11/3/14

Πολιτισμός, το... πετρέλαιο του 21ου αιώνα

ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΚΑ
Αύξηση τους πρώτους εννέα μήνες του 2013 σημείωσαν οι Μυκήνες με 62.000 επισκέπτες, η Κνωσσός το ίδιο διάστημα είχε 79.000, ενώ ο Μυστράς σημείωσε ρεκόρ 84,3% με 34.500 επισκέπτες.
Χρόνια τώρα μιλάμε για τη σπουδαιότητα, τη δυναμική, την πολυσημία του πολιτισμού, καινοτόμους τρόπους χρηματοδότησης και διαχείρισης πολιτιστικών τεκμηρίων. Ωστόσο, πίσω απ’ όλα αυτά, εμφανής είναι η αμηχανία όταν η υπόθεση φτάνει στο... διά ταύτα. Δηλαδή, στη χάραξη μιας συγκροτημένης ευρωπαϊκής πολιτιστικής πολιτικής.

Αυτό διαπιστώθηκε και στη διάρκεια του συνεδρίου «Η πολιτιστική κληρονομιά στο προσκήνιο! Προς μια Κοινή Προσέγγιση για μια Βιώσιμη Ευρώπη» που διοργανώθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας, με ομιλητές διαπρεπείς Ελληνες και ξένους επιστήμονες. Στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο όπου πραγματοποιήθηκε, ακούστηκαν ενδιαφέρουσες ιδέες που μπορούν να προκαλέσουν γόνιμες συνεργασίες, αλλά όλα αυτά σε επίπεδο εξαγγελιών (κάποια τα είχαμε ξανακούσει). Τι είναι εκείνο, λοιπόν, που λειτουργεί ως τροχοπέδη στη χάραξη μιας αποδοτικής πολιτιστικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο;

Μένουν στα λόγια

«Οι ηγέτες των εθνικών κυβερνήσεων δεν καταλαβαίνουν πραγματικά την αξία του πολιτισμού» είπε, μεταξύ άλλων, η Κλαούντια Λουτσιάνι από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Ομως και η Ανδρούλλα Βασιλείου, επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού και Νεολαίας στην Ε.Ε., περιέγραψε τη σύγχυση μεταξύ της τρόικας, των δανειστών δηλαδή και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Στις συναντήσεις κανείς δεν αρνείται ότι πρέπει να ενισχυθεί οικονομικά ο πολιτισμός. Πρότεινα και όλοι δέχτηκαν αύξηση κατά 37%. Τελικά η αύξηση περιορίστηκε στο 9%», είπε χαρακτηριστικά.

Για αρκετούς στη Γηραιά Ηπειρο, ειδικά στις χώρες όπου φωλιάζει η κρίση όπως η Ελλάδα, ο πολιτισμός φαντάζει πολυτέλεια σε ένα αβέβαιο περιβάλλον. Θέση κοντόφθαλμης πολιτικής που δεν μπορεί να δει πέρα από τα στενά όρια, αντιλαμβανόμενη την αναπτυξιακή προοπτική του πολιτισμού. Είναι βέβαιο ότι μπορεί να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στους πολίτες, τις ιδέες και τις αξίες που συχνά αποτέλεσαν και τα «δομικά στοιχεία» υλικών και άυλων πολιτιστικών αγαθών. Αυτόν τον προσανατολισμό κατέδειξε ο αν. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και επιστημονικός σύμβουλος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς Κωνσταντίνος Καρτάλης παροτρύνοντας τους αρμοδίους να εντοπίσουν τα «όπλα» που πρέπει να δοθούν στη νέα γενιά, μέσα από την ενίσχυση της εκπαίδευσης και τη διασύνδεσή της με τον πολιτισμό και το περιβάλλον.

Η πολιτιστική κληρονομιά είναι ένα ανεκτίμητο περιουσιακό στοιχείο, ένα εργαλείο που προσφέρει τεράστιες οικονομικές δυνατότητες. «Πιο σημαντικό κι από το πετρέλαιο», σχολίασε η Σνέσκα Μιχαΐλοβιτς, γ.γ. της Europa Nostra για να συμπληρώσει ορθώς η Κριστίνα Κουτιέρες - Κορτίνες, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ότι «σε πολιτικό επίπεδο ο πολιτισμός δεν αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα», προτρέποντας τους συμμετέχοντες να ασκήσουν πίεση παντού.

Για τη χώρα μας σημαίνει πολλά. Το απέδειξε και το εύγλωττο παράδειγμα της γ.γ. του ΥΠΟΟΑ, Λίνας Μενδώνη. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της MacKinsey στην Ελλάδα τα έσοδα από τα εισιτήρια αρχαιολογικών χώρων και μουσείων αποτελούν το 86% των συνολικών εσόδων, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι μόνον 30%. Ως τέταρτος πυλώνας της βιώσιμης ανάπτυξης, ο πολιτισμός συνεισφέρει καταλυτικά όχι μόνον στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, αλλά και στην εμπέδωση ενός ευρύτερου αναπτυξιακού κλίματος. Τα στατιστικά στοιχεία του 2010 δείχνουν πως συνέβαλε σε ποσοστό 4,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. «Δηλαδή, περισσότερο, και από την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, ενώ παρουσιάζει αύξηση σε ετήσια βάση κατά 12% μεγαλύτερο από όλους τους άλλους τομείς της οικονομίας».

Αρκεί να υπολογίσει κανείς ότι στα έργα του ΕΣΠΑ που υλοποιούνται με αυτεπιστασία από τις υπηρεσίες του υπουργείου, απασχολούνται περίπου 4.000 άτομα από 2 έως 4 χρόνια. Αν μάλιστα προσθέσουμε κι εκείνα που απασχολούν οι ανάδοχοι και όσα έργα εκτελούνται με εργολαβία, τότε «προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι το ΥΠΠΟΑ αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εργοδότες».

Η απάντηση λοιπόν δεν μπορεί παρά να είναι θετική. Ναι, ο πολιτισμός ακόμη και εν μέσω κρίσης μπορεί να συμβάλει ποικιλοτρόπως, προσδίδοντας στην οικονομία θετικό πρόσημο. Το 2013 σημειώθηκε ρεκόρ στις αυξήσεις αφίξεων και διανυκτερεύσεων τουριστών. Ανοδο είχαμε και κατά 17,5% στην επισκεψιμότητα μνημείων και μουσείων. Καμία αμηχανία λοιπόν δεν δικαιολογείται. Και η Ελλάδα πρωτοστατώντας μπορεί να δείξει τον δρόμο. Oπως είπε ο αρμόδιος υπουργός Πάνος Παναγιωτόπουλος «μόνον ο λαός που αισθάνεται αρκετά ασφαλής με την πολιτιστική του κληρονομιά είναι ικανός να σέβεται και την αντίστοιχη κληρονομιά των άλλων λαών».
Καθημερινή

4 σχόλια:

  1. Και βεβαία είναι ο πολιτισμός μας είναι πετρέλαιο αλλά ποιος να το καταλάβει σε αυτή τη χώρα δυστυχώς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το άρθρο αυτό είναι πολύ σημαντικό και πραγματικά ο πολιτισμός ήταν είναι και θα είναι πολύ πιο σημαντικά από οποιοδήποτε πετρέλαιο βρούμε.

    Τα τελευταί χρονια ζω στην Αγγλία, η Αγγλία εκτος από το stonehedge και κάποια αντίστοιχα μνημεία στη Σκωτία, έχει να επιδείξει μνημεία από τα οποια το παλαιότερο είναι το τείχος του Αδριανού, ρωμαϊκό, και από εκεί και μετά τα κάστρα είναι περίπου από το 1000 μετά Χρηστών. Εδώ λοιπόν υπάρχει μια συντονισμένη ενέργεια προώθησης αυτών των μνημείων αν και στις περισσότερες περιπτώσεις πληρώνεις άντρα και δεν πρόκειται για κάτι ιδιαίτερο.

    Στην Ελλάδα έχουμε μερικά από τα σημαντικότερα και διασημότερα μνημεία της ανθρωπότητας, ωστόσο έχουμε και αλλα, τα οποια δεν έχουν προβληθεί ανάλογα!

    Όλοι λοιπόν ξέρουν τους Δελφούς, την Ακρόπολη, την Olympia, την Επίδαυρο άντε και τις Μυκήνες.

    Τα αναξιοποίητα και λιγότερο προβεβλημένα μνημεία είναι πραγματικά μεγαλειώδη και αντίστοιχα με τα παραπάνω. Η Αρχαία Κόρινθο, το Αρχαίο Argos, ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα, η υποθαλασσία πόλη στο Οίτυλο η κοντά στο Οίτυλο, Τα νεότερα κάστρα στη Μεθώνη και στην Κορώνη, το Παλαμίδη, το θέατρο της Αρχαίας Μαντινείας, η Αρχαία Τεγέα, το κάστρο της Κυλλήνης, η Νικόπολη, η Δωδώνη, η Βεργίνα που αδικαιολόγητα δεν έχει προβληθεί αναλόγως, οι Θερμοπύλες, η Σαλαμίνα, τα μετέωρα, κάστρα της Βυζαντινής και Ενετικής περιόδου κατά μήκος των Ελληνικών ακτών σε όλη την Ελλάδα, από τη Θράκη μέχρι τη Ρόδο, τα αρχαία των νησιών μας ειδικά στις Κυκλάδες και η παλαιότερη πόλη ίσως της Ευρώπης στην Σαντορίνη, το Ασκληπιείο στην Κω, το οποιο είναι τρομερά μεγαλειώδες και τρομακτική η αδιαφορία της πολιτείας, μνημεία σε όλη την Ελλάδα, την Αιτωλοακαρνανία, τη Θεσσαλία, στα υπόλοιπα νησιά, απλώς ανέφερα την Πελοπόννησο και την Ήπειρο για τις έχω ζήσει περισσότερο και ξέρω τα μέρη και δεν έχω χρόνο να κάτσω να τα anferw ένα ένα και ήταν και τα πρώτα που μου έρχονται στο μυαλό, συν το ότι η Αθηνα δεν είναι μόνον ο Παρθενώνας!

    Αυτά λοιπόν αν βρισκόταν υπό τη διοίκηση μιας σοβαρής κυβέρνησης θα ήταν πραγματικός θησαυρός πολλαπλώς σημαντικότερος από οποιαδήποτε κοιτάσματα, αλλα δυστυχώς μπορεί να φοβούνται ότι η προώθηση των μνημείων θα τους χαρακτηρίσει ως εθνικιστές.....αντί λοιπόν να καίγεται να αναδείξει τα τζαμια το κράτος και οι δήμαρχοι, τα οποια είναι και ελάχιστα και ασήμαντα συγκρινόμενα με τα παραπάνω, ας αναδείξουν αυτά που πρέπει να αναδείξουν, τα οποια είναι ανυπολόγιστης αξιας και θα αυξήσουν και τον Τουρισμό όλο τον χρόνο και τα έσοδα, γιατί οι άνθρωποι στον υπόλοιπο κόσμο πληρώνουν για να δουν πολιτισμό, ενώ εμείς πληρώνουμε για να σκλαβωνόμαστε στους "νεοθωμανους" και τους Τσαρλατάνους!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. We have all the help we need from our ancestors and Philellenes around the world, but when you have the wrong people in key positions, simply you cannot get the job done.

    Examples of things we could do,

    1. Turn Menzies´ latest book Lost Atlantis talking about a global commercial network running by the Minoans into a guided tour

    2. Movies like the 300 and its sequel, which by the way it was filmed in Bulgaria and thanks to the efforts of a dear friend (nothing to do with the government) the DVD extras were filmed in Greece

    3. IMEX documentaries that were never properly used

    4. A plethora of pagan-rooted festivals that could attract tourists to the rural areas almost on a monthly basis

    5. Philosophical forumns hosted in the areas where famous philosophers once stood and taught

    6. Archaeological fieldwork opportunities

    7. Food and wine festivals promoting Greece´s products

    8. Turn abondonded temples into operating spiritual centers

    9. Medical tourism based on the concept of Asklepieia

    10. Know your target audience. The Greeks of the diaspora are not the people to spend advertising dollars on. They already know about Greece. I remember once in NY, when Abramopoulos was minister of tourism, they run a promotion for Greece and its products in 2-3 Greek restaurants wasting the money in an audience that already knew our cuisine and Greece. I had suggested Grand Central, the busiest train station of NY, to set up a replica of a Greek village and offer various products in a setting that resemples Greece. Needless to say in Greece´s case ideas die very fast. But a friend of mine at the German embassy loved the idea and a year later it was considered Germany´s best advertising campaign ever.

    11. Coordinating efforts of all ministries. In 2004 under Venizelos, the Ministry of Culture had produced a booklet about the Greek language and it was distributed through ALL embassies and consulates around the world. In his intro letter, he started by ¨thanking the wise East for giving the language and civilization...¨ That´s not promoting Greece, leave alone that his statement has no historic grounds.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Το μινωικό ανάκτορο της Κνωσσού δεν έχει ακόμη στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO!

    Μια δεν είναι ο φάκελλος πλήρης και τον γυρίζουν πίσω, την άλλη φταίνε τα αυθαίρετα που αλλοιώνουν τον περιβάλλοντα χώρο, εν πάση περιπτώσει, γεγονός είναι ότι τα απομεινάρια του παλιότερου πολιτισμού της Ευρώπης είναι ακόμη εκτός καταλόγων της UNESCO.

    Αν προσέξουν έτσι και τα πετρέλαια, ζήτω που καήκαμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.