Τo Twitter, το Facebook και η νίκη του Τραμπ

 Γαλάνης Δημήτρης

Κατά πόσον ευθύνονται τα κοινωνικά δίκτυα, η ρητορική του μίσους και οι ψευδείς ειδήσεις για τη νίκη του ακραίου υποψηφίου

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση στις ΗΠΑ ήταν η πρώτη στην ιστορία κατά την οποία τα κοινωνικά δίκτυα έπαιξαν κρίσιμο αν όχι καθοριστικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα. Ας μην ξεχνάμε ότι ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είναι ο πρώτος που αποφάσισε να γυρίσει την πλάτη στα καθιερωμένα μέσα προβολής ενός υποψηφίου - συνεντεύξεις, τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές διαφημιστικές καμπάνιες κ.λπ. - και να βασίσει μεγάλο μέρος της αμφιλεγόμενης προεκλογικής του εκστρατείας στον λογαριασμό του στο Twitter.  Και δεν ήταν μόνο οι διαδικτυακοί χρησμοί του Τραμπ. Ηταν και οι εκατοντάδες χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια, αληθινοί και ψεύτικοι λογαριασμοί που τους αναμετέδιδαν, σε συνδυασμό με ψευδείς ειδήσεις, στόχος των οποίων ήταν η Χίλαρι Κλίντον. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι οι λογαριασμοί αυτοί και η ανεξέλεγκτη εξάπλωσή τους τόσο στο Twitter όσο και στο Facebook κατάφεραν καίρια πλήγματα στην εκστρατεία της.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ένας πρώην εργαζόμενος στο Twitter έγραψε: «Προς τους πρώην συναδέλφους μου στο Twitter: Τι ακριβώς δημιουργήσαμε;». Μια από τις απαντήσεις που πήρε ήταν: «Μια μηχανή που μετατρέπει την πόλωση σε δολάρια».

Σε μια προσπάθεια να απαντήσουν στην έντονη κριτική που δέχονται οι υπεύθυνοι του Twitter ανακοίνωσαν ότι έχουν ήδη αρχίσει να απενεργοποιούν λογαριασμούς οι οποίοι προωθούν την αποκαλούμενη ρητορική του μίσους. Χθες Πέμπτη έκλεισαν τον λογαριασμό του Ρίτσαρντ Σπένσερ, ο οποίος θεωρείται ηγετική μορφή στον χώρο της αμερικανικής εναλλακτικής Δεξιάς (βλ. Ακροδεξιάς), καθώς και τον λογαριασμό της δεξαμενής σκέψης που είχε δημιουργήσει, το National Policy Institute. «Το Twitter προσπαθεί να εξαφανίσει την εναλλακτική Δεξιά» δήλωσε ο Σπένσερ και αποκάλεσε το κλείσιμο των λογαριασμών του «εταιρικό σταλινισμό». Σε ανακοίνωσή του το Twitter αναφέρει: «Οι κανόνες στο Twitter απαγορεύουν τη στοχοποίηση και τον εκφοβισμό και θα καταργούνται οι λογαριασμοί των χρηστών που παραβαίνουν τους κανόνες αυτούς».

Την ίδια ώρα που το Twitter προσπαθεί, έστω και καθυστερημένα, να κάνει κάτι για να περιορίσει τις ζημιές, η αρχική αντιμετώπιση από το Facebook ήταν η άρνηση. Ο ιδρυτής του Μαρκ Ζούκερμπεργκ πριν από λίγες ημέρες δήλωσε πως η άποψη ότι οι ψευδείς ειδήσεις που ξεφύτρωναν σαν τα μανιτάρια στην πλατφόρμα του Facebook μπορεί να έπαιξαν κάποιο ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα των εκλογών «ήταν εντελώς παράλογη». Στη συνέχεια υποστήριξε ότι το 99% των ειδήσεων που αναπαράγονται στο Facebook είναι αληθινές και ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό είναι ψευδείς, αν και παραδέχτηκε ότι «πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες κινήσεις για να αντιμετωπισθεί η κατάσταση».   

Ωστόσο εργαζόμενοι στο Facebook, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν δημιουργήσει τις δικές τους «δυνάμεις κρούσης» προκειμένου να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα με τις ψευδείς ειδήσεις καθώς δεν συμμερίζονται τις απόψεις της διοίκησης για την έκταση του προβλήματος. «Αυτό που είναι παράλογο είναι να μας λέει ο Ζούκερμπεργκ ότι οι ψεύτικες ειδήσεις δεν είναι πρόβλημα, τη στιγμή που γνωρίζει την τεράστια εξάπλωση που είχαν στο Facebook κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας».

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες στην πόλη Βέλες της Γιουγκοσλαβίας έχει δημιουργηθεί μια ιδιότυπη βιομηχανία δημιουργίας ψεύτικων προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα που παράγουν και διασπείρουν ψευδείς ειδήσεις που απευθύνονται κυρίως στους οπαδούς του Τραμπ, οι οποίοι φροντίζουν για την αναμετάδοσή τους. 

Οπως και να έχει, ζούμε πλέον στην εποχή κατά την οποία τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν όχι μόνο κύρια πηγή ενημέρωσης για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον πλανήτη αλλά λειτουργούν και σαν μεγάφωνο των πιο ακραίων απόψεων που αναμεταδίδονται χωρίς κανένα φίλτρο ή έλεγχο για την αυθεντικότητα του περιεχομένου. Είναι αμφίβολο κατά πόσον οι διαχειριστές των ιστοσελίδων αυτών θα μπορέσουν να κάνουν κάτι αποτελεσματικό για να αντικρούσουν αυτή τη νέα πραγματικότητα. Προς το παρόν, πάντως, οι χρήστες καλούνται να αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη δυσπιστία αυτά που διαβάζουν στα κοινωνικά δίκτυα και να ελέγχουν καλύτερα την αυθεντικότητα μιας είδησης προτού την αναμεταδώσουν.
BHMA