Ο εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα

Του Αθανασιου Ελλις

Η επί δεκαετίες ενστικτώδης αντίδραση σε κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού του δημόσιου τομέα συνεχίζει να βρίσκει υποστηρικτές σε μεγάλο τμήμα της κοινής γνώμης, καθώς για κάποιους η διατήρηση του στάτους κβο φαίνεται να αποτελεί λόγο ύπαρξης.
Ομως, η πλάστιγγα αρχίζει να γέρνει.

Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των ανέργων στον ιδιωτικό τομέα καθιστά όλο και πιο πιεστικό και επίκαιρο το ερώτημα γιατί πρέπει να επωμίζονται όλο το κόστος της ανεργίας οι ιδιωτικοί υπάλληλοι. Παράλληλα, έπειτα από δεκαετίες δυσλειτουργίας του κρατικού μηχανισμού, όλο και περισσότεροι καταλήγουν στην εύλογη διαπίστωση ότι επιβάλλεται αξιολόγηση και βελτίωση της αποδοτικότητάς του. Δημιουργείται έτσι το υπόβαθρο για τον τερματισμό της ιδιότυπης οπισθοδρόμησης που ταλανίζει το Δημόσιο και ανοίγει ο δρόμος για σταδιακή αλλαγή του τρόπου προσέγγισης του προβλήματος.
Οι ξένοι παρατηρητές της ελληνικής πραγματικότητας, όπως φυσικά και οι νοήμονες πολίτες στο εσωτερικό, παρακολουθούν με έκπληξη και ενίοτε αγανάκτηση, την ελληνική πρωτοτυπία να αποτελεί θέμα προς συζήτηση το κατά πόσον θα πρέπει να απομακρυνθούν από τη θέση τους άνθρωποι που έχουν καταχρασθεί δημόσιο χρήμα ή υπάλληλοι που έχουν πλαστογραφήσει τα προσόντα τους.
Είναι σαφές ότι για να αλλάξουμε τρόπο σκέψης, ανάλυσης και διαχείρισης του συγκεκριμένου ζητήματος δεν χρειαζόμασταν καμία τρόικα. Μερικά πράγματα έπρεπε να είναι αυτονόητα. Ομως, οργανωμένα συμφέροντα που θίγονταν είχαν καταφέρει να οριοθετήσουν το πλαίσιο της συζήτησης. Μέσα από στοχευμένη διαστρέβλωση πρόβαλαν την αντίθεσή τους σε κάθε είδους μεταρρύθμιση ως «ηρωική αντίσταση» στις ανθελληνικές δυνάμεις των Βρυξελλών, του Βερολίνου και της Ουάσιγκτον.
Η συμφωνία για πρόσληψη δεκαπέντε χιλιάδων υπαλλήλων στο Δημόσιο, που θα αντικαταστήσουν ίσο αριθμό ατόμων που θα απομακρυνθούν, υπερπηδά την ποσοτική και αναδεικνύει την ποιοτική διάσταση των αλλαγών στο Δημόσιο. Υπό αυτό το πρίσμα μετατοπίζει τη συζήτηση για τη δημιουργία ενός διαφορετικού, περισσότερο παραγωγικού και αποτελεσματικού δημόσιου τομέα, που είναι το ζητούμενο.
Για να πετύχει το όλο εγχείρημα απαιτείται μια συνεχής προσπάθεια προβολής της κατάστασης στην πραγματική της διάσταση. Μια πρώτη αρχή έγινε με την τηλεοπτική εμφάνιση του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης στους «Νέους Φακέλους».
Ο κ. Μανιτάκης περιέγραψε τα δεδομένα με έναν ήπιο και μάλλον πειστικό λόγο, εξήγησε την αναγκαιότητα των αλλαγών, όχι επειδή τις επιβάλλουν οι «ξένοι», αλλά επειδή συμφέρει τη χώρα, ενώ «οπλισμένος» με τις αριστερές καταβολές του και την απόσταση από την ενεργό πολιτική των προηγούμενων δεκαετιών, κατέδειξε τις δυσλειτουργίες του παρελθόντος και επέρριψε ευθύνες στα κόμματα που οδήγησαν στο σημερινό αδιέξοδο. Μίλησε, δε, ευθέως και για τους συναδέλφους του υπουργούς που συχνά δεν βοηθούν στον ορθολογισμό των δικών τους τομέων ευθύνης. Εξήγησε την αυτονόητη αναγκαιότητα των αξιολογήσεων, που πρέπει να γίνονται χωρίς τις προκλητικές καθυστερήσεις που παρατηρούνται στον χώρο της δικαιοσύνης και τόνισε ότι στο ευαίσθητο ζήτημα της δομής του κράτους είναι αναγκαία η ομοψυχία και η εθνική συνεννόηση καθώς, πέρα από το ποιο κόμμα θα βρίσκεται στην εξουσία, ο δημόσιος τομέας θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος.
Η διαχρονική, διακομματική τακτική της εξυπηρέτησης «ημετέρων» κατέστρεψε τη χώρα. Η διοικητική μεταρρύθμιση αποτελεί πλέον «εθνικό στοίχημα». Δεν περιορίζεται στη σημερινή κυβέρνηση. Αφορά και αυτές που θα κληθούν να διοικήσουν στο μέλλον. Η στελέχωση του κρατικού μηχανισμού θα πρέπει να γίνεται από εδώ και στο εξής με αξιοκρατικά κριτήρια. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να διολισθαίνει στον λαϊκισμό, όπως έπραξαν, δυστυχώς, κατά το παρελθόν τόσο η Ν.Δ. όσο και το ΠΑΣΟΚ όταν βρίσκονταν στην αντιπολίτευση. Ενα πιο σύγχρονο και αξιοκρατικά δομημένο Δημόσιο θα διευκολύνει και το δικό του έργο, αν βρεθεί στην εξουσία.

Καθημερινή