Κύπρος: Προς δημοψήφισμα τον Ιούνιο

Της Κατερίνας Ηλιάδη

Ο διεθνής παράγοντας επιδιώκει –και θεωρεί ότι μπορεί να πετύχει– λύση του Κυπριακού τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, ώστε τον Μάρτιο, δηλαδή σε δύο μήνες από σήμερα, να πραγματοποιηθεί στο νησί το δημοψήφισμα για τη συμφωνία επίλυσης του προβλήματος. Αυτός ο στόχος θεωρείται ανέφικτος πλέον από τους Ελληνοκύπριους, αφού, με ψύχραιμη ανάλυση των σημερινών δεδομένων, αυτό δεν μπορεί να γίνει, δεν υπάρχει χρόνος να γίνει, ακόμα και αν ήταν συμφωνημένο το περιουσιακό, που όχι μόνο δεν είναι συμφωνημένο, αλλά έχει φθάσει σε σημείο που δεν μπορεί να προχωρήσει.

 Είναι γι’ αυτό τον λόγο που οι δύο ηγέτες έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν παράλληλα στη συζήτηση του εδαφικού (χωρίς ονοματολογία χωριών προς το παρόν), διότι εκεί θα διαφανεί πόσοι θα έχουν δικαίωμα επιστροφής και έτσι θα καθησυχαστούν οι ανησυχίες του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, που ζητά επίμονα πληθυσμιακή πλειοψηφία στην τουρκοκυπριακή πολιτεία.

Χωρίς επιστροφήΑυτό, λοιπόν, που εκτιμούν διπλωματικές πηγές που μίλησαν στον «Ρεπόρτερ», είναι ότι οι ξένοι μπορούν να αντέξουν –χωρίς να πιέσουν αφόρητα να ανοίξουν ευρωπαϊκά κεφάλαια της Τουρκίας ή να έχουμε άλλες συνέπειες– μέχρι τον Ιούνιο για το δημοψήφισμα. Τον Ιούνιο βλέπει ως μήνα για το δημοψήφισμα και η ελληνοκυπριακή πλευρά. «Να σπάσει η πέτρα τον Σεπτέμβριο, αλλά πιστεύω ότι ο Ιούνιος θα είναι ο μήνας του δημοψηφίσματος», μας ανέφερε πηγή που παρακολουθεί στενά τα των συνομιλιών, προσθέτοντας: «Είμαστε σε ένα δρόμο που δεν έχει επιστροφή. Δεν μπορεί να μη λύσει το Κυπριακό ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, διότι εάν δεν λυθεί το Κυπριακό, θα έχουμε συνέπειες, πιο σοβαρές από το 2004».

Ανησυχία για οικονομική πτυχήΤο μεγάλο αγκάθι των διαπραγματεύσεων δεν είναι ούτε το περιουσιακό, ούτε το εδαφικό, ούτε καν οι εγγυήσεις (εκτιμάται ότι σε αυτό θα μας εκπλήξει η τουρκική πλευρά), όπως μας έχει λεχθεί χαρακτηριστικά. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η οικονομική πτυχή της λύσης του Κυπριακού, καθώς και το ότι σε κάποιες περιπτώσεις η τουρκοκυπριακή πλευρά αδυνατεί να κατανοήσει πώς λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε σχέση με τα οικονομικά της λύσης, το θέμα είναι ότι κανείς ξένος (πλην ΗΠΑ, αλλά δεν έχουν πει πόσα) δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένος να βάλει το χέρι του στην τσέπη. Ούτε καν αυτή η Τουρκία. Ταυτόχρονα, η ελληνοκυπριακή πλευρά γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν πρόκειται να περάσει το δημοψήφισμα χωρίς οι επηρεαζόμενοι να πάρουν χρήματα. Και αυτά τα χρήματα δεν πρέπει να προέρχονται από ένα νέο Μνημόνιο (εσωτερική χρηματοδότηση της λύσης) ή από τα έσοδα του φυσικού αερίου, που έτσι κι αλλιώς θα έρθουν το 2022. Σημειώνεται πως ατύπως έχει ξεκινήσει η διαδικασία του «πάρε-δώσε» σε όλα τα κεφάλαια του Κυπριακού που αφορούν στην εσωτερική πτυχή του προβλήματος.

Όλα ανοικτά στο ΝταβόςΣτο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός, 20-23 Ιανουαρίου, μπορεί να συμβούν όλα. Αυτή τη στιγμή που μιλούμε, εκτιμάται ότι δεν θα υπάρχει κάτι ιδιαίτερο σε σχέση με το Κυπριακό. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα δει τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και θα έχει και άλλες ενδιαφέρουσες συναντήσεις για διμερή θέματα. Αυτό λέγεται επισήμως τουλάχιστον. Αναφορικά με τις πιέσεις που δέχεται ή θα δεχθεί η πλευρά μας για άνοιγμα τουρκικών κεφαλαίων, η απάντηση είναι ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει τώρα – εξάλλου η Κυπριακή Δημοκρατία έχει το βέτο. Και τα τρία σενάρια για το Νταβός που κυκλοφορούν, δεν φαίνονται να επαληθεύονται: Το ένα μιλά για άνοιγμα κεφαλαίων και είσοδο τεχνοκρατών στην περίκλειστη πόλη των Βαρωσίων, το άλλο για παράλληλο άνοιγμα κεφαλαίων και τουρκικών λιμανιών σε ελληνοκυπριακά πλοία, και το τρίτο για νομιμοποίηση του παράνομου Ερτζάν έναντι επιστροφής της Αμμοχώστου. Πάντως, ο γενικός διευθυντής του ΥΠΕΞ, πρέσβης Αλέξανδρος Ζήνων, ερωτηθείς σχετικά από τον «Ρεπόρτερ» και τον Γιάννη Αντωνίου (συνέντευξη σελ. 7), ανέφερε το εξής: «Μεταξύ αυτού που εσείς ονομάζετε βέτο και της συναίνεσης, υπάρχουν και ενδιάμεσες δυνατότητες, τις οποίες αξιοποιούμε. Αλλά σίγουρα το θέμα της ενταξιακής πορείας, του ανοίγματος και κλεισίματος ενός κεφαλαίου, είναι διακυβερνητικό και έχουν λόγο και τα 28 κράτη-μέλη. Επομένως, εκεί διατηρούμε τα δικαιώματά μας. Υπάρχει μια διαβούλευση για να βρεθεί μια συναινετική θέση».

Με 4 στόχους στην Τουρκία ο ΆντροςΤην ώρα που θα σβήνουν τα φώτα στο Νταβός, ο γ.γ. του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού, θα παίρνει το αεροπλάνο για την Τουρκία για να συναντήσει τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Οι τέσσερις στόχοι της συνάντησης της 23ης του Γενάρη είναι: (α) να μεταφέρει τις ελληνοκυπριακές θέσεις, (β) να ακούσει τι το νέο έχει να πει η τουρκική πλευρά, (γ) βολιδοσκόπηση σε σχέση με την τουρκική προσέγγιση, κυρίως για την εξωτερική πτυχή του Κυπριακού, και (δ) να σφυγμομετρήσει πόσο διατεθειμένοι είναι οι Τούρκοι να προχωρήσουν αμέσως σε μια win-win λύση του κυπριακού προβλήματος (συμφωνία από την οποία θα κερδίζουν όλοι). Σημειώνεται ότι η πρόσκληση ήρθε από τον κ. Τσαβούσογλου, με τον οποίο ο γ.γ. του ΑΚΕΛ γνωρίζεται καλά, από τον καιρό που ο Άντρος Κυπριανού ήταν επικεφαλής της αντιπροσωπείας του κυπριακού κοινοβουλίου στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σημειώνεται, ακόμη, πως μέχρι στιγμής δεν έχουν διευθετηθεί άλλες συναντήσεις, ωστόσο καταβάλλονται προσπάθειες για μια συνάντηση με τον Τούρκο Πρωθυπουργό, Αχμέτ Νταβούτογλου.

Τον κ. Κυπριανού θα συνοδεύουν στο ταξίδι του στην Τουρκία ο Τουμάζος Τσιελεπής, μέλος του πολιτικού γραφείου και επικεφαλής του γραφείου Κυπριακού του ΑΚΕΛ, και η Μαρίνα Σάββα, διευθύντρια του γραφείου του γ.γ. του κόμματος. Ο κ. Τσιελεπής, μαζί με τον Αλέκο Μαρκίδη και τον Παναγιώτη Δημητρίου, αποτελούν τη στενή ομάδα στήριξης του συνομιλητή Ανδρέα Μαυρογιάννη στις διαπραγματεύσεις. Ο Άντρος Κυπριανού θα συνεννοηθεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, πριν αναχωρήσει για την Κωνσταντινούπολη. Οι δύο άντρες έχουν ήδη μιλήσει τηλεφωνικά.

http://www.reporter.com.cy/politics/article/25589/pros-dimopsifisma-ton-ioynio