Ρουτίνα σε εύφλεκτο τοπίο

Tου Σταυρου Λυγερου  Ο τρόπος που τα ΜΑΤ αντιμετώπισαν και χθες τη μεγάλη διαδήλωση επιβεβαιώνει ότι έχουν εντολές να μην επιτρέψουν στους διαμαρτυρομένους να συγκεντρωθούν στο Σύνταγμα. Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση φοβάται μία πολιορκία της Βουλής. Η χρήση χημικών είναι δοκιμασμένη μέθοδος διάλυσης. Οι αφορμές δεν λείπουν. Συνήθως τις δίνουν ομάδες κουκουλοφόρων, οι οποίες πετάνε μολότοφ. Η συνηθισμένη ρουτίνα!

Πολλοί βολεύονται με τη θεωρία ότι οι κουκουλοφόροι είναι παρακρατικοί σε διατεταγμένη υπηρεσία. Πιθανότατα στους κόλπους των κουκουλοφόρων να υπάρχουν και τέτοιοι προβοκάτορες. Είναι λάθος, όμως, να ερμηνεύεται το φαινόμενο αποκλειστικά με όρους συνωμοσίας. Γι’ αυτήν την κατηγορία νέων, η σύγκρουση με τα ΜΑΤ είναι λόγος ύπαρξης. Δεν πρόκειται για ιδεολόγους. Πρόκειται για αγέλες νεαρών που έλκονται από την αισθητική της καταστροφής.

Με τη δράση τους κλέβουν την παράσταση, γεγονός που βολεύει την εξουσία. Οι «κακοί», άλλωστε, είναι αναγκαίοι σε κάθε σενάριο. Με άλλα λόγια, οι κουκουλοφόροι λειτουργούν σαν χρήσιμο πολιτικό εργαλείο. Στις συνθήκες της κρίσης, όμως, αυτό το εργαλείο μπορεί να λειτουργήσει σαν μπούμερανγκ. Ο κοινωνικός ιστός δεν είναι πια σταθερός. Με την εξουσία απονομιμοποιημένη, με το πολιτικό σύστημα σε αποσύνθεση και με τα οικονομικά και κοινωνικά ερείπια να πολλαπλασιάζονται, το κοινωνικό τοπίο καθίσταται ολοένα και πιο εύφλεκτο.

Ο ισχυρισμός αυτός δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τα γεγονότα. Οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας είναι μεγάλες, αλλά κατώτερες των περιστάσεων. Η αναντιστοιχία αυτή δεν είναι ανεξήγητη. Προ Μνημονίου, οι κινητοποιήσεις ήταν ένα είδος άτυπης διαπραγμάτευσης των εργαζομένων με τους κυβερνώντες, που προσέδιδε ευστάθεια στην κοινωνική ισορροπία.

Τώρα που την πολιτική επιβάλλει η τρόικα, οι πολίτες έχουν συνειδητοποιήσει ότι καμία συντεταγμένη κινητοποίησή τους δεν είναι ικανή να επηρεάσει τις κυβερνητικές αποφάσεις. Οσοι συμμετέχουν, συμμετέχουν χωρίς ψευδαισθήσεις, σχεδόν για την τιμή των όπλων. Προς το παρόν, η κύρια τάση είναι η προσπάθεια επιβίωσης. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει καθόλου ότι οι πολίτες προσαρμόσθηκαν στο Μνημόνιο. Στην πραγματικότητα, η κοινωνία προσπαθεί απεγνωσμένα να αποφύγει την ανάφλεξη. Οσο περισσότερα νοικοκυριά, όμως, εξωθούνται στην εξαθλίωση τόσο πιο πολύ ανεβαίνει η θερμοκρασία και ως εκ τούτου τόσο πιθανότερη γίνεται η κοινωνική έκρηξη, που εκ των πραγμάτων θα είναι τυφλή και βίαιη. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την κοινωνική δυναμική και να προεξοφλήσει μία τέτοια έκρηξη. Είναι καίριο σφάλμα, όμως, να προεξοφλείται ότι οι εξελίξεις θα είναι ευθύγραμμες, ότι το αύριο θα είναι όπως το σήμερα. Μόνο όσοι πάσχουν από καθεστωτική τύφλωση δεν βλέπουν ότι η χώρα βρίσκεται με το ένα πόδι στο κενό και σ’ αυτό το επίπεδο.

Το έργο που παίζεται κάθε λίγους μήνες με τα νέα πακέτα μέτρων δεν είναι μόνο από οικονομικής απόψεως αδιέξοδο και από κοινωνικής απόψεως καταστροφικό. Είναι ταυτοχρόνως και παιχνίδι με τη φωτιά. Σε ένα τόσο εύφλεκτο τοπίο, ακόμα και μία ασήμαντη αφορμή μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, οι κουκουλοφόροι να λειτουργήσουν κάποια στιγμή σαν πυροκροτητής.