Μεγαλοφυΐα του μάταιου, ή ιδιοφυΐα του χάους;

Του Δρ Χάρη Φεραίου
Πάλιν και πολλάκις, και επιμόνως μέχρι φορτικότητας, ζήτησα, παρακάλεσα, (και προκάλεσα) τους κατά καιρούς προβαλλόμενους ως επαΐοντες περί την επ’ εσχάτων πολιτική ιστορία της Κύπρου, («ερευνητές» ποικιλότροπους, λέκτορες φερέλπιδες, καθηγητές περίλαμπρους), να μου λύσουν μιαν απορία: Τι επί τέλους είναι, εκείνο που στο (όντως πολυκευθές¹) έτος 1964, συνέβη ακριβώς σ’ αυτό τον τόπο;
Σε ηλικία 23 ετών τότε, εγκατέλειψα τις σπουδές-μου στο Μετσόβιο, και, μετά από εξαντλητική στρατιωτική ταχυεκπαίδευση στο Μεγάλο Πεύκο, έσπευσα με την Ελληνική Μεραρχία, ως έφεδρος αξιωματικός πυροβολικού, να πολεμήσω για την ελευθερία της ιδιαίτερης πατρίδας-μου, που πάντα ταυτιζόταν με την ένωσή της με την Ελλάδα. Στην Κύπρο, όμως, κανένας δεν υποδέχτηκε εμένα και τους άλλους όμοιούς μου με κανένα βάπτισμα πυρός! Αντίθετα, μια συνεχής ψυχρολουσία μάς  ακολουθούσε κατά πόδας. Από την Αθήνησι πρεσβεία της Κύπρου, εξεδιώχθην σαν περίπου μισθοφόρος ξένων συνωμοτών, ενώ στις κυπριακές κρατικές αποθήκες, όπου πήγα να ζητήσω έξι σωλήνες (Φι των δέκα!), για να μετατραπούν σε ρυμουλκά των πυροβόλων της Μοίρας, εξαπεστάλην, προτρεπόμενος μάλιστα να πάω να τις ζητήσω «από τους Αμερικάνους, που με έστειλαν στην Κύπρο για να ανατρέψω τον Μακάριο»! (sic)

Αυτήν την ερώτηση, φίλε αναγνώστη, θέτω εδώ και 49 χρόνια ώστε να λύσω, ένα συνειδησιακό-μου πρόβλημα: Ποιανού επιτήδειου έγινα, νέος εγώ τότε, «παίγνιο», ώστε, εν αγνοία-μου έστω, να καταντήσω επίδοξος «διχοτόμος» της πατρίδας-μου; Κανένας, και ποτέ, δεν απάντησε, 49 χρόνια τώρα. Όλοι όσοι ιστοριολογούν περί Κυπριακού, (εμβριθείς μελετητές, νεοπαγείς ιστοριοδίφες, καραδοκούντες «πολιτικοί» και βάλε), μονίμως και επιτηδείως πηδάνε τα (μάλιστα βαπτισθέντα και «αβέβαια»²) εκείνα χρόνια της εθνικής ενοχής, και βεβαίως συν-ενοχής (’64 – ’67). Ένας μόνο φέρελπις λέκτωρ κάποτε αποφάνθηκε, πως επιμένω στο ερώτημα απλώς διότι ανήκω στις «θεραπαινίδες» (sic, ο πολύσοφος!) της Ενώσεως, ένας δε καθηγητής, (πολυγραφότατος) πως, απλούστερα, ανήκω στους (διασωθέντες;) Ενωτικούς, εκείνους που τους πάτησε το τρένο... Διότι επιμένω να αγνοώ την «αλήθεια», που και προφανής είναι, και την «καταδεικνύουν» τα έγγραφα! Ότι: «Ο Γεώργιος Παπανδρέου, συνωμότησε με τους Αμερικάνους, που ήθελαν, δια της Ελληνικής Μεραρχίας, να επιβάλουν “μια μορφή” διπλής Ένωσης, διαμοιράζοντας την Κύπρο με την Τουρκία»! Πλην όμως, και επιμελώς, ουδένα απ’ εκείνα τα «καταδεικνύοντα» έγγραφα δεν έκανε ποτέ την εμφάνισή-του στον ανοιχτό αέρα, ώστε να υποστηρίξει την ανήκουστη (τι ανήκουστη, ελεεινή και τρισάθλια) αυτή κατηγορία.

Ώσπου τελικά ήλθε η έκπληξη: Ούτε πολυστεφής ιστορικός, ούτε πολιτικός επιστήμονας ή ερευνητής, (ούτε βέβαια ευσχήμων βουλευτής, εκ των διερευνόντων στη Βουλή «Φακέλους») αλλά ένας λογοτέχνης, που άφησε τη λογοτεχνία-του, και αποφάσισε να κάνει εκείνο που όφειλαν να είχαν κάνει όλοι οι πιο πάνω. Και κυρίως, ως εντεταλμένη (και αδρά αμειβόμενη γι’ αυτό), είχε στοιχειώδη υποχρέωση να το κάνει, από τότε μάλιστα, η Διπλωματική-μας Υπηρεσία. Ο λογοτέχνης Άντης Ροδίτης, λοιπόν, και η δουλειά που έχει κάνει βρίσκεται στο 520 σελίδων βιβλίο του  «Κουράγιο Πηνελόπη», Αρμός, 2013. Στο βιβλίο ο Ροδίτης περιλαμβάνει μεταφρασμένα 182 επίσημα έγγραφα της περιόδου εκείνης των 210 ημερών, (Ιανουάριος-Αύγουστος 1964), τα περισσότερα του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Τα έγγραφα αποτελούν τη διπλωματική αλληλογραφία του Στέητ Ντιπάρτμεντ ή πρακτικά συνεδριάσεών-του, για το Κυπριακό. (Δευτερευόντως περιλαμβάνει και «αναμνήσεις»/απομνημονεύματα μερικών σημαινόντων πρωταγωνιστών στις τότε διαπραγματεύσεις).

Αν τα έγγραφα που (και φωτοτυπημένα) παρουσιάζονται δεν είναι πλαστά, ή αν δεν υπάρχουν άλλα τόσα που να τα αναιρούν, (πώς αλήθεια θα ήταν δυνατό, είτε το ένα είτε το άλλο;) τότε το βιβλίο αυτό (όντως ένα «εγχειρίδιο της εγχωρίου πολιτικής ηλιθιότητας» τελικά) τους αφήνει έκθετους όλους: Κατά καιρούς Υπουργούς των Εξωτερικών, Διπλωματική Υπηρεσία, «φακελολόγους» της Βουλής! Πόσο μάλλον τις ποικίλες παρ’ ημίν διαλάμπουσες λάλες αυθεντίες της «κυπρολογίας»...

Εκείνο που έντονα προβάλλει ως ανεξήγητη απορία, για όποιον έκπληκτος διαβάζει τα αμερικανικά έγγραφα στο βιβλίο του Άντη Ροδίτη, είναι το εξής: Ποιος (Ηρόστρατος) επιτέλους κατόρθωνε να τροφοδοτεί τον κυπριακό τύπο, (και εκείνος να τα χάφτει) με γεγονότα ακριβώς αντίθετα της πραγματικότητας; Με πρώτο γεγονός, το «αυτόκλητο» του τότε αμερικανικού ενδιαφέροντος για την Κύπρο, ενώ στην πραγματικότητα οι Άγγλοι είναι που φορτικά πίεσαν τους Αμερικανούς να αναμιχθούν. Στόχος δε των Άγγλων διχοτόμων, και βεβαίως Ιανών: Να κάνουν οι Αμερικανοί την, όπως θεωρούσαν, «βρώμικη δουλειά», ενώ εκείνοι, «ασφαλείς» στα μετόπισθεν, να μηχανορραφούν σπερμολογώντας αθέατοι, και βεβαίως «αδιάφθοροι» για την ημεδαπή εννοείται αφέλεια. (Ή πονηριά, αναλόγως). Είναι χαρακτηριστικά όσα ο γνωστός ως γλωσσικά «άκομψος», Πρόεδρος Τζόνσον, είπε  όταν είδε πως η αμερικανική ανάμιξη ήταν τελικά περισσότερο από αναγκαία, στον υφυπουργό Εξωτερικών Μπωλ, (25/2/64) που ήταν και ο κομιστής της απελπισμένης αγγλικής παράκλησης: «...και θα ’λεγα στους Άγγλους, μπας και δεν υπάρχει Βρετανία πια, αν δεν τα βγάζουν πέρα με την Κύπρο. Ντρέπομαι για λογαριασμό τους»! [2]³

Εντυπωσιακό στα 182 αμερικανικά έγγραφα, είναι πως η «Ένωση» προβάλλεται εκεί ως η μόνη λύση! Μόνο εμφανιζόμενο πρόβλημα, για τον μεν Τζόνσον, ήταν να μην έλθει σε τόσο δύσκολη θέση απέναντι στους Τούρκους στρατηγούς ο πρωθυπουργός τους Ισμέτ Ινονού, για δε τον Μπωλ να μην έχουν οι Τούρκοι το «αίσθημα» ότι τόσο εύκολα «ξεπουλήθηκαν».⁴ Για το δεύτερο, χαρακτηριστική είναι η αγωνία του Τζόνσον, (μιλώντας στον υπουργό του των Εξωτερικών Ντην Ρασκ στις 9/6/64, λίγο πριν υποδεχθεί τον Ινονού): «Αυτός έρχεται εδώ περιμένοντας τον ουρανό με τ’ άστρα, και εγώ μόνο την ΚΟΛΑΣΗ έχω να του προσφέρω»! [79] Τα έγγραφα που δημοσιεύει ο Ροδίτης είναι καταπέλτης: Οι μεν καλλιεργημένοι διπλωμάτες, πρέσβεις Χένρυ Λαμπουίς από την Αθήνα και Τέυλορ Μπέλτσερ τη Λευκωσία, στις εκθέσεις-τους θεωρούσαν την Ένωση ως «ηθική υποχρέωση» του αμερικανικού έθνους, [37] ενώ οι πραγματιστές πολιτικοί (Μπωλ, Ρασκ κλπ) την περιέγραφαν ως το πλέον «χρήσιμο συστατικό» για την ασφάλεια της Δύσης [63]! (Βλέπε και σημείωση 10). Όλοι δε, και ανελλιπώς, μιλούν για «υποβοηθούμενη ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ των Τουρκοκυπρίων»! Πράγμα που από ενωρίς άρχισαν να συνειδητοποιούν κατά τον Ρέυμοντ Χέαρ (πρέσβη στην Άγκυρα) και αυτοί οι Τούρκοι... [50] Την ίδια εποχή η Λευκωσία έριχνε «συστρατευμένες» βόμβες εναντίον των Αμερικανών ως «αυτόκλητων μεσολαβητών»!

Απροκάλυπτα τίθεται για πρώτη φορά ως μόνη λύση η Ένωση, σε έκθεση τού πρέσβη στη Λευκωσία Τέυλορ Μπέλτσερ (7/4/64) προς τον Υπ.Εξ. Ντην Ρασκ, με διατύπωση που είναι και ερμηνευτική των αμερικανικών προθέσεων: «Η Κύπρος να ΔΟΘΕΙ στην Ελλάδα, είτε με “Ένωση”, είτε με άλλο νομικό καθεστώς» [49]. Δεν έμπαινε βέβαια τότε χρονικό περιθώριο πραγματοποίησής-της. Μετά όμως που εμφανίστηκε ο Άτσεσον, φάνηκε ότι η επίσπευση ήταν κρίσιμη, διότι (από τον Παπανδρέου πιθανότατα) έκανε την παρουσία-του και ο κίνδυνος της «Κούβας της Μεσογείου», πράγμα που ενίσχυε από την Κύπρο, με τρόπο θα έλεγε κανείς αριστοτεχνικό αλλά όχι σκόπιμο, και ο ίδιος ο Μακάριος Γ’ με τη φιλοσοβιετική συμπεριφορά του.⁵ Το γεγονός σήμανε συναγερμό για την ιδεοληψία των Αμερικανών! Έτσι, και με όλους να επείγονται για «Άμεση Ένωση» (instant Enosis), ο Άτσεσον με την έγκριση του Μπωλ [157] μετέτρεψε το «σχέδιό»-του από προσφορά κυρίαρχης βάση στην Τουρκία για να δεχτεί την Ένωση Κύπρου-Ελλάδος, σε «βάση με ενοίκιο»! Στην ουσία επρόκειτο για άμεση (δια της Μεραρχίας) ανακήρυξη της Ένωσης, και μετά «συζήτηση» με τους Τούρκους για τις λεπτομέρειες!⁶ (Τηλεγράφημα του Μπωλ υπογραμμένο από τον Ρασκ στις 23/8/64). [176]). Οι Τούρκοι βέβαια απέρριψαν την ιδέα του ενοικίου και οι Αμερικανοί τους προειδοποίησαν να μην τολμήσουν οτιδήποτε άλλο, γιατί πια «είχαν χάσει το παιγνίδι» και θα εγκαταλείπονταν στην τύχη τους. Την ίδια περίοδο στην Κύπρο, οι τοίχοι βομβαρδίζονταν, και βέβαια βομβάρδιζαν με το παρανοϊκό σύνθημα… «Ένωση ναι, ΝΑΤΟ όχι»!!. Την παράνοια θα επιβεβαίωνε (αργά πια) και ο τότε διευθυντής του ΕΙΡ Αναστάσης Πεπονής σε επίσκεψή του στον Μακάριο, τον Οκτώβριο 1964 («1961-1981, Τα γεγονότα και τα πρόσωπα», Λιβάνης 2002, σ. 86-90).

Όλο εκείνο το γιγαντιαίο επτάμηνο σκηνικό, (210 ημερών), του ’64, ανέλπιστης ανατροπής της Ζυρίχης, (της ποτέ «αδήριτης» πανωλεθρίας) ανέλπιδα ανετράπη σε ελάχιστα λεπτά της ώρας! Τόσα μόνο όσα χρειάστηκε να εκστομιστεί η «σοφία» περί «ιερής ευθύνης μη χυθεί αίμα»! (Λες κι όταν ο Αυξεντίου, μεθ’ ιερού όρκου, έβγαινε στα βουνά, αναλάμβανε συνάμα και ευθύνη να «μη χυθεί αίμα»!) Ως δε συντετριμμένο πια όνειρο η Ένωσις, εκδιώκετο βιαίως (Αύγουστο μήνα) απ’ εκείνο το παράθυρο του Προεδρικού, που έμελλε, δέκα χρόνια αργότερα, να δρασκελίσει διαφεύγοντας τη βία (μήνα Ιούλιο) και ο ίδιος ο Μακάριος Γ’...

Και αποτελεί (αν βεβαίως τα αμερικανικά έγγραφα στο συντριπτικό βιβλίο του Άντη Ροδίτη δεν είναι... πλαστά) γεγονός κοσμοϊστορικό: Ενός τέτοιου γιγαντιαίου σχεδιασμού μιας υπερδύναμης, και μιας το ίδιο γιγάντιας υπερπροσπάθειας υπέργηρου πρωθυπουργού, ανατροπή, σε ελάχιστα μάλιστα λεπτά, μόνο μια μεγαλοφυΐα μπορούσε να επιτύχει. Μεγαλοφυΐα, όχι μόνο διότι «συνέτριψε» (!) την Υπερδύναμη. Μεγαλοφυΐα διότι, εκείνο που γενεές ολόκληρες θεωρούσαν όνειρο, είχε το νεύρο να τους αντιτάξει, ότι είναι λάθος, (μαζί και οι εκατόμβες...), διότι ορθό όνειρο είναι η δική-του… «Αδέσμευτη Ανεξαρτησία»! Και ο λαός να κραυγάζει «ζήτω»...⁷ Τι κι αν, (ομηρικός) «άλιος γέρων», η διαβόητη Ανεξαρτησία-Πρωτέας, αποδείχτηκε, 49 τώρα χρόνια, μάταιη, ακόμα και ως όνειρο. Η μεγαλοφυΐα παραμένει δεδομένη: Μεγαλοφυΐα απλώς του μάταιου!

Πλην όμως το τέλος δεν ήταν ο Αύγουστος εκείνος. Τότε εξοβελίστηκε απλώς το όνειρο. Άλλα τρία χρόνια χρειάστηκαν ώσπου να ξεψυχήσει (Νοέμβριος ’67) μαζί με την εξοστρακιζόμενη Μεραρχία.⁸ Στα τρία αυτά χρόνια, μια, ιδιοφυΐα τώρα, ανάλαβε δράση: Να συγχύσει όλους, ώστε, στερημένοι και της Μεραρχίας, να θεωρούν θρίαμβο, που ξαναρχίσαμε «συνομιλίες» με τον, ως χθες καταζητούμενο λιπόσαρκο φυγόδικο,  τώρα όμως ογκώδη κύριο Ντενκτάς. (Και ο λαός ξανά να κραυγάζει «ζήτω»). Ιδιοφυΐας έργο αναμφισβήτητο! Κι αν έκτοτε κυριαρχεί στον τόπο χάος, ουδόλως αλλάζει ως δεδομένο την Ιδιοφυΐα. Ιδιοφυΐα απλώς του χάους!

Μην μπεις στον πειρασμό να φανταστείς, φίλε αναγνώστη, σαν άκαιρες, ίσως και «αντιμακαριακές»⁹, παρελθοντολογίες όλα τούτα. Αντίθετα: Το μέγα που προσφέρει η μελέτη των αμερικανικών εγγράφων στο βιβλίο «Κουράγιο Πηνελόπη» του Άντη Ροδίτη, είναι η γνώση της ιδιόμορφης νοο-τροπίας, που ως πολιτική φιλοσοφία έτρεφε, και τρέφει ακόμη, την Υπερδύναμη. Και προσφέρει επιπλέον οδυνηρότερη γνώση: Το θλιβερό βεληνεκές της διπλωματικής-μας υπηρεσίας! Επτά μήνες γινόταν κοσμογονία δίπλα-της, και ουδέν οσμίστηκε!¹⁰ (Με ποιους αλήθεια έπινε το ουίσκι-της στο Λήδρα-Πάλας; Μόνο την «Ύπατη Αρμοστεία» του κυρίου Κλαρκ γνώριζε, για άντληση [χαλκευμένων] «πληροφοριών»; Την αμερικανική πρεσβεία την ήξερε μόνο ως πεδίο βομβισμού;)

Γνώσεις όμως αμφότερες, κρισίμως απαραίτητες. Και όχι στους Ιστορικούς μονάχα. Κρίσιμες, αν πρόθεσή-μας είναι να αναστρέψομε  όσα (μεγαλοφυώς) δεινά μας κληροδότησε η «αναστροφή»¹¹ εκείνη του ’64. Δεδομένου πρώτον ότι, παρόλα όσα μεσολάβησαν, εξακολουθεί η Αμερική να είναι υπερδύναμη! «Εξουσιάζουσα» ήγουν, στην γεωστρατηγική (όρος του συρμού) περιοχή-μας. Συνεπώς μόνο μέσω εκείνης θα γίνει οποιαδήποτε νέα αναστροφή. Και όπως άλλοτε τόνισε το στοιχειώδες ο γράφων, λοιδορούμενος από την εθνική μας εξυπνάδα, (λοιδορούμενη όμως τώρα εκείνη από την πραγματικότητα πια) όχι η Αμερική, αλλά η Τουρκία είναι ο εχθρός μας. Η Αμερική είναι αντίπαλός μας.¹² (Τα άλλα, περί «επανατοποθέτησης», ή περί Ευρωπαϊκού Κεκτημένου, και τα λοιπά θνητά παρόμοια, είναι απλώς «μάταια και ψευδή» κατά που λέει και ο υμνωδός!)  Και δεύτερο, διότι η αμερικανική αντικομουνιστική «υστερία» του ’64, επανέρχεται, ως «υστερία» σωτηρίας τώρα του Ισραήλ. Και σωτηρία του Ισραήλ μόνο με δυο τρόπους πετυχαίνεται: Είτε (ποικιλοτρόπως) «επανερχόμενης» της Τουρκίας, είτε (μονοτρόπως) εισερχόμενης της Κύπρου στη «συμμαχία του ελεύθερου κόσμου», όσο κενός κι αν φαντάζει ο όρος. (Τρόπο «εισόδου», με «κάποιο νομικό καθεστώς», διατύπωσε, όπως είπαμε ότι αναφέρουν τα αμερικανικά έγγραφα [49], ήδη ο Αμερικανός πρέσβης στην Κύπρο Τέυλορ Μπέλτσερ...)

Τα ανωτέρω όμως βοούν και το κρίσιμο: Ούτε πολιτικοί της γενεάς του ’64, ή επίγονοί-τους ομογάλακτοι, ούτε πλάνητες της τότε (και νυν) διπλωματικής-μας ανυπαρξίας, μπορεί να «πλησιάσουν» καν τους Αμερικανούς.¹³ Ούτε άλλωστε το τολμούν! Να συντρίψουν δηλ. ολόκληρη την «κλίμακα πεποιθήσεων» και «αξιών» που τους εξέθρεψε... Που τέτοια ανδρεία; Το εξήγησε άλλωστε ο Φρειδερίκος Νίτσε: «Η πλάνη δεν είναι τύφλωση. Η πλάνη είναι ανανδρία». Αφού, παιδαγωγώντας, είχε ήδη προειδοποιήσει ότι «η πεποίθηση είναι ο εχθρός της αλήθειας».

Χάρης Φεραίος                                                                      

1. Πολυκευθής = Αυτός που κρύβει πολλά.

2. Πόλυς Γ. Πολυβίου, στο «ΜΑΚΑΡΙΟΣ: τα τρία λάθη», Αθήνα 2009, (Καστανιώτης.)

3. Σε αγκύλες [ ]  ο αριθμός του εγγράφου στο βιβλίο.

4. Για «Ομοσπονδία» πάντως μόνο οι Τούρκοι και οι Σοβιετικοί μιλούσαν. Υποχθονίως και οι Άγγλοι: Σε αγγλοαμερικανική σύσκεψη, (14/2/64) ο Άγγλος Πρωθυπουργός (Σερ Άλεκ Χιουμ) είπε το αμίμητο, «όταν οι Τούρκοι εισβάλουν θα κληθούν να σταματήσουν σε μια ορισμένη γραμμή»! (sic) [22]

5. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλοι [116, 121] πίστευαν πως επρόκειτο μάλλον για οργανωμένη συμπαιγνία (Παπανδρέου-Μακαρίου). Όταν όμως διαπίστωσαν την (απίστευτη!) πραγματικότητα, είναι που «δραμόντες» επέσπευσαν διαδικασία «Άμεσης Ένωσης»!

6. Τότε ήταν που καταθορυβημένοι (από τον απρόσμενο «εκτροχιασμό») οι Άγγλοι διχοτόμοι έστειλαν στους Αμερικανούς ένα ελεεινό έγγραφο [181], μυξοκλαίγοντας για όσα θα πάθαιναν οι «φίλοι» Τούρκοι, από την αμερικάνικη επιμονή «να πραγματοποιηθεί έτσι (ξαφνικά) η Ένωση», κίνηση με την οποία (βέβαια) «σε καμιά περίπτωση δεν μπορούσε να συνδεθεί η Κυβέρνηση της Αυτής Μεγαλειότητος», αφού, εκ των υστέρων πια, οι (πτωχοί) Τούρκοι «δεν θα είχαν καμιά πιθανότητα να εξασφαλίσουν τις ελάχιστες από τις απαιτήσεις-τους»! Τέτοια χαμέρπεια, οι που «κτίζομε» μαζί τους «φιλίες».

7. Για να δικαιωθεί φυσικά τελικά και η σοφία του Μενέλαου Χριστοδούλου, που εκείνο το φαινόμενο, το συνόψισε ως εξής: «Στον κυπριακό λαό δόθηκε η δυνατότητα είτε να αγοράσει την Ένωση, είτε να αγοράσει την Ανεξαρτησία. Και εκείνος προτίμησε να αγοράσει την Ανεξαρτησία»!

8. Ποιος τάχα θα ψάξει κι «εκείνα» τα έγγραφα;

9. Τον όρο, αδόκιμο άλλωστε, ο γράφων θεωρεί ιδίως παραπλανητικό.

10. Σάμπως οσμίστηκε το επτάχρονο (’67 - ’74) δούλεμα του «συνομιλούντος» Ντενκτάς; Καταιγιστικό δε: Κατάλαβε τάχα το στοιχειώδες: Ότι τις ΗΠΑ δεν ενδιαφέρει ποια σημαία θα κυματίζει στην Κύπρο, φτάνει να είναι σημαία του ΝΑΤΟ; Και μόνο δυο σημαίες είναι «εγγυημένα» του ΝΑΤΟ, η Ελληνική και η Τουρκική;

11. Αναστροφή του (αμερικανικού) δόγματος, «ΕΝΩΣΗ τώρα! Μετά συζήτηση με Τούρκους» σε (αμερικάνικο πάλι δόγμα) «ΕΙΣΒΟΛΗ πρώτα! Μετά συζήτηση με τους Έλληνες»...

12. Πράγματι: Τώρα είναι η εθνική εκείνη εξυπνάδα που λοιδορείται από τα αμερικανικά έγγραφα στο βιβλίο του Άντη Ροδίτη. Και μάλιστα διπλά. Διότι όχι μόνο ορθό αποδεικνύεται εκείνο που ανέμυαλα τότε λοιδορούσε, αλλά και διότι έγιναν αντίπαλοί μας από δική της ασύγγνωστη ανεμυαλιά! (Αν περιγράφεται έτσι η πολιτική ηλιθιότητα...)

13. *Επανειλημμένα (δια «παροχών») το επεχείρησε ο ίδιος ο Μακάριος Γ’, αλλά κατόπιν εορτής, δηλ. ματαίως... Αγνοούσε πως ο «ελέφαντας», διαθέτει «μνήμη ελέφαντα»! Και δεν συγχωρεί τον «ψύλλο»... Θυμάται κανείς;