Η υπερδύναμη, η αυτοκρατορία και ο γίγαντας

ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΙΛΙΑΡΔΟΣ

 

Η ενεργειακή συμφωνία της Ρωσίας με την Κίνα θα έχει σημαντικές επιπτώσεις, οι οποίες δεν θα είναι προς όφελος της ΕΕ – αφού φέρνει πιο κοντά τις δύο μεγαλύτερες χώρες, οι οποίες κυβερνώνται από αυταρχικά καθεστώτα

Keynes 1932. Δυστυχώς, η κοινή γνώμη έχει εκπαιδευτεί μακριά από την αλήθεια και την απλή λογική. O μέσος άνθρωπος έχει μάθει ότι, το να πιστεύει στην δική του κοινή λογική, καθώς επίσης το να στηρίζεται σ’ αυτήν, θα τον προειδοποιήσει για το τι είναι λάθος. Ακόμα και μέτρα σωστής κατεύθυνσης αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά εξαιτίας της αστοχίας τους στο συγχρονισμό (timing) και της κακής εφαρμογής τους. Tώρα, κάτω από τα μαθήματα της σκληρής εμπειρίας, πρέπει να υπάρξουν κάποιες λεπτές βελτιώσεις προς σοφότερες γνώμες.

Εν τούτοις, εξαιτίας της έλλειψης προβλέψεων και δημιουργικής φαντασίας, οι οικονομικές και πολιτικές αρχές του πλανήτη έχασαν το κουράγιο ή την πεποίθηση σε κάθε ένα από τα στάδια της ύφεσης – για να εφαρμόσουν τα απαραίτητα μέτρα, σε αποτελεσματικές και δραστικές δόσεις. Έτσι, άφησαν τα πράγματα να φτάσουν σε εκείνο το σημείο, όπου ολόκληρο το σύστημα ενδεχομένως να έχει χάσει την δυνατότητά του να αντιδράσει και να ορθοποδήσει – οδεύοντας νομοτελειακά προς την καταστροφή» (Keynes 1932)

Άρθρο

Όταν επισκέπτεται κανείς τη Νέα Υόρκη ή την Ουάσιγκτον, καταλαβαίνει πως πρόκειται για μία υπερδύναμη, για έναν παγκόσμιο αστυνομικό, καθώς επίσης για τη «φωλιά του κτήνους» - του καρτέλ και των τοκογλυφικών αγορών γενικότερα που απομυζούν τον πλανήτη, με τη βοήθεια «τεράτων» όπως το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα, τη Wall Street, τη Fed, τα Hedge Funds, τις εταιρείες αξιολόγησης, των σταρ οικονομολόγων, των πολυεθνικών τραπεζών, των υπερμεγεθών επενδυτών κοκ.
Αντίθετα, όταν φτάνει στη Μόσχα, συνειδητοποιεί αμέσως πως βρίσκεται στην καρδιά μίας αχανούς, πανίσχυρης αυτοκρατορίας  – όπλα της οποίας είναι η ενέργεια, οι πρώτες ύλες και η στρατιωτική ισχύς. Απόγονος της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και επίκεντρο της Σοβιετικής Ένωσης του παρελθόντος, η οποία επέβαλλε κάποτε ένα εντελώς διαφορετικό πολιτικό σύστημα, έχει μετεξελιχθεί σε έναν ισχυρό αντίπαλο της υπερδύναμης – ενώ τα παιχνίδια εξουσίας, με στόχο την παγκόσμια ηγεμονία και με λάφυρο την Ευρώπη, έχουν μόλις ξεκινήσει.
Τέλος, όταν προσγειώνεται κανείς στη Σαγκάη ή στο Πεκίνο, αντιλαμβάνεται αμέσως γιγαντιαία μεγέθη που ήταν αδύνατον ποτέ να φαντασθεί - καθώς επίσης μία ψυχρή αυστηρότητα, η οποία υποδεικνύει επακριβώς τόσο στους επισκέπτες, όσο και στους Πολίτες της χώρας, πως θα πρέπει να συμπεριφέρονται. Οι επιγραφές επάνω στους δρόμους, σχετικά με την απαγόρευση του καπνίσματος, η πειθαρχία των δυνάμεων καταστολής, τα τεράστια κτίρια και πολλά άλλα, δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για το μέγεθος, καθώς επίσης για τα σχέδια του «τρίτου πόλου» του συστήματος – του κόκκινου καπιταλισμού.

Από την άλλη πλευρά, η Ευρώπη παραμένει ένα σύνολο μικρών ή μεγαλύτερων «Βασιλείων», καθένα από τα οποία επιμένει στη διατήρηση της εθνικής του ανεξαρτησίας, χωρίς καμία πρόθεση να ενωθεί με τα υπόλοιπα – με εξαίρεση ίσως τη Γερμανία, η οποία φαίνεται πως προσπαθεί να υλοποιήσει τα σχέδια του Goebbels, επιδιώκοντας την ηγεμονία της ηπείρου με τη βοήθεια της κρίσης χρέους και της «ειρηνικής διείσδυσης».

Με δεδομένο όμως το ότι η χώρα, μετά τα εγκλήματα του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, έχει μετατραπεί σε προτεκτοράτο των Η.Π.Α. (όπως τεκμηρίωσε το πραξικόπημα των Καννών, η «εισβολή» στην Ουκρανία με τη βοήθεια των ναζιστικών παρατάξεων που επέβαλλε, η αντιπαράθεση της με τη Ρωσία κοκ.), δεν φαίνεται πως έχει κάποια ελπίδα να τα καταφέρει.

Η ενεργειακή συμφωνία Κίνας και Ρωσίας

Όπως γνωρίζουμε η Ευρώπη, υπό την ηγεσία της Γερμανίας και με την προτροπή των Η.Π.Α., οι οποίες αποσκοπούν αφενός μεν στην εξαγωγή φυσικού αερίου, αφετέρου πολεμικού εξοπλισμού στην ήπειρο μας, τοποθετήθηκε εναντίον της Ρωσίας, διακινδυνεύοντας την ενεργειακή της τροφοδοσία – γεγονός που πιθανότατα θα πληρώσει πάρα πολύ ακριβά.
Ειδικότερα, ερχόμενη σε αντίθεση με έναν σημαντικό προμηθευτή ενέργειας, διακινδυνεύει να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στη βιομηχανία της – σε μία εποχή που απειλείται να βυθιστεί στην ύφεση και στον αποπληθωρισμό, ενώ η σχέση της ενέργειας με την ανάπτυξη (ΑΕΠ) είναι δεδομένη (γράφημα).
.

Κόσμος – η εξέλιξη και η σχέση μεταξύ της ενέργειας και του πετρελαίου, με την ανάπτυξη-ΑΕΠ 

(ετήσια διακύμανση)

Από την άλλη πλευρά η Ρωσία πέτυχε μία τεράστια ενεργειακή συμφωνία με την Κίνα, ύψους 400 δις $ – με μία χώρα που επιθυμεί να κερδίσει ως σύμμαχο της, έτσι ώστε να μπορέσει να ανεξαρτητοποιηθεί από το δολάριο (ανάλυση). Σύμφωνα τώρα με ορισμένα γερμανικά ΜΜΕ, η Ρωσία «αγόρασε» ακριβά τη συμφωνία με την Κίνα – προσφέροντας της μία τιμή ανά χίλια κυβικά μέτρα της τάξης των 350 $.

Εν τούτοις, η Γερμανία πληρώνει ελαφρά ακριβότερα (365 $), ενώ η Gazprom ανακοίνωσε ήδη πως θέλει να αυξήσει την τιμή – πιθανότατα για να καλύψει τη διαφορά με την Κίνα. Επομένως, η Ευρώπη θα ζημιωθεί ούτως ή άλλως – ενώ οι Η.Π.Α., με βάση ορισμένα δημοσιεύματα (πηγή), δεν έχουν τις δυνατότητες εξαγωγής φυσικού αερίου που υπέθεταν, με την καινούργια μέθοδο εξόρυξης, η οποία είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για τον άνθρωπο και τις περιοχές που πραγματοποιείται (ραδιενεργά απόβλητα, σεισμοί κλπ.).
Φυσικά, οι ενεργειακοί κολοσσοί της υπερδύναμης ήταν ανέκαθεν εναντίον της προμήθειας φυσικού αερίου, εκ μέρους των ευρωπαϊκών χωρών, από τη Σοβιετική Ένωση στο παρελθόν και σήμερα από τη Ρωσία – επειδή ήθελαν να μονοπωλήσουν προφανώς την αγορά της ηπείρου μας, κερδίζοντας τεράστια ποσά. Στο γράφημα φαίνονται οι εξαγωγές των Η.Π.Α. στην Ευρώπη (άνθρακας), καθώς επίσης οι εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας – όπου διαπιστώνεται καθαρά η αμερικανική υπεροχή. 
Από την άλλη πλευρά, η σύνδεση με τη Ρωσία, με τη βοήθεια των αγωγών, εξασφαλίζει κατά πολύ χαμηλότερες τιμές, σε σχέση με αυτές που θα μπορούσαν να επιτευχθούν από τις Η.Π.Α. – εκτός από το τεράστιο κόστος που θα απαιτούσαν οι υποδομές υγροποίησης του φυσικού αερίου από σχιστόλιθο, τα υψηλότερα μεταφορικά κοκ.
Επί πλέον, το φυσικό αέριο από τη Ρωσία είναι πολύ πιο «φιλικό» περιβαλλοντικά, σε σχέση με τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα, επειδή γίνεται η κατάλληλη επεξεργασία του στους χώρους που εξορύσσεται (αποθείωση) – σε αντίθεση με το εισαγόμενο πετρέλαιο. Εάν το αντικαθιστούσε λοιπόν η Ευρώπη με τους αμερικανικούς ή με άλλους άνθρακες (γράφημα), η επιβάρυνση για το περιβάλλον θα ήταν τεράστια (κλιματική υπερθέρμανση, ρύπανση από το Θείο κοκ.).
.

Οι εξαγωγές άνθρακα των ΗΠΑ σε πέντε ηπείρους και στην Ευρώπη

Στο επόμενο γράφημα φαίνονται οι κυριότερες χώρες παραγωγής φυσικού αερίου – όπου είναι ολοκάθαρη η ρωσική υπεροχή, όσον αφορά την απόσταση της χώρας από τα κράτη που το χρειάζονται.
.

Οι χώρες του κόσμου με την μεγαλύτερη παραγωγή φυσικού αερίου

Περαιτέρω, η συμφωνία της Ρωσίας με την Κίνα θα έχει σημαντικές πολιτικές επιπτώσεις, οι οποίες δεν θα είναι προς όφελος της ΕΕ – αφού φέρνει πιο κοντά τις δύο μεγαλύτερες χώρες του πλανήτη, οι οποίες κυβερνώνται περισσότερο ή λιγότερο από ολοκληρωτικά καθεστώτα. Εκτός αυτού έχουν πολύ συχνά τις ίδιες απόψεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας – οπότε η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο.
Τέλος, με τη συμφωνία αυτή η Ρωσία γίνεται πιο ανεξάρτητη από την Ευρώπη, όσον αφορά τις ενεργειακές εξαγωγές της - κάτι που σίγουρα δεν ωφελεί μακροπρόθεσμα την ήπειρο μας. Πόσο μάλλον όταν η «αυτοκρατορία» διαθέτει τις μεγαλύτερες ρεζέρβες φυσικού αερίου παγκοσμίως, οι οποίες βρίσκονται ταυτόχρονα πλησιέστερα στους ευρωπαίους καταναλωτές (17.6%).

Επίλογος

Συμπερασματικά λοιπόν η Ευρώπη, με το να θέσει σε κίνδυνο έναν από τους βασικότερους ενεργειακούς προμηθευτές της, προσφέροντας τον ουσιαστικά ως δώρο στην Κίνα, είναι κάτι που δεν συμβαδίζει με την κοινή λογική - γεγονός που τεκμηριώνει πως οι πιέσεις που ασκούνται από τις Η.Π.Α. είναι τεράστιες.
Όταν δε την ίδια στιγμή η Κίνα συμφωνεί με τις ιρανικές τράπεζες να συναλλάσσονται με το γουάν, οι προοπτικές της υπερδύναμης περιορίζονται σημαντικά – αφού, εάν το δολάριο χάσει τη θέση του ως το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, παράλληλα με τις αυξημένες πιθανότητες διάλυσης της Ευρωζώνης και κατάρρευσης του ευρώ, τότε η αμερικανική ηγεμονία στον πλανήτη θα αποτελέσει μακρινό παρελθόν.
Ολοκληρώνοντας, οφείλουμε να προσθέσουμε πως η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας έχει αναβαθμιστεί, λόγω της πιθανότητας ύπαρξης υπογείου ενεργειακού πλούτου, καθώς επίσης του «αγωγού Λεβιάθαν» – γεγονός που ελπίζουμε να εκμεταλλευθεί σωστά η πολιτική ηγεσία, αφού αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ίσως χαρτιά της, για την έξοδο από την κρίση και την επιστροφή στην ανάπτυξη.

Βασίλης Βιλιάρδος, για το Analyst.gr

Επισκεφθείτε το Blog του συγγραφέα. Πατήστε εδώ.

© Copyright 2014 — Analyst.gr. Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση / αναπαραγωγή περιεχομένων του παρόντος website με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια των εκδοτών.