Σε συνέντευξή του στον «Φ», ο Ύπατος Αρμοστής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Κύπρο, Στίβεν Λίλι, τονίζει ότι οι πλευρές θα πρέπει να μιλήσουν καθαρά ώστε να διευκολυνθεί η εκπόνηση των όρων αναφοράς και να επαναρχίσει η διαπραγμάτευση του Κυπριακού.
Ο κ. Λίλι, αναφέρει ότι το Λονδίνο στηρίζει διαχρονικά λύση με βάση το μοντέλο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, το οποίο και θεωρεί ότι διασφαλίζει την επανένωση της Κύπρου και την ανάδειξη του νησιού σε ενεργειακό και εμπορικό παίκτη στην περιοχή. Υπογραμμίζει, επίσης, ότι τα δύο κράτη δεν αποτελούν ρεαλιστική επιλογή. Ο Ύπατος Αρμοστής τάσσεται κατά της απειλητικής ρητορικής στα θέματα της ενέργειας και υπογραμμίζει το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους. Ταυτόχρονα όμως επισημαίνει ότι η σύσταση Ταμείου Υδρογονανθράκων, που θα καθορίζει και τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων στο φυσικό αέριο, θα συμβάλει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την εξουδετέρωση των προκλήσεων.
- Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η προσπάθεια της απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ, της Τζέιν Χολ Λουτ, για επανέναρξη της διαδικασίας λύσης του Κυπριακού; Αντιλαμβάνομαι ότι είχατε συνάντηση μαζί της κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής της στην Κύπρο.
-Πιστεύω ότι είναι σαφές σε όλους ότι (σ.σ. η κ. Λουτ) εργάζεται εντατικά, είναι σε διαβούλευση με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, ώστε να αντιληφθεί τις θέσεις τους και να διαπιστώσει αν υπάρχει επαρκές κοινό έδαφος για προχωρήσουν τα πράγματα και να εκπονηθούν οι όροι αναφοράς, που θα επιτρέψουν την επανέναρξη των συνομιλιών. Από την πλευρά του Ηνωμένου Βασιλείου, της ευχόμαστε κάθε επιτυχία σε αυτή την προσπάθεια. Θα πρέπει, όμως, να επισημανθεί ότι δεν είναι ευθύνη της Τζέιν Χολ Λουτ η λύση του Κυπριακού. Οι δύο ηγέτες θα πρέπει να της παρουσιάσουν τις ξεκάθαρες προτάσεις τους για να γίνουν τα επόμενα βήματα.
- Θεωρείτε ότι οι ηγέτες είναι έτοιμοι να το πράξουν; Είναι έτοιμοι να παρουσιάσουν ξεκάθαρες προτάσεις για να επαναρχίσει η διαπραγμάτευση;
-Χωρίς αμφιβολία, οι ηγέτες είναι σε ενεργό διαβούλευση με την κ. Λουτ, είναι πρόθυμοι να τη συναντήσουν και να την υποδεχθούν ξανά στο νησί. Η μεγάλη πρόκληση συνίσταται στο αν υπάρχει επαρκές κοινό έδαφος, μεταξύ των δύο, για να πάνε μπροστά. Ρεαλιστικά ομιλούντες, έχει γίνει πολύ δουλειά εδώ και πολλά χρόνια. Υπάρχει, επομένως, ένα συμπαγές πλαίσιο για να προχωρήσουν, εφόσον είναι έτοιμοι να σεβαστούν τα όσα έχουν γίνει στο παρελθόν και να οικοδομήσουν επ’ αυτών. Υπό αυτή την έννοια, πιστεύω ότι (σ.σ. οι ηγέτες) μπορούν να εμπλακούν και πάλι σε διαπραγμάτευση που ενδεχομένως θα καταστήσει εφικτή τη διευθέτηση του προβλήματος.
Προτάσεις για εγγυήσεις και πολιτική ισότητα
- Βλέπετε τι πλευρές να λαμβάνουν τοις μετρητοίς τα όσα έχουν επιτευχθεί στο παρελθόν; Η τουρκική πλευρά δείχνει να έχει υπαναχωρήσει στο θέμα των εγγυήσεων και να έχει απομακρυνθεί από τα όσα αναφέρονται σχετικά στο πλαίσιο Γκουτέρες. Και η ελληνοκυπριακή πλευρά, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, δείχνει να ανησυχεί πολύ για τη λειτουργικότητα του κράτους μετά τη λύση, αν γίνει δεκτό το αίτημα να υπάρχει τουλάχιστον μία θετική τουρκοκυπριακή ψήφος όταν λαμβάνονται αποφάσεις στα θεσμικά όργανα της ομοσπονδίας.
-Η ανησυχία (σ.σ. του Προέδρου Αναστασιάδη) είναι εύλογη. Και δεν είναι μόνο δική του ανησυχία, αλλά και ανθρώπων στην ελληνοκυπριακή κοινότητα. Για να προχωρήσουμε, όμως, θα πρέπει να ξεκαθαρίσει και το τι προτείνει η ελληνοκυπριακή πλευρά για να διευθετηθεί αυτό το ζήτημα. Και αυτό, διότι αν οι δύο πλευρές διατυπώνουν μόνο αυτά που δεν θέλουν και αυτά που πιστεύουν ότι θα προκαλέσουν δυσλειτουργίες, τότε δεν θα είναι εύκολο να δοθεί λύση. Οι δύο πλευρές θα πρέπει να πουν πώς θα λύσουν τα προβλήματα που διαπιστώνουν. Είναι σαφές ότι αυτή την περίοδο διεξάγεται μια συζήτηση για το ομοσπονδιακό σύστημα, για το ακριβές μοντέλο του ομοσπονδιακού συστήματος. Και αυτό είναι εντάξει, μια και υπάρχουν πολλά ομοσπονδιακά μοντέλα ανά τον κόσμο. Είναι, όμως, τώρα η ώρα να διευκρινίσουν οι πλευρές το μοντέλο που επιθυμούν και το οποίο θα συμβάλει στο να επιτευχθούν οι στόχοι που σταθερά και διαχρονικά έχουν καθοριστεί σε πολλά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και αποσκοπούν να πετύχουν πολιτική ισότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Αν η ελληνοκυπριακή πλευρά ανησυχεί ότι αυτό θα οδηγήσει σε πολιτικό αδιέξοδο, τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει πώς θα επιλύσει αυτό το ζήτημα.
- Θα μπορούσε η ιδέα του Προέδρου Αναστασιάδη για μια αποκεντρωμένη ομοσπονδία να δώσει λύση στο ζήτημα της λειτουργικότητας του κοινού κράτους;
-(σ.σ Ο Πρόεδρος) έχει αναφερθεί σε εξισορρόπηση των αρμοδιοτήτων του ομοσπονδιακού κράτους με αυτές των συνιστώντων κρατιδίων. Και σε ένα ομοσπονδιακό σύστημα θα πρέπει να αποφασιστεί ποιες αρμοδιότητες ανήκουν στα κρατίδια και ποιες στην κεντρική κυβέρνηση. Το εγχείρημα αυτό, όμως, παραμένει υποθετικό, εκτός κι αν διευκρινιστεί συγκεκριμένα ποιες αρμοδιότητες πηγαίνουν στα κρατίδια και ποιες στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Όσο περισσότερη σαφήνεια υπάρχει επ’ αυτού τόσο καλύτερα είναι τα πράγματα.
- Εννοείτε ότι στο παρόν στάδιο δεν υπάρχει σαφήνεια (σ.σ. ως προς την ιδέα αποκεντρωμένης ομοσπονδίας);
-Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα επ’ αυτού. Διατυπώθηκε μια ευρεία έννοια, αλλά δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο ως προς το τι σημαίνει (σ.σ. η αποκεντρωμένη ομοσπονδία).
Η ομοσπονδία διασφαλίζει την επανένωση
- Θα μπορούσε να επανεξεταστεί το ομοσπονδιακό μοντέλο, η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία; Είναι μήπως τώρα η κατάλληλη στιγμή να αναζητήσουμε ένα διαφορετικό μοντέλο;
-Δεν υπάρχει μόνο ένας μεγάλος αριθμός ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Υπάρχει επίσης ένας αριθμός κοινών διακηρύξεων, κοινών δηλώσεων, μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων που χρονολογούνται, αν δεν απατώμαι, από το 1977. Όλες αναφέρονταν σε ένα ομοσπονδιακό μοντέλο. Δεν βλέπω πώς μπορεί να επανενωθεί η Κύπρος χωρίς ένα ομοσπονδιακό μοντέλο. Η εναλλακτική είναι μια πολύ ριζοσπαστική προσέγγιση και όλοι γνωρίζουμε ότι είναι η λύση δύο κρατών. Δεν πιστεύω ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει αποδεκτό από την ελληνοκυπριακή κοινότητα. Συνεπώς, το μοντέλο πρέπει να είναι ομοσπονδιακό και το Ηνωμένο Βασίλειο διαχρονικά στηρίζει λύση με βάση το μοντέλο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.
- Επιμένω επ’ αυτού διότι και ο ΓΓ του ΟΗΕ, στην πρόσφατη έκθεσή του για το Κυπριακό, αναφέρεται στην ανάγκη να εξεταστούν νέες ιδέες. Τι θα μπορούσαν θα είναι αυτές;
-Θα μπορούσε να σημαίνει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Παρ’ όλα αυτά, δεν πιστεύω ότι είναι ώρα για κάτι τέτοιο. Νέες ιδέες θα μπορούσαν να είναι κάποιοι νέοι τρόποι για να προχωρήσει η διαδικασία. Αυτή τη στιγμή η διαδικασία εστιάζεται στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Υπάρχουν όμως και ζητήματα, όπως για παράδειγμα, αν μπορεί να ενισχυθεί περισσότερο η εμπλοκή των δύο πλευρών σε πρακτικά θέματα. Ενέργειες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα θεμέλια μιας μελλοντικής διευθέτησης. Στο παρελθόν συζητήθηκε αρκετά το ενδεχόμενο να γίνει μια μεγάλη κίνηση για το Βαρώσι. Στο πλαίσιο του κυπριακού, πολλά πρακτικά ζητήματα χαρακτηρίζονται ως Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Προσωπικά, όμως, τα θεωρώ μέτρα εξομάλυνσης. Αυτό θα μπορούσε να είναι μέρος της προσέγγισης. Δεν έχουμε ισχυρή ή πάγια θέση επ’ αυτού. Στηρίζουμε, κατ’ αρχήν, οτιδήποτε μπορούν να συμφωνήσουν μεταξύ τους οι δύο κοινότητες.
Μετρά τι μπορεί να γίνει αποδεκτό
-Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια και τις εγγυήσεις, θεωρείτε ότι υπάρχει πισωγύρισμα σε σχέση με τα όσα είχαν αναφερθεί στο Κραν Μοντανά;
-Θα αποφύγω τον όρο πισωγύρισμα, διότι σε τέτοια περίπτωση θα εμπλακούμε σε μεγάλη συζήτηση για το τι συμφωνήθηκε, ή αν συμφωνήθηκε κάτι, στο Κραν Μοντανά. Είναι φανερό, πάντως, ότι από το Κραν Μοντανά κι έπειτα, η έμφαση μετατοπίστηκε στον διαμοιρασμό των εξουσιών, το ομοσπονδιακό σύστημα και τη θετική ψήφο των Τουρκοκυπρίων. Στην ουσία, όμως, η ασφάλεια και οι εγγυήσεις παραμένουν ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Επομένως, όπως είναι αναγκαίο να πουν οι ηγέτες τι ακριβώς θέλουν σε σχέση με την ομοσπονδία, είναι επίσης αναγκαίο να πουν τι θέλουν στην πτυχή της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Επιπλέον, εκτός από το τι θέλουν, οι ηγέτες θα πρέπει να αναφέρουν και τι μπορούν να αποδεχθούν. Σε μια διαπραγμάτευση δεν είναι δυνατόν να πάρουμε όλα όσα επιθυμούμε. Μετράει το τι μπορεί να γίνει αποδεκτό από την κάθε πλευρά, ώστε να καταλήξουν σε μια συνολική διευθέτηση.
Συναντήσεις πρόσωπο με πρόσωπο
-Υπάρχει μεγάλη καχυποψία μεταξύ των πλευρών για τις εκατέρωθεν προθέσεις και κίνητρα, παντελής έλλειψη εμπιστοσύνης. Τι μπορούν να κάνουν οι κύριοι Αναστασιάδης και Ακιντζί για να ξεπεράσουν αυτή τη λυπηρή κατάσταση;
-Στο επίκεντρο είναι η ανάγκη να καθίσουν οι ηγέτες και να συζητήσουν πρόσωπο με πρόσωπο. Ο καλύτερος τρόπος για να ανακτήσει κανείς εμπιστοσύνη είναι οι απ’ ευθείας, πρόσωπο με πρόσωπο, επαφές. Επίσης, για να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των μελών των δύο κοινοτήτων θα πρέπει να στηριχθούν οι δραστηριότητες της κοινωνίας των πολιτών, σε δικοινοτικό επίπεδο και όχι μόνο. Σε πιο μακροχρόνια βάση, και οι δύο πλευρές πρέπει επανεξετάσουν τι διδάσκονται τα παιδιά τους και οι νέοι άνθρωποι σε σχέση με την ιστορία του νησιού.
Ώρα να συσταθεί Ταμείο Υδρογονανθράκων
-Η Τουρκία εξακολουθεί να απειλεί την Κυπριακή Δημοκρατία και τις εταιρείες που κάνουν γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Πόσο συμβάλλει αυτή η συμπεριφορά στην επανέναρξη του διαλόγου για εξεύρεση λύσης;
- Επισημαίνουμε πάντα ότι όλες οι πλευρές θα πρέπει να αποφεύγουν τα προκλητικά σχόλια και ενέργειες γι’ αυτά τα ζητήματα. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει την ξεκάθαρη θέση ότι είναι δικαίωμα της Κύπρου να εκμεταλλεύεται τον πλούτο που υπάρχει στην ΑΟΖ της κι ότι θα πρέπει και οι δύο κοινότητες να επωφεληθούν απ’ αυτόν. Είναι, επίσης, πολύ σημαντικό να γίνονται κινήσεις που συμβάλλουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Ένα ζήτημα που αφορά τον διαμοιρασμό του πλούτου μεταξύ των δύο κοινοτήτων είναι και το Ταμείο Υδρογονανθράκων, που η Δημοκρατία, όπως έχει αναφέρει, προτίθεται να συστήσει. Μέχρι στιγμής, όμως, το θέμα δεν έχει προχωρήσει. Αν, όμως, συσταθεί το Ταμείο Υδρογονανθράκων και οφελεί πράγματι τις δύο κοινότητες, τότε το εγχείρημα θα συμβάλει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Η προκλητική ρητορική δεν βοηθά. Πρόκειται για πολύ ευαίσθητο ζήτημα (σ.σ. οι υδρογονάνθρακες). Και οι δύο πλευρές θα πρέπει να χειριστούν το θέμα με προσοχή. Ο καλύτερος τρόπος για να ρυθμιστεί το ζήτημα είναι η συνολική λύση του Κυπριακού. Όσο το νησί παραμένει διαιρεμένο, όσο οι δύο κοινότητες αμφισβητούν θέματα που άπτονται της ιδιοκτησίας των φυσικών πόρων, όσο η Τουρκία στηρίζει τους Τουρκοκύπριους σε αυτή τη διένεξη, είναι επόμενο ότι θα υπάρχει ένταση και αβεβαιότητα. Είναι σημαντικό να δώσουν οι Κύπριοι πολιτικοί περισσότερη έμφαση στο τι μπορεί να προσφέρει μια επανενωμένη Κύπρος. Δίνει την ευκαιρία στη χώρα να εκμεταλλευθεί τους υδρογονάνθρακες, να καταστεί κόμβος για τους υδρογονάνθρακες της Ανατολικής Μεσογείου, κόμβος για τη ναυτιλία, περισσότερο επιτυχημένη στον τουρισμό, αλλά και γέφυρα εμπορίου μεταξύ της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, μεταξύ της Ευρώπης και της Τουρκίας. Είναι πολύ σημαντικό να εστιάσουν οι πολιτικοί ηγέτες την προσοχή τους σε αυτό το θετικό όραμα μιας επανενωμένης Κύπρου, αντί να μένουν σε ό,τι συνέβη στο παρελθόν.
Η σχέση με την Κύπρο μεγαλύτερη από το Brexit
-Σε ό,τι αφορά το Brexit τώρα, πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα για την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, αυτή την περίοδο;
-Στις 14 Ιανουαρίου το Κοινοβούλιο θα πρέπει να αποφανθεί για τη συμφωνία αποχώρησης, στην οποία έχει καταλήξει η κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν πολύ ισχυρές απόψεις και συναισθήματα γι’ αυτό το θέμα στο Ηνωμένο Βασίλειο και στο κοινοβούλιο. Η πρωθυπουργός, όμως, είναι απολύτως σαφής ότι αυτή είναι η μόνη συμφωνία που υπάρχει. Θα θέλαμε περισσότερες διαβεβαιώσεις από τους Ευρωπαίους εταίρους μας, για το πώς θα λειτουργήσει η ρύθμιση σχετικά με τη Βόρειο Ιρλανδία… Αυτή είναι όμως η συμφωνία. Η πρωθυπουργός έχει ξεκαθαρίσει στο Κοινοβούλιο πως αν απορρίψουν τη συμφωνία θα πρέπει να σκεφθούν πολύ προσεκτικά τις επιπτώσεις μιας άτακτης εξόδου (σ.σ. από την ΕΕ), ή ακόμα και το ενδεχόμενο να μην υπάρξει Brexit.
-Το ενδεχόμενο εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ χωρίς συμφωνία πώς επηρεάζει τις σχέσεις της Βρετανίας με την Κύπρο;
-Η σχέση μεταξύ της Κύπρου και του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ιδιαίτερη, ξεχωριστή. Αντανακλά την ιστορία και τους ανθρώπινους δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών. Πιστεύω ότι η σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την Κύπρο είναι μεγαλύτερη από το Brexit. Βέβαια, μια άτακτη έξοδος από την ΕΕ θα έφερνε στο προσκήνιο μια σειρά από ζητήματα και προκλήσεις, που θα πρέπει να ξεπεράσουμε συνεργαζόμενοι στενά με την Κύπρο. Είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών να διασφαλίσουμε ότι δεν θα υπάρξουν προβλήματα στο εμπόριο, στη διακίνηση προσώπων, ή σε θέματα που σχετίζονται με τις κυρίαρχες περιοχές των Βάσεων. (σ.σ. Σε περίπτωση άτακτης εξόδου) θα πρέπει να συζητήσουμε τα θέματα των Βάσεων με την κυπριακή κυβέρνηση, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, διότι αφορούν την εφαρμογή ευρωπαϊκών κανόνων στις κυρίαρχες περιοχές των Βάσεων.
Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.
- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.