Η Άγκυρα έχει πάρει ήδη την άδεια των ΗΠΑ και ζητεί από τη Ρωσία την άδεια χρήσης του εναέριου χώρου της Συρίας, για να αρχίσει επιχειρήσεις εναντίον των Κούρδων

 A Turkish F-16 fighter jet takes off from Incirlik airbase in the southern city of Adana, Turkey, July 27, 2015.                                                                                                 REUTERS/Murad Sezer
Metin Gurcan
Αν με ρωτήσατε ποιο ήταν το κορυφαίο μάθημα για την Τουρκία από τις δύο μεγάλες επιχειρήσεις της στη Συρία - την Ασπίδα Ευφράτη και το Κλάδος Ελαίας - η απάντησή μου χωρίς δισταγμό θα ήταν: "Μην μπείτε στη Συρία αν δεν είστε σίγουροι για την υπεροχή στον αέρα. Η εγγύς αεροπορική υποστήριξη που παρέχεται στα τμήματα που επιχειρούν στο έδαφος από τα F-16, τα εξοπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τα επιθετικά ελικόπτερα είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή συνέχιση των επιχειρήσεων, απέναντι σε εχθρικά τμήματα που διαθέτουν καλό εξοπλισμό, οργανωμένες θέσεις μάχης, σήραγγες, σύγχρονα αντιαρματικά όπλα, μέχρι και πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων.
Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι για να έχει τύχη μια στρατιωτική επιχείρηση στη βορειοανατολική Συρία, για να κατακτηθούν εδάφη και να συνεχιστεί η κατοχή, απαιτείται το άνοιγμα του εναέριου χώρου της Συρίας, για να επιχειρεί η τουρκική πολεμική αεροπορία.
Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης "Κλάδος Ελαίας" η Άγκυρα έλαβε σημαντική υποστήριξη από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της άδειας χρήσης του εναέριου χώρου. Η Μόσχα ήταν σε θέση να ρυθμίζει το ρυθμό εξέλιξης της επιχείρησης κλείνοντας περιστασιακά τον Συριακό εναέριο χώρο στις τουρκικές αεροπορικές δυνάμεις. Το κλείσιμο του εναέριου χώρου της περιφέρειας Αφρίν από την Μόσχα στα τουρκικά αεροσκάφη μεταξύ 18 και 24 Μαρτίου, επέτρεψε στα μέλη των Μονάδων Προστασίας του Λαού των Κούρδων (YPG) να αποχωρήσουν από το Αφρίν στην περιοχή Τελ Ριφαάτ χωρίς να τους στοχεύουν οι τουρκικές αεροπορικές δυνάμεις.
Με άλλα λόγια, η δυνατότητα της Μόσχας να παραχωρεί στην Άγκυρα την άδεια να χρησιμοποιεί τον συριακό εναέριο χώρο, επιτρέπει στη Ρωσία να καθορίζει το ρυθμό και τη διάρκεια των τουρκικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία.
Μετά από όλα αυτά, τα μάτια όλων στράφηκαν ξανά στη Μόσχα, η οποία φιλοξένησε στις 29 Δεκεμβρίου μια μεγάλη τουρκική αντιπροσωπεία που αποτελούνταν από τον υπουργό Εξωτερικών Τσαβούσογλου, τον υπουργό Άμυνας Ακάρ και τον επικεφαλής της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών, Φιντάν.
Το κυριότερο θέμα των συζητήσεων, αν και δεν αναφέρθηκε στις δηλώσεις μετά τη συνάντηση, ήταν να πειστεί η Μόσχα να επιτρέψει στην Τουρκία να χρησιμοποιήσει τον συριακό εναέριο χώρο, που έχει ήδη εγκρίνει η Ουάσινγκτον, υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα αναλάβει την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους.
Από ρωσικής πλευράς συμμετείχαν στις συζητήσεις ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σογιγκού, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Βαλερί Γερασίμοφ, ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου Πούτιν στη Συρία,  Αλεξάντερ Λαυρέντιεφ και ο βοηθός του Πούτιν, Γιούρι Ουσακόφ.
Σύμφωνα με τη Hurriyet Daily News το κοινό ανακοινωθέν ήταν το εξής:
"Η Τουρκία και η Ρωσία δήλωσαν ότι συμφώνησαν για το συντονισμό στην εκκαθάριση της Συρίας από όλες τις τρομοκρατικές ομάδες, μετά την ανακοίνωση των ΗΠΑ για αποχώρηση από τη χώρα που έχει διασπαστεί από τον πόλεμο. Ο Λαβρόφ τόνισε ότι οι δύο χώρες συμφώνησαν για το συντονισμό των στρατευμάτων για την εξάλειψη της τρομοκρατικής απειλής στη Συρία, προσθέτοντας ότι η συμφωνία κάλυψε επίσης την ανάγκη εντατικοποίησης των εργασιών για τον επαναπατρισμό των προσφύγων ".
Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ έχει εγκαθιδρύσει μια de facto περιοχή απαγόρευσης πτήσεων στη βορειοανατολική Συρία από το καλοκαίρι του 2014, υποστηρίζοντας την αντίσταση των Κούρδων του YPG στο Κομπάνι εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ αναχαίτισε συριακά αεροσκάφη και ελικόπτερα που στόχευαν τις κουρδικές δυνάμεις στη Χασάκα τον Αύγουστο του 2016, ενώ κατέρριψε ένα συριακό πολεμικό αεροπλάνο που στόχευε τις δυνάμεις που επιχειρούσαν υπό την καθοδήγηση των Κούρδων στην Τάμπκα (ΝΔ της Ράκκας) τον Ιούλιο του 2017. Επίσης, τον Φεβρουάριο του 2018, αεροσκάφη A-10 των ΗΠΑ  κατέστρεψαν μια πολύ καλά εξοπλισμένη τεθωρακισμένη δύναμη του καθεστώτος Assad, η οποία είχε διαβεί τον ποταμό Ευφράτη και έκανε επίθεση κατά των κρίσιμων στόχων YPG.
Από το καλοκαίρι του 2014, παρά τις επικίνδυνες καταστάσεις μάχης, η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ δεν αναχαίτισε κανένα τουρκικό αεροσκάφος ούτε στόχευσε καμία τουρκική στρατιωτική μονάδα στο έδαφος.
Ωστόσο, μετά την απόφαση έκπληξη του αμερικανικού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποχωρήσει από τη Συρία, η κατάσταση στην κυριαρχία της Συρίας έχει αλλάξει. Αυτό που είναι προφανές είναι ότι η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ δεν θα έχει πλέον την ίδια κυριαρχία στη βορειοανατολική Συρία. Ποιος θα είναι ο νέος κυρίαρχος τότε; Αναμφισβήτητα, τη Ρωσία.
Η Άγκυρα, από την εμπειρία της στη Συρία, γνωρίζει ότι η Μόσχα δεν αστειεύεται. Η Τουρκία γνωρίζει καλά από την κατάρριψη ενός ρωσικού Su-24 από τουρκικό F-16 στις 24 Νοεμβρίου 2015, πόσο σοβαρή είναι η τουρκορωσική αντιπαράθεση στο χώρο της Συρίας. Επίσης, οι Τούρκοι δεν έχουν ξεχάσει ότι τέσσερις Τούρκοι αξιωματικοί σκοτώθηκαν στην Αλ Μπαμπ με πυρομαχικά που ρίφθηκαν από ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη λόγω "λάθους στο συντονισμό".
Το YPG γνωρίζει τη σημασία των δηλώσεων που γίνονται για τη δημιουργία μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στη βορειοανατολική Συρία. Έχουμε ακούσει ότι το YPG, που είναι συνδεδεμένο με το PKK, ζήτησε από τη Γαλλία να ενεργήσει για τη δημιουργία μιας de facto ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στη βορειοανατολική Συρία.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων στον εναέριο χώρο της βορειοανατολικής Συρίας θα είναι παρόμοια με εκείνη που θεσπίστηκε στη Βοσνία το 1993 μετά την απόφαση 816 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η οποία επέτρεψε την επιβολή απαγορεύσεων σε όλες τις πτήσεις πάνω από τη Βοσνία. Ωστόσο, δεδομένης της ρωσικής και κινεζικής δυνατότητας να ασκεί βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, το να περάσει μια τέτοια πρόταση φαίνεται εξαιρετικά απίθανο.
Η Άγκυρα, η οποία φαίνεται να έχει λάβει την άδεια των Ηνωμένων Πολιτειών να χρησιμοποιήσει τον εναέριο χώρο της βορειοανατολικής Συρίας, έστειλε την αντιπροσωπεία των κορυφαίων αξιωματούχων εξωτερικών, άμυνας και ασφάλειας στη Μόσχα για να εξασφαλίσει άδεια για τις πτήσεις της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας στον εναέριο χώρο της Συρίας. Η Άγκυρα πιστεύει ότι είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί ο συριακός εναέριος χώρος τόσο για τις επιχειρήσεις του ανατολικά του Ευφράτη όσο και για την εξάλειψη των στοιχείων του Ι.Κ.
καλά πληροφορημένες πηγές στην Άγκυρα, που θέλουν να τηρήσουν την ανωνυμία τους, δήλωσαν ότι η Άγκυρα σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τον συριακό εναέριο χώρο και κάποιες βάσεις τις οποίες θα εκκενώσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για την εξάλειψη των στοιχείων Ι.Κ. που είναι σε βάθος 300-350 χλμ από τα τουρκικά σύνορα. Αυτό θα σήμαινε πτήσεις από τα τουρκικά F-16 τόσο βαθιά όσο είναι η πόλη Deir ez-Zor στη Συρία.
Η Άγκυρα θα ζητήσει επίσης συντονισμό με τις ρωσικές δυνάμεις για να πείσει τις δυνάμεις αεράμυνας του Άσαντ να αποφύγουν τη στόχευση αεροσκαφών και ελικοπτέρων της Τουρκικής Αεροπορίας.
Την τρίτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου υπήρξαν ανεπιβεβαίωτες τοπικές αναφορές ότι οι δυνάμεις του Άσαντ θα μπορούσαν μονομερώς να ανακηρύξουν ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, κατόπιν αιτήματος του YPG.
Οι αξιωματούχοι της Άγκυρας πιστεύουν ότι η Δαμασκός δεν θα μπορούσε να προβεί σε μια τέτοια ενέργεια χωρίς την άδεια της Μόσχας και ότι παρόλο που οι ένοπλες δυνάμεις της Συρίας διαθέτουν συστήματα αεροπορικής άμυνας S-200 και S-300, αυτά δεν είναι ικανά να προστατέψουν τον εναέριο χώρο της ζώνης απαγόρευσης πτήσεων. Τουρκικές πηγές έχουν πει στην Al-Monitor ότι η Άγκυρα παρακολουθεί στενά τις «προληπτικές» αεροπορικές επιθέσεις του Ισραήλ κατά των Συριακών στόχων.
Οι εμπειρογνώμονες της Άγκυρας λένε ότι οποιαδήποτε ενέργεια που σχεδιάζει η Τουρκία δεν μπορεί να ακυρωθεί μόνο και μόνο επειδή οι ένοπλες δυνάμεις του Προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ διαθέτουν συστήματα αεράμυνας. Ως αποτρεπτικό παράγοντα έναντι των δυνάμεων του Άσαντ, η Άγκυρα θα στηριχθεί κυρίως σε βλήματα αέρος - εδάφους και στο έξυπνο όπλο ακριβείας TEBER-82, το οποίο αναπτύχθηκε πρόσφατα από την Τουρκία.

Θα τολμούσε η Τουρκία να χρησιμοποιήσει τον εναέριο χώρο στη βορειοανατολική Συρία παρά την αντίθεση της Μόσχας; Όχι. 
Αν η Άγκυρα είχε σκεφτεί μια αεροπορική επιχείρηση χωρίς την άδεια της Ρωσίας, η υψηλού επιπέδου τουρκική αντιπροσωπεία δεν θα είχε πάει στη Μόσχα στις 29 Δεκεμβρίου.

Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης
Πηγή: al-monitor
.