Τη ζωή της Λεϊλά Ζάνα πρέπει να την πάρει κανείς από την αρχή, είναι άλλωστε τρόπον τινά ηίδια ηιστορία του κουρδικού ζητήµατος, µια µεγάλη και πονεµένη πτυχή της σύγχρονης τουρκικής ιστορίας. Γεννήθηκε το 1961 στο Μπαχτσέ, έναν µικρό αγροτικό συνεταιρισµόκοντά στο Ντιγιαρµπακίρ, που δεν υπάρχει πια, εξαφανίστηκε µαζί µε κάπου 3.00
0 ακόµα χωριά της περιοχής στη διάρκεια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του τουρκικούστρατού κατά του PKK. Ηταν το δεύτερο από πέντε κορίτσια, σε µια αυστηρά πατριαρχική κοινωνία όπου το να γεννηθείς γυναίκα σού εγγυάτο αυτόµατα µιαζωή γεµάτη τιµωρίες. Σχολείο πήγε για έναν χρόνο. Και κάπου στα 14 άκουσε τον πατέρα της να της λέει: «Κόρη, σε δίνω, τι έχεις να πεις;».
Η ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Ο,τι και να είπε η Λεϊλά, ο πατέρας είχε ήδη δώσει τον λόγο του και σύντοµα το 14χρονο κορίτσι παντρεύτηκε τον εξάδελφό του Μεχντί Ζάνα.Ο Μεχντί αποδείχθηκε ένας άνθρωπος µε ευαισθησία και πολιτισµό, η βαρβαρότητα έµελλε να ενσκήψει από αλλού. Το ζευγάρι µετακόµισε στο Ντιγιαρµπακίρ, το 1977, ο Μεχντί Ζάνα εξελέγη δήµαρχος της πόλης. Η χούντα του Εβρέν όµως, το 1980, τον συνέλαβε, τον βασάνισε και τον καταδίκασε σε 11 χρόνια φυλάκιση. Η Λεϊλά είχε τότε έναν πεντάχρονο γιο, ήταν έγκυος στον δεύτερο. Εµαθε τουρκικά πηγαινοερχόµενη στις φυλακές. Γνώρισε κι άλλες γυναίκες που είχαν παιδιά, συζύγους και αδέλφια εκεί µέσα, άρχισε να πολιτικοποιείται. Ξαναπήγε σχολείο, πήρε απολυτήριο λυκείου, εργάστηκε ως δηµοσιογράφος, συµµετείχε στην ίδρυση του φιλοκουρδικού Κόµµατος ∆ηµοκρατίας (DEP) καιτο 1991έγινε η πρώτη Κούρδισσα που έχει κερδίσει ποτέ έδραστο τουρκικό Κοινοβούλιο.
«Κατάφερε» να κάνει έξαλλους τους τούρκους βουλευτές µε το που µπήκε στην αίθουσα. Αιτία, η κορδέλα που φορούσε στα µαλλιά της: είχε πάνω της κόκκινο, κίτρινο και πράσινο, χρώµατα µε κουρδικό πολιτικό συµβολισµό, πουπαρέπεµπαν στους αντάρτες του PKK. Γροθιές βαρούσανήδη πάνωστα έδρανα όταν άρχισε να απαγγέλλει: «Ορκίζοµαι στην τιµή και την αξιοπρέπειά µου ενώπιον τουσπουδαίου τουρκικού λαού να υπερασπίζοµαι την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία τουκράτους…».Κι όταν πρόσθεσε, στο τέλος, µια φράση στα κουρδικά, κανείς δεν ασχολήθηκε µε την ουσία και το περιεχόµενό της – «παίρνω αυτόν τον όρκο για την αδελφοσύνη ανάµεσα στον τουρκικό λαό και τον κουρδικό λαό» –, το µέγα ζήτηµα ήταν για όλους πως είχε παραβιάσει τον νόµο.
Από το 1920 είχε να ακούσει κουρδικά η τουρκική Εθνοσυνέλευση. Η γλώσσα είχε απαγορευτεί το 1923. Λίγο πρι νπάρει η Λεϊλά τοβήµα, είχε επιτραπεί στους Κούρδους να την µιλούν, όχι όµως να την γράφουν, και σίγουρα όχι να την χρησιµοποιούν σε δηµόσιες, επίσηµες περιπτώσεις. Η Ζάνα όµως είχε ασυλία, δεν µπορούσαν να την πειράξουν –µέχρι το 1994, οπότε το DEP απαγορεύτηκε, η ασυλία ήρθη και η ίδια καταδικάστηκε σε 15ετή φυλάκιση, για προδοσία και συµµετοχή στο ΡΚΚ, µαζί µε τρεις ακόµα κούρδους βουλευτές. Πέρασαν δέκαχρόνια µέχρι να αφεθεί ελεύθερη, υπό την πίεση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, και να λάβει τέλος αυτό που πολλοί στην Τουρκία αναγνωρίζουν ως «µία από τις πιο δυσάρεστες και ντροπιαστικές πολιτικά φυλακίσεις στη σύγχρονη ιστορία της χώρας».
«Μόλις αποφυλακίστηκα, έτρεξα στον λαό µου, στους ανθρώπους µου, και τους είπα: µου εµπιστευτήκατε τις ελπίδες σας και την τιµή σας. Τις κράτησα δέκα χρόνια µε υπερηφάνεια και αξιοπρέπεια δίχως να τις λερώσω.Τώρα σας τις επιστρέφω».
Οι άνθρωποί της τής επιφύλαξαν υποδοχή ηρωίδας. Και οι ευρωβουλευτές στους οποίους µετέφερε αυτά τα λόγια, τον Οκτώβριο του 2004, παραλαµβάνοντας επιτέλους το Βραβείο Ζαχάροφ που της είχε απονεµηθεί το 1995 – όσο ήταν στη φυλακή, προτάθηκε δύο φορές και για Νοµπέλ Ειρήνης–, έσκυψαν το κεφάλι από σεβασµό. Επιστρέφοντας στην πατρίδα της, η Ζάνα αποτραβήχτηκε κάπως από την πολιτική. Το 2007, επέστρεψε δριµύτερη κι άρχισε πάλι να µπαινοβγαίνει στα δικαστήρια, κατά κανόνα για «διάδοση τροµοκρατικής προπαγάνδας». Μόλις πρόσφατα, η τουρκική εισαγγελία κίνησε την πολλοστή δίωξη ειςβάρος της εξαιτίας µιας προεκλογικής οµιλίας της στο Χάζρο, στη διάρκεια της οποίας προέβλεψε πως ο Αµπντουλάχ Οτζαλάν θα αφεθεί ελεύθερος και θα γίνει ο δάσκαλος του κουρδικού λαού.
«Για την ειρήνη πρέπει να χύσουµε ιδρώτα, όχι αίµα», είναι το σύνθηµα της Λεϊλά Ζάνα, όπως όµως και όλοιοι άλλοι υποψήφιοι τους οποίους στήριξε το φιλοκουρδικό Κόµµα Ειρήνης και ∆ηµοκρατίας (BDP) στις εκλογές της περασµένης Κυριακής στην Τουρκία, η 50χρονη σήµερα γυναίκα δεν κάνει καµία προσπάθεια να πάρει αποστάσεις ούτε από το PKK ούτε από τον Οτζαλάν. «Οι Κούρδοι», λέει, «δεν έχουν κανένα πάθος για τα όπλα. Αν υπήρχε ένα πραγµατικό σχέδιο και οι δυο πλευρές ήταν έτοιµες να διαπραγµατευτούν, τότε οι ένοπλες δραστηριότητες θα έπαυαν µεµιάς. Αν απαιτείται διάλογος και συµφιλίωση, τότε πρέπει να µιλήσετε σε όλους τους Κούρδους και όχι µόνο σε µερικούς».
ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ. Η ΛεϊλάΖάνα αναγνωρίζει πως έγινε κάποια πρόοδος επί Ερντογάν. «∆εν µπορώ να πω πως το Κόµµα ∆ικαιοσύνης και Ανάπτυξης δεν έκανε τίποτα», λέει. «Αλλά στη διάρκεια της δεύτερης θητείας τους σταµάτησαν. Ενιωθαν υπερβολικά άνετοι». Με το που εξελέγη ξανά βουλευτής, µία απότις 78 γυναίκες της νέας τουρκικής Βουλής, µία από τους 36 βουλευτές (από 22που είχεπροηγουµένως) τους οποίους εξέλεξε το BDP παρουσιάζοντάς τους ως ανεξάρτητους ώστε να παρακάµψει το εκλογικό όριο του 10%, έσπευσε να διαβεβαιώσειπως σε αυτή την ορκωµοσία, στις 25 Ιουνίου, δεν θα κάνει τους τούρκους βουλευτές να ψάχνουν για ηρεµιστικά. Αλλά µε τη Ζάνακαι τους συντρόφους της παρόντες στο Κοινοβούλιο, είναι εγγυηµένο πως η «υπερβολική άνεση» δεν θα συνοδεύσει τον Ερντογάν και στην τρίτη του θητεία. Αλλωστε ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός και επίδοξος επόµενος πρόεδρος της Τουρκίας χρειάζεται το BDP, έχει ανάγκη τη στήριξή του προκειµένου να περάσει το νέο Σύνταγµα που θέλει για να το θέσει µετά σε δηµοψήφισµα. Οπως θα έλεγαν λοιπόν και οι γείτονες, ας ξεκινήσει το buyuk pazar – το µεγάλο παζάρι. http://www.tanea.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.
- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.