Προσοχή, κάποιοι στην Ε.Ε. προετοιμάζουν αναβάθμιση της «βόρειας Κύπρου»

  Παύλος Ξανθούλης, Βρυξέλλες   

Απευθείας συνεργασία Ευρωπαϊκής Ένωσης - «ντε φάκτο αρχών» του ψευδοκράτους, για εναρμόνιση της «νομοθεσίας» της «βόρειας Κύπρου» με το κοινοτικό κεκτημένο, «υπερβαίνοντας τις κόκκινες γραμμές των Ελληνοκυπρίων» (!), εισηγείται μεταξύ άλλων, έκδοση του «Carnegie Europe», με συγγραφέα τον Thomas De Waal (senior fellow at Carnegie Europe) και χρηματοδότες το υπουργείο Εξωτερικών της Σουηδίας και το γερμανικό ίδρυμα Robert Bosch Stiftung.
Η έκδοση που παρουσιάστηκε σε εκδηλώσεις στις Βρυξέλλες, καθώς και στο Βερολίνο, παραπέμπει σε μια αναβαθμισμένη, αυτονομημένη σχέση μεταξύ Ε.Ε. και ψευδοκράτους, ενώ φροντίζει να υπενθυμίσει την «απομόνωση» των Τουρκοκυπρίων και τις συζητήσεις για έγκριση του Κανονισμού για το απευθείας εμπόριο, που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει σε ταϊβανοποίηση του κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου.
Σερβίρει μια συνταγή για «εξευρωπαϊσμό της νομοθεσίας και των προτύπων της βόρειας Κύπρου, για συνεργασία (σ.σ. της Ε.Ε.) με τις υφιστάμενες αρχές (σ.σ. στο ψευδοκράτος), όσο το δυνατόν περισσότερο για την οικοδόμηση της πραγματικότητας της Ε.Ε. σε ένα μη αναγνωρισμένο κράτος», ενώ καταλήγει λέγοντας ότι «η επίσημη υιοθέτηση του κεκτημένου θα αποτελέσει το τελευταίο λιθαράκι στο οικοδόμημα (last brick in the wall)». Όπως πληροφορείται ο «Φ», όλα αυτά προκάλεσαν την αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας και του ίδιου του Νίκου Χριστοδουλίδη, με οδηγίες του οποίου η Λευκωσία παρενέβη δημόσια, σε διπλωματικό επίπεδο, αντικρούοντας τις αναφορές της έκδοσης, στις εκδηλώσεις που έγιναν τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στο Βερολίνο.
Αυτό που κυρίως προβληματίζει είναι η εισήγηση του συγγραφέα προκειμένου «η Ε.Ε. να ξεκινήσει ένα περισσότερο φιλόδοξο πρόγραμμα υπό τον χρηματοδοτικό κανονισμό για να προετοιμάσει τη βόρεια Κύπρο για το κεκτημένο τώρα». Δηλαδή, ανεξαρτήτως της διεξαγωγής συνομιλιών ή της προοπτικής για επίλυση του Κυπριακού, κάτι που θα δημιουργούσε την εντύπωση ότι τα κατεχόμενα αποτελούν μια τρίτη χώρα που θα μπορούσε να εναρμονίζεται αυτόνομα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Και όχι μέρος της Κυπριακής Δημοκρατίας στο οποίο έχει ανασταλεί η εφαρμογή του κεκτημένου, υπό το φως της απουσίας λύσης του Κυπριακού. Όλως παραδόξως, η εισήγηση «εξευρωπαϊσμού» του ψευδοκράτους που παρουσιάζεται στην έκδοση, η
οποία χρηματοδοτήθηκε από το Σουηδικό ΥΠΕΞ (όπως ο ίδιος ο συγγραφέας αναφέρει σε εισαγωγικό σημείωμά του), συμπίπτει με τη θέση της Βρετανίας, η οποία όπως αποκάλυψε ο «Φ», έχει παρέμβει προς την Κομισιόν ζητώντας όπως συνεχιστεί η εναρμόνιση των Τουρκοκυπρίων με το κεκτημένο, ανεξαρτήτως εξελίξεων στο Κυπριακό.
Σημειώνεται ότι κατά την παρουσίαση της έκδοσης στις Βρυξέλλες, έδωσε το «παρών» του Βρετανός επίσημος της Κομισιόν, με οργανική θέση στην ομάδα στήριξης των προσπαθειών επίλυσης του Κυπριακού (Cyprus Settlement Support)…
Η έκδοση πραγματεύεται τρία μη αναγνωρισμένα, «ντε φάκτο κράτη». Το κατοχικό ψευδοκράτος στην Κύπρο, το οποίο ο συγγραφέας καλεί «βόρεια Κύπρο», την υπερδνειστερία και την Αμπχαζία.
Ειδικότερα σε σχέση με το ψευδοκράτος στην Κύπρο, ο Thomas De Waal δίνει κατεύθυνση και στο περιουσιακό. Αφού αναφέρεται στην υπόθεση Λοϊζίδου και στην απόφαση του 1996 που αποτέλεσε «προηγούμενο» για χιλιάδες Ελληνοκυπρίους πρόσφυγες, ο συγγραφέας καταλήγει στην εξής θέση: «Ωστόσο, οι κάτοικοι αυτών των περιοχών έχουν επίσης δικαιώματα». Για να υποστηρίξει τη θέση αυτή, ο συγγραφέας επικαλείται αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων, διατυπώνοντας τη θέση ότι «τα ντε φάκτο κράτη ασκούν νομική και πολιτική εξουσία επί των πολιτών τους σε ζητήματα καθημερινότητας». Επί του προκειμένου παραπέμπει στη βρετανική νομολογία και ειδικότερα στην υπόθεση του 1977 «Hesperides Hotels v. Aegean Turkish Holidays Ltd».
Ο συγγραφέας Thomas de Waal φροντίζει να υπενθυμίσει τις θέσεις του Συμβουλίου της Ε.Ε., το 2004, συνεπεία της απόρριψης του σχεδίου Ανάν. Καταγράφει την απόφαση του Συμβουλίου το οποίο εξέφρασε αποφασιστικότητα για να θέσει τέλος στην «απομόνωση» της τουρκοκυπριακής κοινότητας και να υποβοηθήσει την επανένωση της Κύπρου διά της ενθάρρυνσης της οικονομικής ανάπτυξης της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Εν συνεχεία, ο συγγραφέας αναφέρεται μάλλον με θετικό φακό στον Κανονισμό για το απευθείας εμπόριο. Σημειώνει ότι επρόκειτο για ένα προνομιακό καθεστώς εισόδου τ/κ προϊόντων στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε., μέσω του λιμανιού της Αμμοχώστου, προσθέτοντας ότι «ωστόσο η ελληνοκυπριακή πλευρά το είδε ως αναγνώριση της ‘‘τδβκ’’ και ότι μπλόκαρε την έγκρισή του στις Βρυξέλλες».
Έντονη αντίδραση ΥΠΕΞ
Το περιεχόμενο της έκδοσης για τα «ντε φάκτο κράτη και τις αποσχιστικές οντότητες» προκάλεσε δικαίως την αντίδραση του ΥΠΕΞ Νίκου Χριστοδουλίδη. Όπως πληροφορούμαστε, ο κ. Χριστοδουλίδης έδωσε οδηγίες στους επικεφαλής των διπλωματικών αποστολών στην Ε.Ε., Πρέσβη Νίκο Αιμιλίου και στο Βερολίνο, Πρέσβη Ανδρέα Χατζηχρυσάνθου, για δημόσια αντίδραση, κατά την παρουσίαση της έκδοσης. Ως αποτέλεσμα, διπλωμάτης της ΜΑΕΕ στις Βρυξέλλες διατύπωσε την έντονη διαφωνία της Λευκωσίας με την προσπάθεια συμμετεχόντων να παρακάμψουν το διεθνές δίκαιο, ενώ επεσήμανε ότι σενάρια περί ντε φάκτο αναγνώρισης του ψευδοκράτους βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αναφορικά με την προσπάθεια επαναφοράς του Κανονισμού για το απευθείας εμπόριο, ο διπλωμάτης της ΜΑΕΕ υπενθύμισε την πρόταση της Λευκωσίας για διασύνδεση του εν λόγω Κανονισμού, με την επιστροφή των Βαρωσίων, κάτι που ως γνωστόν απορρίπτει η τουρκική πλευρά, θεωρώντας ότι η περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου αποτελεί μέρος της συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού.

Ανάλογη αντίδραση από τις διπλωματικές υπηρεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας εκδηλώθηκε και στο Βερολίνο. Διπλωμάτης της Πρεσβείας της Κύπρου στη γερμανική πρωτεύουσα ανέφερε ότι η έκδοση περιλαμβάνει ανακρίβειες σε σχέση με την αναποτελεσματικότητα του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής, παραπέμποντας στην έκθεση που εξέδωσε επί του προκειμένου η Κομισιόν.
Disclaimer Carnegie
Το Carnegie Europe αναφέρει ότι οι θέσεις που εκφράζονται στις εκδόσεις του, περιλαμβανομένης και της έκδοσης για τις αποσχιστικές οντότητες και τα «de facto κράτη» στην Ευρώπη, απηχούν τις θέσεις των συγγραφέων και «δεν αντικατοπτρίζουν κατ’ ανάγκη τις θέσεις του Carnegie…». Σημειώνεται ότι η έκδοση του «Carnegie Europe» αφορά γενικότερα «ντε φάκτο κράτη κι αποσχιστικές περιοχές στην Ευρώπη» και πέραν του ψευδοκράτους στην Κύπρο, αναφέρεται στα παράνομα μορφώματα της «υπερδνειστερίας» και της «αμπχαζίας». Η πλήρης έκθεση για τα «ντε φάκτο κράτη» και τις αποσχιστικές οντότητες στην Ευρώπη βρίσκεται στην ιστοσελίδα του Carnegie Europe: (https://carnegieeurope.eu/2018/12/03/uncertain-ground-engaging-with-europe-s-de-facto-states-and-breakaway-territories-pub-77823)

Ικανοποιημένοι οι Τουρκοκύπριοι
Οι θέσεις του συγγραφέα Thomas de Waal (senior fellow at Carnegie Europe) προκάλεσαν ικανοποίηση στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Εκπρόσωπος του Τουρκοκυπριακού Επιμελητηρίου, που παρευρέθη στην εκδήλωση παρουσίασης της έκδοσης στις Βρυξέλλες, εξέφρασε ευχαριστίες και υποστήριξε ότι δεν πρέπει να παραβλέπονται τα «ντε φάκτο κράτη». Ισχυρίστηκε ότι το Τουρκοκυπριακό Επιμελητήριο προωθεί μέτρα με στόχο τον τερματισμό της διαίρεσης, προσθέτοντας μάλιστα ότι αυτά προσκρούουν στη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας περί νομιμοποίησης του «ντε φάκτο κράτους». Ζήτησε περαιτέρω εμπλοκή της Ε.Ε. στις διαδικασίες, παραπέμποντας και στην προώθηση του Κανονισμού για το απευθείας εμπόριο.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης, ο συγγραφέας Thomas de Waal επέμεινε στη θέση για περαιτέρω εναρμόνιση με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, ανεξαρτήτως των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού. Μετά από παρέμβαση του εκπροσώπου του Τουρκοκυπριακού Επιμελητηρίου, ο συγγραφέας προέβη σε θετικά σχόλια για τις ενέργειες των δύο επιμελητηρίων, σημειώνοντας όμως ότι χάθηκαν ευκαιρίες, ειδικότερα στην περίπτωση κατοχύρωσης του χαλλουμιού. Επί του προκειμένου, στην έκδοσή του, ο συγγραφέας αποδίδει ουσιαστικά ευθύνη στην Κυπριακή Δημοκρατία, αναφέροντας, από τη μια, τη συμφωνία που είχε επιτευχθεί μεταξύ Γιούνκερ-Αναστασιάδη–Ακιντζί τον Ιούλιο του 2015 και, από την άλλη, τις τέσσερις ενστάσεις που προέβαλε στη συνέχεια η Κυπριακή Δημοκρατία, στις Βρυξέλλες.
Η Rebecca Bryant, καθηγήτρια (cultural anthropology) στο πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, επέλεξε μεταξύ άλλων να αναφερθεί σε προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα «ντε φάκτο κράτη», παραπέμποντας στις πλημμύρες στη «βόρεια Κύπρο», λόγω κακού πολεοδομικού σχεδιασμού... Είπε ακόμη ότι υπάρχουν προβλήματα καθημερινότητας και στις «δύο πλευρές», παραπέμποντας στην έλλειψη νερού.  Την εκδήλωση παρακολούθησε και εκπρόσωπος του λεγόμενου υπεξ του κατοχικού ψευδοκράτους.

Φιλελεύθερος