Απογοητευμένοι οι Ελληνες από το πολιτικό σύστημα

Κρουστάλλη Δήμητρα  

Η απογοήτευση φέρνει απαξίωση του Κοινοβουλίου, φθορά του ΣΥΡΙΖΑ και συντηρητική στροφή

Επιστρέφει η απογοήτευση στην ελληνική κοινωνία μετά την έκρηξη ελπίδας του Ιανουαρίου. Η κατάρρευση της ψευδαίσθησης ότι υπάρχει ένας άλλος, εύκολος, αντιμνημονιακός δρόμος έχει συμπαρασύρει τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ και ταυτόχρονα φέρνει στην επιφάνεια μια Ελλάδα διχασμένη ανάμεσα στην οπισθοδρόμηση και στην πρόοδο, με το μισό κομμάτι της να είναι ακραία συντηρητικό, αντιευρωπαϊκό και σε έναν βαθμό αντιδημοκρατικό. Τα ευρήματα από το παρατηρητήριο κοινωνικο-πολιτικών αλλαγών qed Ελλάδα 2.0 είναι αποκαλυπτικά και ανησυχητικά: Η πίστη στο Κοινοβούλιο που είχε ανακτηθεί μετά την πρώτη εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ κλονίζεται, από 27% τον Μάρτιο του 2015 έπεσε στο 6% τον Νοέμβριο του 2015. Παράλληλα αυξάνεται ραγδαία, και ειδικά στις νεότερες ηλικίες, η εμπιστοσύνη στον Στρατό, από 38% που ήταν τον Ιούνιο του 2013 έφτασε τον Νοέμβριο του 2015 στο 65%!      

Τα ευρήματα του παρατηρητηρίου, τα οποία δεν είναι δημοσκόπηση αλλά ποιοτική ανάλυση των τάσεων της κοινωνίας, δείχνουν ότι εννέα στους δέκα πολίτες πιστεύουν ότι η χώρα κινείται σε λάθος κατεύθυνση. Η αντίληψη αυτή είχε βελτιωθεί πολύ τον Μάρτιο όταν η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές ήταν ακόμη νωπή, ενώ σήμερα επανέρχεται στα διαχρονικά της επίπεδα. Το 86% των πολιτών εκφράζουν απογοήτευση για την πορεία της χώρας, ενώ αποτυπώνεται η αντίληψή τους ότι ως τον Μάρτιο του 2015 βρισκόμασταν στα μέσα της κρίσης αλλά τώρα αυξάνεται η πεποίθηση ότι είμαστε ακόμη στην αρχή. Οι οκτώ στους δέκα δηλώνουν ότι η επόμενη χρονιά δεν θα είναι καλύτερη προσωπικά για εκείνους και το 58% πιστεύει ότι ακόμη και όταν τελειώσει η κρίση τα πράγματα δεν θα βελτιωθούν.   

Το 52% επιθυμεί να υπάρξει ανακούφιση από τη φτώχεια ακόμη και με έξοδο από το ευρώ, μόλις το 22% δηλώνει υπέρ της παραμονής στο ευρώ, ακόμη κι αν επιβαρυνθούν οι συνθήκες ζωής και το 26% είναι αναποφάσιστο. Στους δέκα πολίτες οι οκτώ θεωρούν ότι η Ευρώπη είναι εχθρική απέναντί μας ενώ και η επιθυμία παραμονής στην ευρωζώνη βρίσκεται σε πτωτική πορεία.

Η κρίση θεσμών και αντιπροσώπευσης βαθαίνει. Οπως δείχνει η έρευνα, η μισή Ελλάδα δεν εκπροσωπείται από κανένα κόμμα. Μόνο το 24% δήλωσε ότι αισθάνεται υπερήφανο από τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στην Ελλάδα - τον περασμένο Μάρτιο το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 39%. Το 34% δεν νιώθει κοντά σε κανένα κόμμα. Το 40% συμφωνεί ότι η άμβλωση θα πρέπει να είναι παράνομη όταν δεν απειλείται η ζωή της γυναίκας, το 47% δηλώνει ότι η θανατική ποινή θα πρέπει να είναι μια επιλογή για τα σοβαρότερα εγκλήματα, το 61% ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι εν τέλει κάτι φυσιολογικό. Πιο συντηρητική στην έρευνα εμφανίζεται η νεολαία και όχι οι μεγαλύτερες ηλικίες.       

Στη δημοσκόπηση της ProRata, που δημοσίευσε η «Εφημερίδα των Συντακτών», καταγράφεται μεγάλη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος στην πρόσθεση ψήφου έχει ποσοστό 20% έναντι 19% της ΝΔ. Από τα υπόλοιπα κόμματα, η Χρυσή Αυγή έχει 6,5%, το Ποτάμι 2,5%, το ΚΚΕ 6%, οι ΑΝΕΛ 2%, το ΠαΣοΚ 4%, η ΛΑΕ 2,5%, η Ενωση Κεντρώων 3%. Οι αναποφάσιστοι φθάνουν στο 31%.

Η μεγάλη δυσφορία των πολιτών καταγράφεται σχεδόν σε όλες τις έρευνες της κοινής γνώμης. «Υπάρχει ένα κοινό διπλό στοιχείο σε όλες τις έρευνες ανεξαρτήτως μεθοδολογίας. Αφενός η "απομάγευση" της κοινωνίας από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αφετέρου ο κυνισμός και η αποξένωση των ψηφοφόρων από το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα» παρατηρεί ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Νίκος Μαρατζίδης. Οι απογοητευμένοι ψηφοφόροι όμως δεν ενισχύουν κόμματα όπως η Χρυσή Αυγή, επιλέγουν την αποχή και την αποστασιοποίηση.     

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει κάθε λόγο να είναι θορυβημένη από τις μετρήσεις αυτής τις περιόδου. Η ΝΔ, παρά τις αναταράξεις από τη μακρά διαδικασία εκλογής προέδρου, φαίνεται να διατηρεί τις δυνάμεις της. Αλλά και στη Δημοκρατική Συμπαράταξη δεν είναι δυσαρεστημένοι από τις καταγραφές που βλέπουν καθώς με την αναγωγή βρίσκονται σταθεροποιημένοι στο ποσοστό τους. Τον Μάρτιο έχει οριστεί η προγραμματική πανελλαδική συνδιάσκεψη της Συμπαράταξης και στο ενδιάμεσο θα γίνουν εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα προκειμένου να διευρυνθεί το ακροατήριο, καθώς η Φώφη Γεννηματά και ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος θεωρούν ότι η πτώση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αναστρέψιμη.   

Σκληρή αντιΣΥΡΙΖΑ γραμμή έχει και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος μέσω του κύκλου των προσώπων που δραστηριοποιούνται στο think tank e-kyklos επιχειρεί να τροφοδοτήσει τον δημόσιο διάλογο με γνώμες ειδημόνων πάνω σε επίκαιρα ζητήματα, ελληνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή. Αυτή η δραστηριότητα δεν έχει ενθουσιάσει τη Χαρ. Τρικούπη, αλλά προς το παρόν οι τόνοι διατηρούνται χαμηλοί ενώ ο κ. Βενιζέλος παρέστη στην εκδήλωση της Δημοκρατικής Συμπαράταξης στο Σπόρτιγκ.    

Ο Σταύρος Θεοδωράκης ταξίδεψε στην Ισπανία, καλεσμένος στην τελευταία προεκλογική ομιλία του επικεφαλής των Ciudadanos Αλμπέρτ Ριβέρα. Στο εσωτερικό του Ποταμιού υπάρχει προβληματισμός για το μέλλον του κόμματος, ωστόσο ο επικεφαλής του, αν και δεν αναμένει σύντομα πολιτικές εξελίξεις, βρίσκεται σε μετωπική σύγκρουση με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για την οποία πιστεύει ότι επιχειρεί να στήσει το δικό της πελατειακό κράτος. Ο κ. Θεοδωράκης έχει κηρύξει το επόμενο διάστημα  μήνα αντεπίθεσης του Ποταμιού, με εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα και οι οποίες θα κορυφωθούν στο συνέδριο του κόμματος.    

ΒΗΜΑ