Η κυπριακή παρεμβολή

Μπορεί οι καρποί των εντατικών συνομιλιών Χριστόφια - Ταλάτ να είναι μάλλον πενιχροί, αλλά οι πιέσεις για συμφωνία στη βάση μιας παραλλαγής του σχεδίου Ανάν μέχρι τον ερχόμενο Απρίλιο είναι ασφυκτικές. Ο αμερικανοβρετανικός παράγων, που καθοδηγεί τη Γραμματεία του ΟΗΕ στο Κυπριακό, επείγεται επειδή -σύμφωνα μ’ όλες τις δημοσκοπήσεις- νικητής των προεδρικών εκλογών του Απριλίου στα Κατεχόμενα θα είναι ο Ντερβίς Ερογλου, πολιτικό τέκνο του Ραούφ Ντενκτάς, νικητής των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών και σημερινός πρωθυπουργός του ψευδοκράτους.

Ο Ερογλου παραμένει υποστηρικτής της μονοδιάστατης θέσης ότι το Κυπριακό έχει λυθεί στην πράξη με την εισβολή του 1974 και την ανακήρυξη του ψευδοκράτους το 1983. Ως παραδοσιακός εθνικιστής απορρίπτει ακόμα και τον πιο ευνοϊκό «γάμο» με τους Ελληνοκυπρίους. Η παραδοσιακή αυτή αντίληψη ήλθε σε ευθεία αντίθεση με τη φιλοδοξία της Τουρκίας να τεθεί σε τροχιά ένταξης στην Ε. Ε. Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν περιορίστηκε μόνο σ’ αυτό το επιχείρημα για να πείσει τη στρατογραφειοκρατία να υιοθετήσει μία πιο ευέλικτη στρατηγική. Επικαλέστηκε και το βάσιμο επιχείρημα ότι με μία λύση τύπου Ανάν αφ’ ενός θα νομιμοποιηθεί το ψευδοκράτος και αφ’ ετέρου η Τουρκία θα αποκτήσει έμμεσο πλην σαφή έλεγχο και στη νότια Κύπρο. Η πολιτική Ερντογάν προσκόμισε ορατά διπλωματικά οφέλη στην Τουρκία και γι’ αυτό έχει πια εδραιωθεί.

Οι διακοινοτικές διαπραγματεύσεις εμμέσως πλην σαφώς συνδέονται με την αξιολόγηση της τουρκικής υποψηφιότητας. Υπενθυμίζουμε ότι τον Δεκέμβριο 2006 η Ε. Ε. είχε δώσει προθεσμία τριών ετών στους Τούρκους να εφαρμόσουν το πρωτόκολλο τελωνειακής σύνδεσης με την Κυπριακή Δημοκρατία. Η Αγκυρα αρνείται, εγείροντας εμπόδια στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της. Ξέρει πως η Ουάσιγκτον και το Λονδίνο θα κάνουν ό, τι μπορούν για να τη «βγάλουν λάδι». Δεν είναι, όμως, δυνατόν συνεχώς να μένει ατιμώρητη η μη εκπλήρωση συμβατικών υποχρεώσεων.

Ο αμερικανοβρετανικός παράγων, άλλωστε, φοβάται μήπως το Παρίσι και το Βερολίνο χρησιμοποιήσουν το Κυπριακό ως ισχυρό επιχείρημα για να εκτρέψουν την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας σε ειδική σχέση. Γι’ αυτό και πιέζει για λύση του Κυπριακού το ταχύτερο δυνατόν στη βάση μιας παραλλαγής του σχεδίου Ανάν. Ακόμα και ο μάλλον υποχωρητικός πρόεδρος Χριστόφιας έχει δηλώσει ότι η ατιμωρησία της Αγκυρας από την Ε. Ε. δεν μπορεί να συνεχιστεί, αφήνοντας να εννοηθεί ότι τον Δεκέμβριο θα παγώσει κι άλλα κεφάλαια από τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας. Το κρίσιμο ζήτημα είναι εάν τη διαφαινόμενη πρόθεσή του θα στηρίξει η Αθήνα.

Ο Γιώργος Παπανδρέου αποφεύγει να ανοίξει τα χαρτιά του, αλλά οι κινήσεις του μιλούν από μόνες τους. Ενώ απέφυγε επιμελώς να συνεννοηθεί με τον γαλλογεργανικό άξονα, έσπευσε να επισκεφθεί το Λονδίνο. Και βεβαίως πρωτοστάτησε στην επιλογή της βαρώνης Αστον για την κρίσιμη θέση της υπουργού Εξωτερικών της Ε. Ε. Τον Δεκέμβριο θα φανεί εάν γι’ αυτή τη στάση του εξασφάλισε κάποιο αντάλλαγμα ή απλώς στήριξε την αμερικανοβρετανική πολιτική για «ιδεολογικούς λόγους».

Tου Σταυρου Λυγερου
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ