Λευκωσία: Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδος και Κύπρου, Νίκος Κοτζιάς και Ιωάννης Κασουλίδης, το αμέσως επόμενο διάστημα θα επισκεφθούν μαζί τον Λίβανο και την Ιορδανία, στα πλαίσια των σχεδιασμών Αθηνών και Λευκωσίας για τη συγκρότηση νέων συνεργασιών στην περιοχή. Αυτό αποκάλυψε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε συνέντευξή του στον «Φ».
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε εκτενώς στους σχεδιασμούς που προωθούνται, τις συναντήσεις και συνεργασίες των ήδη υφιστάμενων τριμερών με Αίγυπτο και Ισραήλ, ενώ μίλησε και για το τι μέλλει γενέσθαι. Ανέφερε πως προωθούνται τριμερείς συναντήσεις και με άλλα κράτη της περιοχής καθώς επίσης με εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ανατολική Μεσόγειο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όπως είπε ο κ. Χριστοδουλίδης, εντάσσονται και οι κοινές επισκέψεις των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδος και Κύπρου, το αμέσως επόμενο διάστημα, στον Λίβανο και την Ιορδανία. Σημειώνεται πως στις αρχές Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί τριμερής συνάντηση σε επίπεδο γενικών διευθυντών των ΥΠΕΞ Κύπρου, Ελλάδος και Λιβάνου στην Αθήνα. Θα ακολουθήσει η περιοδεία των υπουργών.
Σχετικά άρθρα:
Ο κυβερνητικός Εκπρόσωπος, αναφερόμενος στο Κυπριακό είπε, μεταξύ άλλων, πως δεν πρέπει να εφησυχάζουμε. Η Τουρκία, τόνισε, πρέπει να λάβει το μήνυμα πως «είτε θα προχωρήσει σε επίλυση του Κυπριακού, μεταβάλλοντας τη στάση της, είτε θα έχει πραγματικό κόστος από τη συνέχιση της σημερινής απαράδεκτης κατάστασης πραγμάτων, με το να μην μπορεί να καρπωθεί τα οφέλη και για την ίδια από μια ενδεχόμενη λύση».
Συνέντευξη στον Κώστα Βενιζέλο
 
-Υπήρξε μια «έκρηξη» στο κεφάλαιο των περιφερειακών συνεργασιών, τριμερών, που δεν πολυακούγεται πλέον. Πού βρίσκονται οι διεργασίες; Η Κυπριακή Δημοκρατία κινείται για νέες συνεργασίες στην περιοχή; Τι έχει αποδώσει μέχρι σήμερα ο σχεδιασμός αυτός; Η σύσταση περιφερειακών συνεργασιών αποτελεί πυλώνα της εξωτερικής μας πολιτικής που, ανάμεσα σε άλλα, στόχο έχει και την αναβάθμιση της γεωστρατηγικής σημασίας της Κύπρου ως ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διατηρεί άριστες σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη. Έγιναν ήδη τέσσερις συναντήσεις σε επίπεδο αρχηγών κρατών, άλλες τόσες σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και σταδιακά έχει αρχίσει η υλοποίηση των όσων αναφέρονται στις διακηρύξεις που ακολούθησαν των συναντήσεων των ηγετών, ενώ παράλληλα γίνεται προεργασία και για άλλες τριμερείς συναντήσεις σε επίπεδο ηγετών. Για παράδειγμα, στις 11 Απριλίου έγινε στη Λευκωσία σε επίπεδο γενικών διευθυντών συνάντηση Κύπρου, Ελλάδος και Ιορδανίας, και θα ακολουθήσει πολύ σύντομα συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών στην Ιορδανία όπου θα προετοιμάσουν τη συνάντηση σε επίπεδο αρχηγών κρατών. Στις 12-13 Απριλίου πραγματοποιήθηκε η πρώτη τριμερής άσκηση Κύπρου-Ισραήλ-Ελλάδας για πυρόσβεση. Ήταν η πρώτη του είδους της και πρόκειται για απτή ένδειξη της συνεργασίας μας σε ένα σημαντικό τομέα που είναι η βοήθεια για αντιμετώπιση μεγάλης έκτασης πυρκαγιών και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών στις τρεις χώρες. Στις 20 Απριλίου πραγματοποιήθηκε στο Ισραήλ τριμερής συνάντηση, σε επίπεδο γενικών διευθυντών υπουργείου Ενέργειας, κατά τη διάρκεια της οποίας συζητήθηκε το στάδιο εφαρμογής των όσων συμφωνήθηκαν για θέματα Ενέργειας κατά τη διάρκεια της τριμερούς συνάντησης σε επίπεδο αρχηγών κρατών τον Ιανουάριο του 2016.
 
Πραγματοποιήθηκαν και πολλές άλλες συναντήσεις σε επίπεδο τεχνοκρατών και με το Ισραήλ και με την Αίγυπτο ακριβώς για να προωθηθούν και υλοποιηθούν τα όσα αποφασίστηκαν σε επίπεδο αρχηγών κρατών, έτσι ώστε να τεθούν τα αποτελέσματα ενώπιον των ηγετών στις επερχόμενες τριμερείς που αναμένεται να πραγματοποιηθούν το δεύτερο εξάμηνο του 2016.
 
Ταυτόχρονα, προωθούνται τριμερείς συναντήσεις και με άλλα κράτη της περιοχής καθώς επίσης εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που, αν θέλετε, έχουν είναι ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Ανατολική Μεσόγειο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, στις αρχές Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί τριμερής συνάντηση σε επίπεδο γενικών διευθυντών των ΥΠΕΞ Κύπρου, Ελλάδος και Λιβάνου στην Αθήνα. Ακολούθως, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Κασουλίδης θα επισκεφθεί από κοινού με τον Έλληνα ομόλογό του τον Λίβανο για να συζητήσουν θέματα που απασχολούν τις τρεις χώρες αλλά και ευρύτερα την περιοχή και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ μετά τον Λίβανο αναμένεται να επισκεφθούν από κοινού και την Ιορδανία για συνάντηση με τον Ιορδανό ομόλογό τους και ως προπαρασκευαστική συνάντησης σε επίπεδο αρχηγών κρατών ανάμεσα σε Κύπρο, Ελλάδα και Ιορδανία.
 
Με την ευκαιρία, να σας υπενθυμίσω την παρέμβαση του Προέδρου Αναστασιάδη σε ευρωπαϊκό επίπεδο όταν πρωτοσυζητήθηκε το προσφυγικό και προβλήθηκε από κάποιους από τους εταίρους μας η ανάγκη να στηριχτεί πολυεπίπεδα η Τουρκία για τον ρόλο που διαδραματίζει στην αντιμετώπιση του εν λόγω φαινομένου. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ζήτησε όπως ανάλογη στήριξη προσφερθεί και στην Ιορδανία και τον Λίβανο για τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν στην αντιμετώπιση του προσφυγικού. Η ενέργεια του Προέδρου έγινε αποδεκτή από τους εταίρους μας και αντιλαμβάνεστε ότι ήταν κάτι που χαιρετίστηκε δεόντως από την Ιορδανία και τον Λίβανο. Σε σύντομη συνομιλία που είχε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον Ιορδανό βασιλιά στις Βρυξέλλες στις 17 Μαρτίου, ο τελευταίος εξέφρασε την ευαρέσκεια της χώρας του για την πρωτοβουλία του Προέδρου και τα αποτελέσματα τα οποία είχε.
 
-Ο τρίτος γύρος αδειοδότησης έχει ανακοινωθεί. Πότε θα διαμορφωθεί το σκηνικό και πότε θα έχουμε αποτελέσματα; Ο τρίτος γύρος αδειοδότησης προκηρύχθηκε στις 24 Μαρτίου και, σύμφωνα με τους σχετικούς όρους, προβλέπεται περίοδος 120 ημερών για εκδήλωση ενδιαφέροντος. Αφού ολοκληρωθεί η εν λόγω διαδικασία σε διάστημα περίπου έξι μηνών μετά τη λήξη του διαγωνισμού, το Υπουργικό Συμβούλιο θα πάρει σχετικές αποφάσεις σε σχέση με την αδειοδότηση στη βάση κριτηρίων επιλογής των εταιρειών που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον, τα οποία -να σημειώσω- παραμένουν τα ίδια με τους προηγούμενους διαγωνισμούς και συνοψίζονται στην τεχνική ικανότητα, την οικονομική ευρωστία, την οικονομική προσφορά, καθώς επίσης τη συνέπεια στις υποχρεώσεις τους και τους τρόπους ολοκλήρωσης της πρότασης που θα υποβάλουν.
 
-Νέοι ενεργειακοί παίκτες θα εμπλακούν; Επιθυμία και στόχος μας είναι η προσέλευση όσο το δυνατό μεγαλύτερου διεθνούς ενδιαφέροντος. Να σας υπενθυμίσω ότι ένας από τους λόγους που επελέγη η συγκεκριμένη περίοδος για τον τρίτο γύρο αδειοδότησης ήταν το έντονο διεθνές ενδιαφέρον όπως εκδηλώθηκε ποικιλοτρόπως το τελευταίο διάστημα, για παράδειγμα στις συναντήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Νταβός. Από εκεί και πέρα, τα τεμάχια που έχουν επιλεγεί προς αδειοδότηση αποτελούν περιοχές οι οποίες είναι ως επί το πλείστον ανεξερεύνητες και έχουν ερμηνευτεί να περιέχουν ανθρακικές δομές, όπως στην περίπτωση του κοιτάσματος Zohr, προσομοιάζουν δηλαδή με εκείνες του Zohr και αντιλαμβάνεστε ότι το δεδομένο αυτό ενισχύει το διεθνές ενδιαφέρον.
 
Συνοπτικά, λοιπόν, όλο το προηγούμενο διάστημα είχαμε έντονο ενδιαφέρον. Υπάρχουν, ταυτόχρονα, και οι συνθήκες που επικρατούν στη βιομηχανία του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που, αναμφίβολα, δεν είναι οι καλύτερες δυνατές. Βεβαίως, θα πρέπει να σημειωθεί σε σχέση με αυτό το δεδομένο ότι έχουμε εταιρείες που χρησιμοποιούν αυτή την περίοδο κρίσης στη βιομηχανία για να επανατοποθετηθούν και να διασφαλίσουν τις μελλοντικές τους πηγές.
 
Η απάντηση στο ερώτημά σας θα διαφανεί όταν φτάσει η καταληκτική ημερομηνία οπότε θα καταθέσουν οι ενδιαφερόμενες εταιρείες τις προτάσεις τους.
Στρατηγική για ανατροπή της αιτίας της μη λύσης

-Σε σχέση με το Κυπριακό, πώς μπορεί να καμφθεί η αδιαλλαξία της Άγκυρας; Δεν είναι η στάση της Τουρκίας ο λόγος μη επίλυσης του Κυπριακού μέχρι σήμερα; Όπως κατ’ επανάληψη έχουμε αναφέρει, η Τουρκία δεν θα προχωρήσει σε επίλυση του Κυπριακού γιατί θα αναγνωρίσει το παράνομο της κατοχής ή/και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο. Η Τουρκία θα προχωρήσει σε μια τέτοια ενέργεια μόνο αν αναγνωρίσει τα οφέλη και για την ίδια μέσα από μια τέτοια εξέλιξη. Έτσι λειτουργούν τα κράτη στο άναρχο διεθνές σύστημα. Και σήμερα, ενδεχομένως όσο ποτέ άλλοτε, αν η Τουρκία σκεφτεί ορθολογιστικά, μπορεί να αντιληφθεί τα πολλαπλά και για την ίδια οφέλη από την επίλυση του Κυπριακού.
 
Σε σχέση με το δεύτερό σας ερώτημα, συμφωνούμε όλοι στη διαπίστωση ότι εξ υπαιτιότητας της Τουρκίας και της διαχρονικής της στάσης στο Κυπριακό δεν έχει επιλυθεί το εθνικό πρόβλημα μέχρι σήμερα. Τι πρέπει να κάνουμε λαμβάνοντας υπόψη αυτό το δεδομένο; Είτε θα εφησυχαστούμε και θα συνεχίσουμε απλά να προβάλλουμε το γεγονός ότι η Τουρκία είναι η αδιάλλακτη πλευρά είτε εμείς, που είναι η πατρίδα μας υπό κατοχή και επιθυμούμε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο την επίλυση του Κυπριακού, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και δράσεις, καθορίζουμε στρατηγική και στοχευμένες ενέργειες για να στείλουμε το μήνυμα στην Τουρκία ότι είτε θα προχωρήσει σε επίλυση του Κυπριακού, μεταβάλλοντας τη στάση της, είτε θα έχει πραγματικό κόστος από τη συνέχιση της σημερινής απαράδεκτης κατάστασης πραγμάτων με το να μην μπορεί να καρπωθεί τα οφέλη και για την ίδια από μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού. Και τα οφέλη για την Τουρκία δεν είναι αφηρημένες έννοιες αλλά πολύ συγκεκριμένα οφέλη όπως ο παράγοντας Ενέργεια, η ευρωπαϊκή της προοπτική, ο ρόλος της στην περιοχή και πολλά άλλα, που αν σκεφτεί ορθολογιστικά, μπορεί πολύ εύκολα να τα αντιληφθεί και να προχωρήσει σε επίλυση του Κυπριακού. Εκείνο που υποστηρίζω, δηλαδή, είναι ότι δεν είναι αρκετό να διαπιστώνουμε τα αίτια της μέχρι σήμερα μη επίλυσης του Κυπριακού αλλά, ειδικότερα εμείς, που θέλουμε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο να επανενώσουμε την πατρίδα μας, να αναλάβουμε δράσεις που θα έχουν ως στόχο την εξουδετέρωση της αιτίας που ευθύνεται για τη μη επίλυση του προβλήματος. Αυτό είναι στρατηγική. Αυτό είναι που κάνουμε.

Έχουν αλλάξει τα δεδομένα από το 2004
-Έχετε γράψει ένα βιβλίο για τα σχέδια λύσης του Κυπριακού. Ως ιστορικός και λιγότερο ως διπλωμάτης, ποιο από όλα αυτά θεωρείτε πως θα μπορούσε να υιοθετηθεί; Αυτό έχει σχέση και με τη θεωρία «των χαμένων ευκαιριών»; Η μελέτη με την οποία ασχολήθηκα αφορούσε τις προσπάθειες που αναπτύχθηκαν την περίοδο 1948-1978. Βάσει των ευρημάτων μου, εάν επιχειρήσουμε να δώσουμε απάντηση στο ερώτημα του κατά πόσον «υπήρξαν χαμένες ευκαιρίες επίλυσης του Κυπριακού», δεν μπορεί παρά να καταλήξουμε σε σύνθετα συμπεράσματα. Ταυτόχρονα, η προσέγγιση θα πρέπει να γίνει με πολύ προσεκτικό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη το προνόμιο του ιστορικού να γνωρίζει τη μετέπειτα εξέλιξη των πραγμάτων και να αποστασιοποιείται από τον παλμό του λαού την εκάστοτε περίοδο.
 
Συνεχίζοντας στη συλλογιστική του κατά πόσον υπήρξαν χαμένες ευκαιρίες, κρίνεται σημαντικό να επισημανθεί επίσης ότι για να μπορεί να εξεταστεί κατά πόσο ένα σχέδιο λύσης αποτέλεσε όντως χαμένη ευκαιρία, θα πρέπει να είχε γίνει αποδεκτό τουλάχιστον από τη μία εκ των δύο πλευρών, ενώ ταυτόχρονα να είχε αποτελέσει μια ολοκληρωμένη πρόταση. Την περίοδο 1948-1978, πέρα από την περίπτωση των βρετανικών προτάσεων στη Διασκεπτική το 1948 και τις συνταγματικές προτάσεις Ράντκλιφ το 1956, τα υπόλοιπα σχέδια λύσης αποτέλεσαν απλώς κατευθυντήριες γραμμές ή αποσκοπούσαν στο να αποτελέσουν τη βάση για περαιτέρω συζήτηση. Κατά συνέπεια, η απάντηση κατά τρόπο τεκμηριωμένο στο ερώτημα περί χαμένων ευκαιριών καθίσταται ακόμα πιο δύσκολο εγχείρημα.
 
Εξαίρεση θα μπορούσε να θεωρηθεί η περίπτωση των προτάσεων στο πλαίσιο της Διασκεπτικής του 1948, η οποία όμως διαφοροποιείται σημαντικά από όλες τις άλλες πρωτοβουλίες, λόγω του σκοπού της. Θα μπορούσαν δηλαδή τη δεδομένη στιγμή να προσφέρουν ένα καλύτερο και πιο δημοκρατικό σύστημα εσωτερικής διακυβέρνησης για τους κατοίκους της Κύπρου αλλά θα πρέπει την ίδια στιγμή να επισημανθεί ότι δεν ασχολούνταν με το αίτημα της πλειοψηφίας των κατοίκων του νησιού για αυτοδιάθεση.
 
Την ίδια στιγμή, θα μπορούσε να υποστηριχθεί, ειδικά γνωρίζοντας τι επακολούθησε, ότι οι Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου και η περίοδος 1960-1963, καθώς επίσης οι Δικοινοτικές Συνομιλίες την περίοδο 1968-1974 αποτέλεσαν χαμένες ευκαιρίες για το Κυπριακό.
 
-Υπάρχει η άποψη ότι τόσο το Σχέδιο Ανάν όσο και άλλα σχέδια ή ιδέες εξακολουθούν να βρίσκονται στο τραπέζι και ότι δεν μπορεί να υπάρξει κάτι εντελώς καινούργιο που να μη συγγενεύει με τα όσα συζητήθηκαν στο παρελθόν. Ποια η άποψή σας; Θα σας απαντήσω ως ιστορικός και ως κάποιος που ασχολήθηκε επιστημονικά με τα σχέδια λύσης του Κυπριακού. Είναι γεγονός ότι η επιστημονική μελέτη των σχεδίων λύσης του Κυπριακού από το 1948 μέχρι και σήμερα οδηγεί εύκολα στο συμπέρασμα ότι τα σχέδια λύσης, τα οποία ήλθαν και παρήλθαν, χωρίς όμως ποτέ να εξαφανιστούν, παρουσιάζουν ομοιότητες και σταθερές των οποίων η διαχρονικότητα εκπλήττει. Δηλαδή τα σχέδια λύσης μπορεί να μην είχαν θετική κατάληξη, παρέμειναν όμως στο ιστορικό αρχείο του Κυπριακού, ώστε να μπορούν σε αυτό να ανατρέξουν, ακόμα και να κτίσουν, οι εμπλεκόμενοι στο Κυπριακό. Είναι για αυτό τον λόγο που έχω την έντονη πεποίθηση ότι η μελέτη της ιστορίας των σχεδίων λύσης του Κυπριακού είναι άκρως απαραίτητη εργασία για όλους όσοι ασχολούνται με τις διαπραγματεύσεις του Κυπριακού αφού είναι σχεδόν βέβαιο ότι ιδέες και πρόνοιες προηγούμενων σχεδίων θα είναι στα υπόψη αυτών που ασχολούνται με το Κυπριακό. Ταυτόχρονα, η εξαγωγή συμπερασμάτων για τα αίτια, τη λογική πίσω από τη διαμόρφωση του κάθε σχεδίου, καθώς και ο εντοπισμός των σταθερών αρχών που επαναλαμβάνονται σχεδόν σε όλες τις προτάσεις, εξυπηρετώντας συγκεκριμένους στόχους, αποτελούν ακόμα μια διάσταση για την ανάγκη ιστορικής και επιστημονικής μελέτης των σχεδίων λύσης του Κυπριακού.
 
Είναι ακριβώς μέσα σε αυτό πλαίσιο και αυτή τη λογική που -πιστεύω- έγιναν και οι δηλώσεις του Προέδρου Παπαδόπουλου μετά το 2004 και την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν από τους Ελληνοκύπριους. Σας υπενθυμίζω για παράδειγμα τις αναφορές του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου στο 20ό Συνέδριο του ΑΚΕΛ, τον Νοέμβριο 2005, όπου ανάμεσα σε άλλα σημείωσε ότι: «Υπάρχει η άποψη ότι μετά το αποτέλεσμα των Δημοψηφισμάτων στις 24 του Απρίλη 2004, το Σχέδιο Ανάν έπρεπε να ταφεί, να αγνοηθεί και να τεθεί «στο αρχείο» για τους μελλοντικούς μελετητές της Ιστορίας. Πρώτον: Έχω πει επανειλημμένα ότι τέτοια σχέδια λύσης, που προετοιμάζονται από τα Ηνωμένα Έθνη και τίθενται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ούτε ενταφιάζονται ούτε τίθενται στο αρχείο. Όπως δεν έχουν ενταφιαστεί ούτε οι «δείκτες Κουεγιάρ» ούτε η «Δέσμη Ιδεών Γκάλι» ούτε το «Σχέδιο Γκόμπι» ούτε άλλες επί μέρους ιδέες ή προτάσεις, είτε πάνω σε συγκεκριμένες πτυχές είτε γενικότερης φύσης».
 
Τούτων λεχθέντων, θα πρέπει την ίδια στιγμή να σημειώσουμε ότι από το 2004 έχουμε ενώπιόν μας δυο σημαντικότατα δεδομένα που επηρεάζουν άμεσα το περιεχόμενο ενός ενδεχομένου σχεδίου λύσης του Κυπριακού. Το πρώτο αφορά την απόρριψη του περιεχομένου του Σχεδίου Ανάν από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων και θα ήταν και ασέβεια και «αυτοκτονία» να φέρεις ενώπιον του κόσμου το ίδιο σχέδιο. Εδώ μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν πρόκειται να φέρει ενώπιον του κόσμου ένα τέτοιο σχέδιο ή σχέδιο το οποίο να περιλαμβάνει πρόνοιες που ήταν στο Σχέδιο Ανάν και ήσαν καθοριστικές για το «Όχι» του 76% των Ελληνοκυπρίων. Και ο Πρόεδρος γνωρίζει πάρα πολύ καλά ποιες ήσαν αυτές οι πρόνοιες.
Το δεύτερο που θέλω να σημειώσω είναι ότι από το 2004 έχουμε ένα νέο δεδομένο που κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει και επηρεάζει άμεσα το περιεχόμενο μιας ενδεχόμενης λύσης του Κυπριακού: αυτό είναι η ιδιότητα, από το 2004, της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτος-μέλος της ΕΕ. Μια ιδιότητα που θα συνεχίσει να υφίσταται και μετά την επίλυση του Κυπριακού. Η εξέλιξη αυτή από μόνη της θέτει αναπόφευκτα κάποιες κόκκινες γραμμές σε σχέση με το περιεχόμενο της λύσης όπως, για παράδειγμα, ανάμεσα σε άλλα, την ανάγκη πλήρους σεβασμού των τεσσάρων βασικών ελευθεριών της Ένωσης και τις αρχές και αξίες στις οποίες εδράζεται η ΕΕ. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση που να μη διασφαλίζει, ανάμεσα σε άλλα, τις δυο αυτές αρχές.