Σάββας Καλεντερίδης
Λίγοι στίχοι και μια καθάρια φωνή σαν της 83χρονης Αντιλέ Σοϊλού αρκούν για να μεταφερθεί από γενιά σε γενιά η παράδοση με έναν μοναδικό τρόπο.
Όπως μπορείτε να ακούσετε στο τραγούδι της «Κουρίτσια μη παντρεύιστι» –καταγράφηκε το 2005 με μια σειρά από άλλα παραδοσιακά άσματα–, δίνεται η περιγραφή των βασάνων που αποκτούν τα κορίτσια όταν αποφασίσουν να παντρευτούν, και γι' αυτό προτρέπονται να μην το επιχειρήσουν.
Η γιαγιά Αντιλέ, Τουρκάλα πρόσφυγας δεύτερης γενιάς, με καταγωγή από την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, κατοικεί στο Γεσίλμπουρτς της Νίγδης στην Καππαδοκία.
Η 83χρονη γυναίκα ανήκει στην ομάδα των λεγόμενων «βαλαάδων», των ελληνόφωνων κατοίκων των Γρεβενών, της Καστοριάς και της Κοζάνης, που αποχώρησαν από την Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών, το 1923.
Οι βαλαάδες ήταν Έλληνες της Δυτικής Μακεδονίας οι οποίοι ασπάστηκαν το Ισλάμ διά της επίκλησης «βαλαχί», που σημαίνει «μα τον Αλλάχ, γίνομαι μουσουλμάνος». Για να αλλαξοπιστήσουν επαναλάμβαναν την επίκληση προς επικύρωση του εξισλαμισμού τους, ο οποίος όμως περιοριζόταν σ’ αυτήν, χωρίς οι άνθρωποι αυτοί να μάθουν ποτέ την τουρκική γλώσσα ούτε φυσικά τη γλώσσα του Κορανίου.
Φεύγοντας από την Ελλάδα εγκαταστάθηκαν σε περιοχές της Τσατάλτζας, του Αϊδινίου και της Νίγδης, κρατώντας την ελληνοφωνία τους μέχρι και τη δεύτερη και την τρίτη γενιά.
Αποκαλούσαν ο ένας τον άλλον «πατριώτ'», κάτι που αποτέλεσε και χαρακτηριστικό όνομα για την πληθυσμιακή αυτή ομάδα και για τους Τούρκους, οι οποίοι τους αποκαλούσαν όλους «πατριώτ'».
Αδιαμφισβήτητα τα τραγούδια αυτά αποτελούν έναν εξαιρετικά πολύτιμο πολιτιστικό θησαυρό.
Πολύ φεμινιστικο για την εποχή του, τρόμαξα.
ΑπάντησηΔιαγραφή"Αδιαμφισβήτητα τα τραγούδια αυτά αποτελούν έναν εξαιρετικά πολύτιμο πολιτιστικό θησαυρό."
ΑπάντησηΔιαγραφήΓΙΑΤΙ ; ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ..."εξαιρετικά πολύτιμο"... ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ, ΑΛΛΑ ΩΣ ΕΚΕΙ.