Γιατί η ρώσικη ρουλέτα με τον σκληρό Πούτιν είχε ατυχή κατάληξη

Σκληρός συνομιλητής αποδείχτηκε η Μόσχα για την Κύπρο, με τις προσδοκίες σχετικά με τον όποιο ρόλο θα παίξει τελικά στην κυπριακή διάσωση να μειώνονται με το πέρασμα του χρόνου.
Αργά το βράδυ της Πέμπτης όλα έδειχναν ότι οι συνομιλίες ναυαγούν, καθώς δεν υπάρχουν ρεαλιστικές βάσεις για οικονομική συμφωνία. Πολλοί αναλυτές που νωρίτερα αναρωτιούνταν αν η ρωσική πλευρά αναδιπλώνεται ή απλώς καθυστερεί προς όφελός της, διαπίστωναν ότι δεν φαίνεται να υπάρχει τρόπος να διαδραματίσει τον καίριο ρόλο που θα επιθυμούσαν οι Κύπριοι. Τελικά εκτιμούσαν ότι, στην καλύτερη περίπτωση, θα κατέληγαν σε μία παράλληλη συμφωνία με τη Μόσχα, που θα τρέξει μαζί με την ευρωπαϊκή «διάσωση».

Το ενδεχόμενο επεσήμανε σε ανάλυσή του το πρακτορείο Reuters, την ώρα που τα «σημάδια» της τρίτης μέρας επαναλαμβανόμενων συνομιλιών στη Μόσχα μεταξύ του υπουργού Οικονομικών της Κύπρου Μιχάλη Σαρρή και του Ρώσου ομολόγου του Αντόν Σιλουάνοφ -εντός και εκτός της αίθουσας των συνομιλιών- δεν έδειχναν πολλά υποσχόμενα. Η Κύπρος δεν επιδιώκει νέο δανεισμό διαβεβαίωνε από το πρωί τους δημοσιογράφους ο κ. Σαρρής, αποσύροντας την αρχική πρόθεση διεκδίκησης ρωσικού δανείου ύψους 6 δισ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, και ο Ρώσος πρόεδρος Μεντβέντεφ με δηλώσεις του χαρακτήριζε τα κυπριακά κοιτάσματα φυσικού αερίου (ένα από τα δυνατά διαπραγματευτικά χαρτιά της κυπριακής πλευράς) «δύσκολο θέμα», αφενός γιατί είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η αξία τους και αφετέρου εξαιτίας των εδαφικών ζητημάτων με τη γειτονική Τουρκία, επιβεβαιώνοντας την εκτίμηση της βρετανικής συμβουλευτικής Petroleum Policy Intelligence ότι «φαίνεται τραβηγμένο η Ρωσία να εγγυηθεί 6 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι μη αποδεδειγμένων κοιτασμάτων φυσικού αερίου». Σε μία τρίτη εξέλιξη, οι μεγαλύτερες ρωσικές τράπεζες δήλωσαν ότι δεν ενδιαφέρονται για την εξαγορά κυπριακών τραπεζών. Με αποτέλεσμα, ο Ολλανδός επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ να δηλώνει ότι «δεν ακούει καλά νέα από τη ρωσική πλευρά» και ότι τελικά η Ρωσία δεν φαίνεται να αποτελεί την πηγή της λύσης.

«Ποια ήταν, λοιπόν, η ρωσική ατζέντα των συνομιλιών;» αναρωτιούνταν οι αναλυτές. «Για πρώτη φορά η Λευκωσία έδειξε δημόσια πρόθεση να προσφέρει πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και οικόπεδα φυσικού αερίου στη Μεσόγειο ως μέρος κάποιας συμφωνίας» έγραφε ο «Guardian». Για τη Ρωσία αυτό υπήρξε επίσης μία «άνευ προηγουμένου ευκαιρία να ασκήσει επιρροή σε ένα εσωτερικό ζήτημα της Ευρωπαϊκής Ενωσης» σχολίαζαν στην εφημερίδα Δυτικοί τραπεζίτες στη Μόσχα. Οσο για το μάκρος των συνομιλιών, οι «Financial Times» εκτιμούσαν ότι η Ρωσία δεν βιάζεται, επειδή δεν ζημιώνεται από τον χρόνο που περνά. Εμφανίζεται στο εσωτερικό να προστατεύει τα συμφέροντα των ολιγαρχών -μεγαλώνοντας την εξάρτησή τους από το Κρεμλίνο- και στο εξωτερικό να προωθεί τη διαφάνεια, ζητώντας να πληροφορηθεί τις λεπτομέρειες των Ρώσων καταθετών στην Κύπρο. Σύμφωνα με το «Spiegel», ο πρόεδρος Πούτιν επιδιώκει να εμφανιστεί ως «άγκυρα σταθερότητας» σε μία περίοδο κρίσης. Ιδανικά, η Ρωσία θα ήθελε ασφαλώς να διασφαλίσει τις ρωσικές καταθέσεις, αλλά (γιατί όχι;) και μεγαλύτερο ενεργειακό έλεγχο της Ευρώπης, βάζοντας πόδι (μετά τις επενδύσεις της Gazprom στο Ισραήλ) και στα κυπριακά ενεργειακά αποθέματα, έγραφαν κάποιοι αναλυτές. Σενάρια, όμως, που έδειξαν να απομακρύνονται με τις δηλώσεις Μεντβέντεφ, που απομάκρυναν πλέον το ενδεχόμενο ενδιαφέροντος για το φυσικό αέριο, λαμβάνοντας υπόψη και τον τουρκικό παράγοντα.

Πάντως, ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ δεν παρέλειψε να εκφράσει την έντονη δυσαρέσκειά του προς τις Βρυξέλλες και από το βήμα της συνόδου συνεργασίας Ε.Ε. - Ρωσίας, επισημαίνοντας στον Μανουέλ Μπαρόζο ότι «το σχήμα που προτείνεται αυτήν τη στιγμή στην Κύπρο μοιάζει σήμερα τελείως παράλογο». Νωρίτερα, σε συνέντευξη Τύπου, σημείωσε ότι «όλα τα δυνατά σφάλματα» έχουν διαπραχθεί και απείλησε με επανεξέταση του μεριδίου που καταλαμβάνει το ευρώ στα ρωσικά αποθέματα, σε περίπτωση που ζημιωθούν τα ρωσικά συμφέροντα από κάποια λύση «κουρέματος».

Σε ενδιάμεσες δηλώσεις του ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών Σαρρής εξακολουθούσε να μην αποκλείει το ενδεχόμενο ρωσικών επενδύσεων στον τραπεζικό και τον ενεργειακό τομέα, συνδυαστικά με την επιμήκυνση -τουλάχιστον- του υπάρχοντος ρωσικού δανείου που έδωσε η Μόσχα στη Λευκωσία το 2011 και τη μείωση του επιτοκίου του από 4,5% σε 2,5%.

Ηταν σαφές πλέον ότι με δεδομένες τις δυσκολίες αποπληρωμής ενός νέου δανείου της Ρωσίας προς την Κύπρο, οι όποιες διαπραγματεύσεις -εκτός αυτού του θέματος- επικεντρώνονταν αποκλειστικά σε επενδυτικές λύσεις. Ειδικοί είχαν νωρίτερα προκρίνει, μιλώντας στο Reuters, την επένδυση των Ρώσων σε τιτλοποιήσεις μελλοντικών εσόδων από κυπριακές offshore που δραστηριοποιούνται, μεταξύ άλλων, στο φυσικό αέριο, από κοινού με τα κτηματομεσιτικά, τα ακίνητα και τον τραπεζικό τομέα. Ελάχιστες πληροφορίες αφήνονταν να διαρρεύσουν, πάντως, όσον αφορά τα γεωστρατηγικά σενάρια που είχαν δει το φως της δημοσιότητας τις προηγούμενες μέρες. Και έκαναν λόγο για διευθετήσεις όσον αφορά τον ανεφοδιασμό των ρωσικών πλοίων και αεροσκαφών από την Κύπρο, ως αντάλλαγμα στην όποια βοήθεια, ώστε η Ρωσία να ενισχύσει τη στρατιωτική της πρόσβαση στη Μέση Ανατολή.

Πάντως, παρότι τα ρωσικά ΜΜΕ χαρακτήριζαν τα τραπεζικά συστήματα Ρωσίας και Κύπρου ως «σιαμαία δίδυμα», εκφράζοντας φόβους μετάδοσης της κυπριακής κρίσης, το περιοδικό «Spiegel» εκτιμούσε ότι (με δεδομένα τα συναλλαγματικά αποθέματα 530 δισεκατομμυρίων ευρώ που έχει στη διάθεσή της η Ρωσία) η ρωσική οικονομία θα ήταν σε θέση να αντεπεξέλθει ακόμη και σε μία συνολική απώλεια των ρωσικών καταθέσεων στην Κύπρο.
"κυριακάτικη δημοκρατία"