επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, που αποτελούν την ιστορική κινητήριο δύναμη της αμερικανικής ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας, απλά δεν θα καταφέρουν ποτέ να απογειωθούν. Οι συνέπειες είναι ξεκάθαρες: Η επόμενη γενιά καινοτόμων επιχειρήσεων δεν θα μπορέσει να θέσει στις ΗΠΑ τα θεμέλιά της. Αντ΄ αυτού, λόγω της αμερικανικής πολιτικής, οι εταιρείες αυτές κατά πάσα πιθανότητα θα δημιουργηθούν σε χώρες όπως η Ινδία, η Κίνα και η Σιγκαπούρη.

Η λογική λύση

Αν και τα ζητήματα της ευρύτερης μεταναστευτικής μεταρρύθμισης δεν θα μπορέσουν να λυθούν για χρόνια, θα πρέπει να δημιουργηθεί το περιθώριο και στις δύο άκρες του πολιτικού φάσματος για την επίτευξη συμφωνίας πάνω σε μια λογική λύση στο πρόβλημα των τεχνο-εργαζομένων. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να επιτρέπουν σε οποιοδήποτε μηχανικό ή κάτοχο διδακτορικού που έχει εκπαιδευτεί στις ΗΠΑ να παραμένει εδώ εφόσον αυτός ή αυτή το επιθυμεί. Επιπλέον, θα πρέπει να χορηγούμε βίζα σε οποιοδήποτε άλλο εργάτη με υψηλή εξειδίκευση είναι απαραίτητος σε κάποιον εργοδότη των ΗΠΑ. Θα πρέπει επίσης να επιτρέπουν σε επιχειρηματίες με επαρκή επενδυτικά κεφάλαια να μεταναστεύουν εδώ για να ξεκινήσουν τις επιχειρήσεις τους. Προφανώς, θα πρέπει να εφαρμοστούν οι συνήθεις έλεγχοι ασφαλείας και οι μετανάστες θα υπόκεινται σε απέλαση, εφόσον διαπράξουν κάποιοι σοβαρό έγκλημα, αλλά αυτό το κύμα καινοτομίας θα συμβάλει στην προαγωγή της οικονομίας των ΗΠΑ. Είναι μια λογική προσέγγιση, αλλά δυστυχώς λίγοι στο Κογκρέσο φαίνεται να έχουν την πολιτική βούληση για την προώθησή της.

Πόσο έχουμε αλλάξει από ένα έθνος μεταναστών, που καλωσόρισε τους φτωχούς στις ακτές του και ήμασταν περήφανοι για τη φήμη μας ως το χωνευτήρι του κόσμου, σε μια κοινωνία που δεν μπορεί να αναγνωρίσει ότι το δικό της οικονομικό μέλλον εξαρτάται από το πόσο θα επιτρέψουμε στους πιο προικισμένους του κόσμου να έρθουν εδώ και να φέρουν μαζί τους την ενέργεια και το ταλέντο τους; Κάτι γίνεται σαφώς λάθος, όταν οι μηχανικοί και οι διδάκτορες που σπούδασαν σε κορυφαία πανεπιστήμια αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα, ενώ οι επιχειρήσεις των ΗΠΑ έχουν μεγάλη ανάγκη από τις υπηρεσίες τους.

Μπορεί να μην είμαστε πλέον πρόθυμοι να δεχτούμε του κόσμου τις άμορφες μάζες, αλλά πρέπει να κάνουμε λίγο χώρο για τους κορυφαίους επιστήμονες, μηχανικούς και επιχειρηματίες, αν θέλουμε να παραμείνουμε η μεγαλύτερη και πιο δυναμική οικονομία στον κόσμο.

Ο Aquila είναι εταίρος του Ομίλου Συγχωνεύσεων & Εξαγορών της Sullivan & Cromwell LLP.
capital