Στα πρόθυρα του πολέμου

Αλέξης Ζακυνθινός
Αρκετοί τάσσονται υπέρ της Ρωσίας, θεωρώντας πως διεξάγει μία «σταυροφορία» εναντίον του τοκογλυφικού κεφαλαίου – ξεχνώντας πως κάτι ανάλογο είχε ισχυρισθεί και ο Χίτλερ, εξομοιώνοντας τότε το χρηματοπιστωτικό τέρας με τους Εβραίους 

«Μετά την ασιατική κρίση, η οποία επηρέασε την οικονομία της, η Ρωσία αποφάσισε να μην εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσμες (1998, 1999) οφειλές της, απέναντι στους πιστωτές του εσωτερικού, ύψους 4,8 δις $ - προβαίνοντας μόνη της σε στάση πληρωμών. Μία πρώτη προσφορά αναδιάρθρωσης, η οποία ανακοινώθηκε στους δανειστές της στο τέλος Αυγούστου του 1998, αμέσως μετά την απελευθέρωση του νομίσματος της, απορρίφθηκε.
Η δεύτερη προσφορά ακολούθησε το Μάρτιο του 1999, μετά από επίπονες διαπραγματεύσεις στο «κλαμπ του Λονδίνου» (στο οποίο, ως γνωστό, εκπροσωπούνται οι τράπεζες και οι ιδιώτες επενδυτές – σε αντίθεση με το «κλαμπ του Παρισιού», στο οποίο εκπροσωπούνται τα κράτη δανειστές).
Η προσφορά αυτή συμπεριελάμβανε ένα πακέτο από μετρητά (30%), τρίμηνα και εξάμηνα γραμμάτια, καθώς επίσης μετοχές επιλεγμένων ρωσικών τραπεζών – εναλλακτικά, από φορολογικές ελαφρύνσεις ανάλογου ύψους. Για το υπόλοιπο 70% των μη ληξιπρόθεσμων ομολόγων της χώρας, προσφέρθηκαν καινούργια χρηματοπιστωτικά έγγραφα, διάρκειας τριών και πέντε ετών.
Η ιδιαιτερότητα ήταν το ότι, οι επενδυτές δεν έλαβαν ρευστότητα, επειδή τόσο τα μετρητά, όπως και τα έσοδα από την ενδεχόμενη πώληση των υπολοίπων στοιχείων του πακέτου, τοποθετήθηκαν σε έναν «προστατευμένο» τραπεζικό λογαριασμό σε ρούβλια - από τον οποίο θα μπορούσαν να εξοφληθούν μόνο μετά την πάροδο ενός έτους, κατά τα διάρκεια του οποίου θα παρέμεναν κατατεθειμένα άτοκα και σε έναν άλλο ρωσικό τραπεζικό λογαριασμό.
Εναλλακτικά θα μπορούσε κανείς να αποφύγει την αναμονή, εάν σε μία δημοπρασία τοποθετούταν μία φθηνότερη τιμή εξαγοράς τους. Με τον τρόπο αυτό η Ρωσία πέτυχε για πρώτη φορά στην ιστορία μία αναδιάρθρωση των ομολόγων της, η οποία συνοδευόταν από διασυνοριακό έλεγχο των κεφαλαίων.
Συνεχίζοντας οι επενδυτές, οι οποίοι αποδέχθηκαν την πρόταση (95%), έχασαν από 40% έως και 55% των δανείων τους (σε παρούσες τιμές) – ενώ αυτοί που δεν συμμετείχαν, πληρώθηκαν εξ ολοκλήρου. Εν τούτοις, οι απαιτήσεις τους κατατέθηκαν για πέντε χρόνια άτοκες σε έναν ρωσικό τραπεζικό λογαριασμό (παγωμένες καταθέσεις). Σύμφωνα με υπολογισμούς, αυτό σήμαινε διαγραφή (σε παρούσες αξίες) της τάξης του 55-84%.
Την ίδια εποχή η Ρωσία σταμάτησε να πληρώνει και τους ξένους δανειστές της – αποφασίζοντας να αναδιαρθρώσει συνολικά 33,9 δις $. Μετά τη συμφωνία με τους πιστωτές της, διαγράφηκε το 53,9% κατά μέσον όρο – όπου όμως η Ρωσία αποδείχθηκε μία ρήτρα, με βάση την οποία εάν τυχόν καθυστερούσε έστω και μία δόση, θα γινόταν ληξιπρόθεσμο το σύνολο των ομολόγων της (υφισταμένων και μελλοντικών).
Τέλος, κατά πολλούς αναλυτές, η διαχείριση της ρωσικής κρίσης αποτελεί τη μεγαλύτερη αποτυχία του ΔΝΤ στην ιστορία του – ενώ λέγεται ότι, αυτός που τελικά προστάτευσε το νεαρό τότε κράτος από τη λεηλασία, δεν ήταν άλλος από την εγχώρια μαφία. Οι Η.Π.Α. εκείνη την εποχή επέτρεψαν, χωρίς φυσικά να το θέλουν, να «εκκολαφθεί» ο μεγαλύτερος «ανταγωνιστής» τους – γεγονός που θα πληρώνουν ακριβά για πάρα πολλά χρόνια» (ΒΒ).
.

Άρθρο

Δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν πως ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος, πυρηνικός αυτή τη φορά, έχει ήδη ξεκινήσει – αφού οι Η.Π.Α. δεν είναι πρόθυμες να υποχωρήσουν, στέλνοντας συνεχώς νέα χρηματοπιστωτικά και συμβατικά όπλα στο πεδίο της μάχης, ενώ ο Ρώσος πρόεδρος φαίνεται αδιάλλακτος, αρνούμενος να υποταχθεί.
Αρκετοί Ευρωπαίοι βέβαια τάσσονται υπέρ της Ρωσίας, έχοντας την άποψη ότι διεξάγει μία «σταυροφορία» εναντίον του διεθνούς τοκογλυφικού κεφαλαίου – ισχυριζόμενοι πως έχει εγκαταστήσει στον πλανήτη ένα αδηφάγο χρηματοπιστωτικό σύστημα, το οποίο έχει μετατρέψει τους λαούς σε σκλάβους χρέους, απορροφώντας όλους τους κόπους και τις προσπάθειες τους.
Πόσο μάλλον όταν έχει πλέον εισβάλλει, με τη βοήθεια του ΔΝΤ και του ελληνικού «Δούρειου Ίππου» στην Ευρωζώνη, έχοντας μεταβάλλει ολόκληρο τον ευρωπαϊκό νότο σε ένα τεράστιο monopoly – οι παίκτες του οποίου, οι κερδοσκόποι δηλαδή, λεηλατούν τη μία μετά την άλλη όλες τις υπερχρεωμένες χώρες.
Η ρωσική αμφισβήτηση της αμερικανικής ηγεμονίας, του δολαρίου και της Fed, η οποία αποτελεί τη φωλιά του κτήνους, ανήκοντας στις μεγάλες ιδιωτικές τράπεζες των Η.Π.Α., προκαλούν ασφαλώς τη συμπάθεια πολλών - μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται ακόμη και Γερμανοί Πολίτες, παρά την αντίθετη τοποθέτηση της κυβέρνησης τους.
Ελάχιστοι βέβαια δίνουν σημασία στο γεγονός ότι, η Ρωσία δεν έχει καν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει έναν τόσο ισχυρό εχθρό, εκτός εάν χρησιμοποιήσει το πυρηνικό της οπλοστάσιο – μία ενέργεια που θα ήταν όμως καταστροφική τόσο για την ίδια, όσο και για την ήπειρο μας, ενώ δεν θα προκαλούσε ανάλογες καταστροφές στην υπερδύναμη.
.

Το πρελούδιο της σύγκρουσης

Όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία, όλες οι δυτικές κυβερνήσεις εξοργίσθηκαν, ενώ ο W. Putin παρέμεινε απαθής, θεωρώντας πως τελικά θα γινόταν αποδεκτά τα νέα σύνορα της χώρας του – ενώ πίστευε πως η ένατη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, θα μπορούσε να ανταπεξέλθει με τις οικονομικές κυρώσεις που της επέβαλλε η Δύση.
Το παράτολμο εγχείρημα του Ρώσου προέδρου, ο οποίος είχε την άποψη πως δεν υπήρχε εναλλακτική δυνατότητα, μετά τη συνεχή επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη, καθώς επίσης το πραξικόπημα της Ουκρανίας (άρθρο), φάνηκε πως στέφθηκε με επιτυχία, για αρκετούς μήνες – επιβεβαιώνοντας τις αρχικές προβλέψεις του, καθώς επίσης την πεποίθηση του πως οι σχέσεις που είχε οικοδομήσει με τους ευρωπαίους εμπορικούς εταίρους του, ειδικά με τη Γερμανία, θα περιόριζαν τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία της Ρωσίας.
Αργότερα όμως διαπιστώθηκε πως οι υπολογισμοί του δεν ήταν σωστοί – ενώ δεν γνώριζε, όπως όφειλε, την οικονομική κατάσταση της χώρας του, η οποία χαρακτηρίζεται από πολλά αδύναμα σημεία (ανάλυση). Η διεύρυνση λοιπόν των κυρώσεων, οι οποίες απομόνωσαν τη Ρωσία από τις χρηματαγορές και την τεχνολογία της Δύσης, αδυνάτισε κατά πολύ την οικονομία της, η οποία οδηγούταν στην ύφεση – με αποτέλεσμα, όταν ακολούθησε το δεύτερο μεγάλο χτύπημα, η χειραγωγούμενη πτώση της τιμής του πετρελαίου με τη βοήθεια της Σαουδικής Αραβίας, του ελιξιρίου της ζωής ουσιαστικά της ρωσικής οικονομίας, να βυθιστεί σε μία τεράστια συναλλαγματική κρίση.

Το ρούβλι κυριολεκτικά ισοπεδώθηκε μέσα σε μία νύχτα, χάνοντας από την αρχή του έτους πάνω από το 50% της ισοτιμίας του – με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν πολύ μεγάλα προβλήματα στις επιχειρήσεις και στο δημόσιο, λόγω των υποχρεώσεων τους σε δολάρια (περί τα 730 δις $), οι οποίες ουσιαστικά διπλασιάστηκαν. Η Ρωσία, έχοντας υποπέσει στην «αμαρτία όλων των αμαρτιών», ευρίσκεται πλέον με την πλάτη στον τοίχο – κυριολεκτικά στο έλεος των αγορών και της Δύσης, οι οποίες δεν φαίνονται πρόθυμες να περιορίσουν τις πιέσεις που ασκούν.

Φυσικά ο W. Putin προσπάθησε να κερδίσει ξανά την εμπιστοσύνη των επιχειρηματιών και των Πολιτών της χώρας του, ισχυριζόμενος, στην πρόσφατη ετήσια συνέντευξη Τύπου, πως η Ρωσία θα ξεπεράσει τα προβλήματα της μέσα στα επόμενα δύο χρόνια – κάτι που όμως έγινε ελάχιστα πιστευτό από όλους όσους γνωρίζουν πως η χώρα είναι πράγματι μία οικονομία Potemkin, αφού εξαρτάται σχεδόν απόλυτα από τις εξαγωγές ενέργειας, όπως φαίνεται από το γράφημα που ακολουθεί.
 .

Ρωσία, οικονομία – η οικονομική (αναπτυξιακή) ιστορική αναδρομή της χώρας.
(*Πατήστε στο διάγραμμα για μεγέθυνση)
 .
Στο γράφημα γίνεται μία ιστορική αναδρομή της ρωσικής αυτοκρατορίας, της εποχής της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς επίσης της σημερινής ομοσπονδίας – ενώ φαίνεται η σχέση του κατά κεφαλήν εισοδήματος (αριστερός άξονας), με την τιμή του πετρελαίου (δεξιός άξονας), η οποία έχει σήμερα καταρρεύσει.
.

Η σχέσεις της Ρωσίας με τη Γερμανία    

Η Ευρώπη είναι αναμφίβολα μία εξαρτημένη αποικία των Η.Π.Α., στην οποία η Γερμανία έχει τοποθετηθεί ως ένας κατά κάποιον τρόπο «Ύπατος Αρμοστής» – τόσο όσον αφορά την πολιτική και στρατιωτική πλευρά, όσο και το τοκογλυφικό κεφάλαιο. Ελάχιστοι δε γνωρίζουν πως οι μεγάλες επιχειρήσεις της ανήκουν ουσιαστικά σε αμερικανικά κεφάλαια, ενώ η δημόσια περιουσία της έχει προ πολλού εκποιηθεί – ενώ η οικονομική κατάσταση της πλειοψηφίας του πληθυσμού της δεν είναι καθόλου ρόδινη.
Περαιτέρω η «διαστροφή» της χώρας, όπως έχει περιγραφεί (ανάλυση), δεν επιτρέπει μεγάλες ελπίδες για τη συνέχιση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, εάν ονειρεύεται κανείς μία Ευρώπη των Πολιτών της και ισότιμων μεταξύ τους κρατών – γεγονός που έχει οδηγήσει σε σκέψεις, σύμφωνα με τις οποίες θα ήταν ίσως προτιμότερη η επιστροφή όλων των χωρών μαζί στα εθνικά τους νομίσματα (άρθρο). Επίσης στο εάν θα ήταν απαραίτητη η είσοδος της Ρωσίας στην ΕΕ, έτσι ώστε να εξισορροπείται η Γερμανία και να διασφαλίζεται η ειρήνη – κάτι που φυσικά είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθεί.
Ανεξάρτητα όμως από όλα αυτά η καγκελάριος, πριν από ένα χρόνο, θεωρούταν ως μία έμπιστη σύμμαχος του W. Putin στη Δύση – αφού τον υποστήριζε απέναντι στις αντίθετες φωνές, κυρίως εκ μέρους των Η.Π.Α. και της Πολωνίας. Θα μπορούσε βέβαια να θεωρηθεί ότι «έπαιζε διπλό παιχνίδι», κρίνοντας από την ενεργό συμμετοχή της στο πραξικόπημα της Ουκρανίας, καθώς επίσης από τη σημερινή αλλαγή της στάσης της – όπου υποστηρίζει τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν, παρά τις αντίθετες γνώμες στο εσωτερικό της, καθώς επίσης στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όπως είπε δε πρόσφατα στη σύνοδο κορυφής της Αυστραλίας,
«Είμαστε ξαφνικά αντιμέτωποι με μία σύγκρουση, η οποία θέτει σε κίνδυνο τον πυρήνα των αξιών μας. Οι πεπαλαιωμένοι τρόποι σκέψης, από την οπτική γωνία των σφαιρών επιρροής, καταπατούν τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και δεν επιτρέπεται να υπερισχύσουν«.
Από την άλλη πλευρά, ο συντονιστής της γερμανικής κυβέρνησης για την Ανατολική Ευρώπη ανέφερε ότι η Ρωσία έχει γίνει απρόβλεπτη, αποτελώντας έναν εξαιρετικά μεγάλο κίνδυνο – ενώ κανένας δεν γνωρίζει ποιός είναι ο απώτερος στόχος της. Παράλληλα, αρκετοί υποστηρίζουν πως ο W. Putin διεξάγει έναν ασύμμετρο, υβριδικό πόλεμο στην Ανατολική Ουκρανία, τον οποίο διαψεύδει επίσημα – χωρίς όμως να πείθει την καγκελάριο, η οποία φαίνεται πως έχει αποδείξεις για το αντίθετο.
Οι σχέσεις λοιπόν των δύο ισχυρότερων κρατών της Ευρώπης, η σύγκρουση των οποίων στο παρελθόν έχει πυροδοτήσει δύο παγκοσμίους πολέμους, ενώ και οι δύο ηγέτες τους μιλούν τόσο ρωσικά, όσο και γερμανικά, επιδεινώνεται – ενισχυόμενη αρνητικά από τις Η.Π.Α. οι οποίες, κινδυνεύοντας από τα τεράστια δίδυμα ελλείμματα τους, καθώς επίσης από μία εκτός ελέγχου δημόσια και ιδιωτική υπερχρέωση, προσπαθούν να επιλύσουν τα οικονομικά τους προβλήματα στρατιωτικά.
.

Η πολιτική κατάσταση της Ρωσίας

Οι σύμβουλοι του προέδρου, οι οποίοι τον είχαν προειδοποιήσει από τους κινδύνους που εμπεριέχει μία υπερβολική σύγκρουση σε οικονομικό επίπεδο με τη Δύση, φαίνεται πως έχουν πια περιθωριοποιηθεί – ενώ έχουν αυξήσει εκθετικά την επιρροή τους αυτοί που υιοθετούν μία σκληρή γραμμή, όπως ο υπουργός άμυνας, καθώς επίσης ο αρχηγός της εσωτερικής μυστικής υπηρεσίας.
Εν τούτοις, οι αντίθετες φωνές δεν έχουν σταματήσει, κρίνοντας από τα λόγια του διοικητή της κρατικής τράπεζας Sberbank, ο οποίος ανήκει σε αυτούς που συμμετέχουν στον καθορισμό των οικονομικών προγραμμάτων της κυβέρνησης. Όπως λοιπόν ανέφερε,
«Εάν η Ρωσία αψηφήσει τους οικονομικούς νόμους της ανάπτυξης, θα οδηγηθεί ξανά στην κατάρρευση, όπως ακριβώς συνέβη με τη Σοβιετική Ένωση. Δεν μπορεί κανείς να αντικαταστήσει τα εισαγόμενα προϊόντα με ρωσικά – ενώ δεν έχει τη δυνατότητα να δώσει κίνητρα, να υποκινήσει δηλαδή τους ανθρώπους με τα Gulag του παρελθόντος» (επρόκειτο για τη σοβιετική υπηρεσία που επόπτευε τα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στην πρώην Ε.Σ.Σ.Δ., στα οποία εξορίζονταν οι πάσης φύσεως αντιφρονούντες, πολιτικοί κρατούμενοι, ύποπτοι κλπ.).
Συνεχίζοντας, όταν ξέσπασε ο πανικός στη Μόσχα (άρθρο), οι εντάσεις στη ρωσική κυβέρνηση αυξήθηκαν επικίνδυνα – ιδίως αφού οι Πολίτες της χώρας επιτέθηκαν στις τράπεζες, προσπαθώντας να ανταλλάξουν τα ρούβλια με οποιοδήποτε ξένο νόμισμα, επειδή το δικό τους βρισκόταν σε ελεύθερη πτώση.
Ορισμένοι σύμβουλοι της κυβέρνησης δε ισχυρίσθηκαν δημόσια ότι, η κατάρρευση του νομίσματος δεν ήταν το αποτέλεσμα των κυρώσεων και της χαμηλής τιμής του πετρελαίου, αλλά της έλλειψης εμπιστοσύνης στην οικονομική πολιτική του προέδρου – ενώ η διάσωση της κρατικής εταιρείας πετρελαίου Rosneft έγινε με λανθασμένο τρόπο, όπως επίσης η αναγγελία περί μεγάλων πακέτων στήριξης των ρωσικών τραπεζών.
.

Επίλογος

Κατά την άποψη μου ο κίνδυνος να ξεσπάσει ένας επόμενος παγκόσμιος πόλεμος είναι αρκετά μεγάλος – ειδικά εάν επιδιωχθεί χωρίς επιτυχία η ανατροπή του Ρώσου προέδρου, από τους διεκδικητές της εξουσίας στο εσωτερικό της χώρας του, με τη βοήθεια των δυτικών μυστικών υπηρεσιών.
Μία τέτοια ενδεχόμενη ενέργεια θα μετέτρεπε τον W. Putin σε έναν επικίνδυνο δικτάτορα, ειδικά επειδή βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο, έχοντας απομονωθεί από τη διεθνή κοινότητα, όπως ο Χίτλερ στο παρελθόν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε δε πως ο Χίτλερ είχε επίσης ξεκινήσει μία ανάλογη σταυροφορία εναντίον του τοκογλυφικού κεφαλαίου, το οποίο θεωρούσε πως κατευθυνόταν από τους Εβραίους.
Στα πλαίσια αυτά διαπιστώνεται πως η ιστορία επαναλαμβάνεται, ειδικά εάν η Δύση εντείνει τις πιέσεις στη Ρωσία, όπως φαίνεται να επιδιώκουν οι Η.Π.Α. – οι οποίες, στο νέο νόμο που έχει σχέση με τις καινούργιες κυρώσεις, έχουν συμπεριλάβει μία επικίνδυνη διάταξη που αφορά την κατάργηση της συμφωνίας μείωσης των πυρηνικών πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς, η οποία είχε συναφθεί με τη Ρωσία στο παρελθόν.
Εάν συνδέσει κανείς τις ενέργειες των Η.Π.Α. με τις απειλές του Ρώσου προέδρου περί της εν ανάγκη χρήσης εκ μέρους του πυρηνικών όπλων (άρθρο), όπου εάν δεν το έκανε θα γελοιοποιούταν παγκοσμίως, παρατηρώντας τις τεράστιες ομοιότητες με τη Γερμανία πριν το 1940, τότε τα συμπεράσματα μου δεν είναι υπερβολικά παράλογα – ευχόμενος να ληφθούν πολύ σοβαρά υπ’ όψιν από τους υπολοίπους ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων.

Αλέξης Ζακυνθινός, Senior Analyst (Geopolitics)
.

© Copyright 2014 — Analyst.gr. Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση / αναπαραγωγή περιεχομένων του παρόντος website με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια των εκδοτών.