Κυρίες, κύριοι, δεν έχουμε πρωθυπουργό!

Του Σάκη Μουμτζή
Η πολυφωνία ήταν ανέκαθεν το κύριο χαρακτηριστικό του Σύριζα. Προέκυπτε από την οργανωτική δομή του, ήταν αναμενόμενη και ειδομένη με ευρύτητα καλοπροαίρετου πνεύματος, προσέφερε ιδέες και πρακτικές, πολλές φορές βέβαια ανορθόδοξες. Ηταν προφανές πως αυτό το μοντέλο, όταν πλέον ο Σύριζα έγινε κυβέρνηση, έπρεπε να προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα, απαλλάσσοντας τις κυβερνητικές λειτουργίες από τα προβλήματα που θα τους δημιουργούσε η μεταφορά της πολυφωνίας από το εσωτερικό του κόμματος στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Αν για τις συνιστώσες αυτό ήταν δυσνόητο, για την ηγετική ομάδα έπρεπε να ήταν το πρώτο και βασικό αυτονόητο.
Δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Ετσι παρακολουθούμε έκπληκτοι αλλά και ανήσυχοι να διεξάγεται δημόσιος διάλογος μεταξύ υπουργών που αντανακλά τις διαφωνίες των συνιστωσών του κόμματος. Το αποτέλεσμα γνωστό. Κυβερνητική παραλυσία και αβεβαιότητα προς κάθε κατεύθυνση.

Βασικός υπεύθυνος αυτής της χαώδους κατάστασης, ο πρωθυπουργός. Ex officio, αυτός συνθέτει, συντονίζει, επιβάλλει την κυβερνητική γραμμή και με τις παρεμβάσεις του επιλύει τις ανακύπτουσες διχογνωμίες. Ετσι τουλάχιστον συμβαίνει σε όλα τα πολιτισμένα κράτη που το πολίτευμα τους είναι πρωθυπουργοκεντρικό. Στη χώρα μας η ανεπάρκεια του Τσίπρα αποδεικνύεται εν τοις πράγμασι. Π.χ όταν υπουργός δημοσίως θέτει υπαρξιακά ερωτήματα για την ίδια την αριστερά, σε σχέση με την άσκηση των καθηκόντων του, το πρόβλημα προφανώς δεν βρίσκεται μόνον στον υπουργό αλλά κυρίως στον πρωθυπουργό: 1) που έχει επιτρέψει να δημιουργηθεί η κατάσταση που περιγράφει ο υπουργός και 
2) που τον κρατεί ακόμα στη θέση του. Η αφετηρία του σκηνικού που ζούμε, βρίσκεται στο γεγονός πως ο «μικρός», ως τέτοιος, δεν διαθέτει το κύρος και συνακόλουθα τη δύναμη επιβολής στην παλαιά φρουρά, στην ιστορική ηγεσία. Επιπλέον αποδεικνύεται από σειρά περιστατικών πως δεν αντιμετωπίζεται ως ηγέτης και από το σύνολο σχεδόν των κομματικών οργανώσεων. Και είναι λογικό. Ένας πολιτικός σχηματισμός που ιστορικά έχει διαπαιδαγωγηθεί με το σύστημα της συλλογικής καθοδήγησης δεν αποδέχεται το πρόσωπο-ηγέτη. Πολύ δε περισσότερο όταν αυτό στερείται και χαρισμάτων. Αυτός ο τρόπος εσωκομματικής λειτουργίας ουδόλως θα μας αφορούσε, αν το υπο αμφισβήτηση πρόσωπο δεν τύχαινε να είναι και ο πρωθυπουργός της χώρας. Έτσι φτάσαμε στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα.

Όσοι λοιπόν περιμένετε δραματικές πρωτοβουλίες, τομές, ρήξεις και «ξεκαθαρίσματα» στο εσωτερικό του Σύριζα, με πρωταγωνιστή τον Αλέξη, άδικα περιμένετε. Ένα άτομο με περιορισμένες προσλαμβάνουσες παραστάσεις, με ανύπαρκτους δεσμούς με την κοινωνία και με αποκλειστικό εφόδιο την κομματική παιδεία, είναι επόμενο να παρακολουθεί ως θεατής την διαπάλη των συνιστωσών που διεξάγεται πλέον στο κυβερνητικό επίπεδο. Ας σκεφτούμε τον Φλωράκη, το Φαράκο, τον Λουλέ, μπαρουτοκαπνισμένους ηγέτες, να αναδεικνύουν για λόγους τακτικής γραμματέα του κόμματος έναν χαμογελαστό Κνίτη, πρώην στέλεχος της ΜΟΔΝΕ (μαθητική παράταξη της ΚΝΕ, τότε…). Στην προκειμένη περίπτωση αυτό που μας ενδιαφέρει δεν είναι πώς θα έβλεπαν οι πολύπειροι ηγέτες τον «μικρό» αλλά πώς θα αισθανόταν αυτός απέναντι τους, απέναντι στους κομματικούς μύθους. Τι δυνατότητα αντίστασης θα είχε, τι περιθώρια δυναμικών πρωτοβουλιών θα διέθετε, η σχέση του με τους μηχανισμούς του κόμματος.

Σήμερα, ακριβώς αυτή είναι η κατάσταση στο εσωτερικό του Σύριζα. Μην αυταπατόμαστε από την νεανική φυσιογνωμία του Τσίπρα, τον εύληπτο τρόπο που ομιλεί, τη ρητορική του ετοιμότητα. Αλλωστε συνδικαλιστής ήταν (και μόνον αυτό). Η πραγματική εξουσία βρίσκεται στην παλαιά φρουρά των στελεχών, που μπροστά τους ο Αλέξης ελάχιστα μπορεί να κάνει.Το δυστύχημα είναι πως και η ιστορική ηγεσία δεν είναι πολιτικά ομογενοποιημένη αλλά βρίσκεται διασκορπισμένη στις διάφορες συνιστώσες. Έτσι παρουσιάζεται το φαινομένο, το πολιτικό μας σύστημα που είναι πρωθυπουργοκεντρικό, να έχει πρωθυπουργό-βιτρίνα. Πρωθυπουργό εξοπλισμένο εκ του Συντάγματος με τεράστια εξουσία, την οποία όμως για τους λόγους που προαναφέρθηκαν δεν την ασκεί. Και οι στιγμές είναι οριακές για την χώρα μας και απαιτούν δραματικές αποφάσεις. Ποιος θα τις πάρει;


Πηγή:www.capital.gr