Η Κύπρος και τα υπερτροφικά τραπεζικά συστήματα της Ευρωζώνης

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Την... ταμπέλα «χρηματοοικονομικό κέντρο» και «φορολογικός παράδεισος» πληρώνει η Κύπρος, αφού σε κάθε ευκαιρία οι Γερμανοί δικαιολογούν τις πιέσεις που ασκούν επιρρίπτοντας τις ευθύνες στις πρακτικές που ακολούθησαν οι Κύπριοι στη συγκέντρωση άγνωστης προέλευσης κεφαλαίων.

Ωστόσο, δεν είναι η μοναδική χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή ακόμη και της Ευρωζώνης που... απολαμβάνει το συγκεκριμένο «προνομιακό» χαρακτηρισμό.

Η Μάλτα και το Λουξεμβούργο αποτελούν τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα φορολογικών παραδείσων στα σπλάχνα της νομισματικής ένωσης, Μάλιστα, οι συγκεκριμένες χώρες διαθέτουν πολύ πιο διογκωμένους και υπερτροφικούς τραπεζικούς κλάδους.


Και τα τρία αυτά τραπεζικά κέντρα έχουν δεχτεί στο παρελθόν συστάσεις για τις πρακτικές αποδοχής καταθέσεων και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν το ξέπλυμα μαύρου χρήματος.

Πολλοί αναρωτιούνται σήμερα: Γιατί οι Ευρωπαίοι... τα βάζουν μόνο με την Κύπρο; Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Οι Ευρωπαίοι έχουν δείξει επανειλημμένα την πρόθεσή τους να αυστηροποιήσουν το φορολογικό πλέγμα στη ένωση του ευρώ. 

Αρκετές φορές αξιωματούχοι της Κομισιόν έχουν εκφράσει με διάφορους τρόπους -από απλές δηλώσεις δυσαρέσκειας μέχρι απειλές για κυρώσεις- την αντίθεσή τους στην ύπαρξη φορολογικών παραδείσων στην Ευρωζώνη. Μάλιστα, έχει δρομολογηθεί πρωτοβουλία για την εφαρμογή επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Απώτερος στόχος; Η πάταξη της φοροδιαφυγής και η αντιμετώπιση του μαύρου χρήματος.

Ένα ακόμη φαινόμενο αφορά το φορολογικό «αρμπιτράζ», τη μεταφορά δηλαδή της έδρας μίας επιχείρησης σε άλλο κράτος της Ευρωζώνης για την καλύτερη φορολογική αντιμετώπιση.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο επίτροπος επί φορολογικών θεμάτων Algirdas Semeta είχε ανακοινώσει ότι οι φορολογικοί παράδεισοι θα μπορούσαν να έρθουν αντιμέτωποι με κυρώσεις όπως η ένταξή τους σε μαύρη λίστα, σύμφωνα με τις οδηγίες της Κομισιόν.

«Δεν είναι μυστικό ότι μεγάλο μέρος της φοροδιαφυγής πραγματοποιείται εντός των κρατών μελών μας, και πρέπει να απλοποιήσουν το σύστημα συλλογής φόρων προκειμένου να δώσουν κίνητρα για την πληρωμή των φόρων», είχε πει.

Ο Λιθουανός τόνισε επίσης ότι Αυστρία και Λουξεμβούργο συνεχίζουν να αντιτίθενται στην μεταρρύθμιση της Οδηγίας για τις Αποταμιεύσεις που έχει ως στόχο να επιτρέψει τη συνεργασία εντοπισμού της ταυτότητας των κατόχων τραπεζικών καταθέσεων. «Συνεχίζουμε να πιέζουμε τα κράτη μέλη να δώσουν εντολή στην Κομισιόν να διαπραγματεύεται με την Ελβετία, το Λιχτενστάιν, και τα τρία μικρά κράτη για συμφωνίες αναφορικά με την φορολόγηση των καταθέσεων και το ζήτημα της ανταλλαγής πληροφοριών».

Ένα πρόβλημα που επίσης έχουν να αντιμετωπίσουν τα υπερτροφικά αυτά τραπεζικά συστήματα έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι τράπεζες αναπτύσσονται τόσο που γίνονται κάτι παραπάνω από συστημικές, σημαντικές και εντέλει «επικίνδυνες» σε περίπτωση οικονομικών δυσκολιών.

Για παράδειγμα, η Bank of Valetta, που είναι η μεγαλύτερη τράπεζα της Μάλτας έχει ισολογισμό ύψους 7 δισ. ευρώ, όταν το ΑΕΠ της χώρας δεν ξεπερνά τα 9 δισ. ευρώ. Είναι ένα συστημικό πιστωτικό ίδρυμα, με όλες τις συνέπειες που το μέγεθός της μπορεί να έχει για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος της νησιωτικής χώρας. Στο σύνολό του, ο τραπεζικός κλάδος της Μάλτας ξεπερνά το ΑΕΠ της χώρας κατά περίπου 10φορές.

Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα και στην Κύπρο όπου το ενεργητικό των κυπριακών τραπεζών έφτασε να είναι οχτώ φορές το μέγεθος του ΑΕΠ. Στο Λουξεμβούργο, όμως, ο τραπεζικός τομέας είναι ακόμη μεγαλύτερος, κυρίως λόγω των σχέσεων της χώρας με τον πυρήνα της Ευρωζώνης, τη Γερμανία και τη Γαλλία αλλά και τη μεγαλύτερη παράδοση στα τραπεζικά, σχεδόν 20φορές μεγαλύτερος του ΑΕΠ. Το Λουξεμβούργο επίσης, έχει πολύ μικρό έλλειμμα και ποσοστό δημόσιου χρέους και απολαμβάνει αξιολόγηση ΑΑΑ. 

Το «κυνήγι» των φορολογικών παραδείσων, λοιπόν, δεν ξεκίνησε και με τον πιο «κόσμιο» τρόπο, αφού η ανοιχτή ρήξη Γερμανίας- κυπριακού κοινοβουλίου και η εμπλοκή των Ρώσων είναι ενδεικτική για το τι μπορεί να ακολουθήσει όταν συγκρουστούν ακόμη μεγαλύτερα συμφέροντα κινδυνεύοντας να γίνει... κυνήγι μαγισσών.

Τέλος, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι Μ. Βρετανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα και Σουηδία εμφανίστηκαν αντίθετες στην επιβολή φόρου επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών. Ο φόρος Tobin έχει στόχο να υποχρεώσει και τις τράπεζες να πληρώσουν μέρος του κόστους της κρίσης και κέντρα όπως η Μ. Βρετανία και το Λουξεμβούργο δεν θα μπορούσαν να συμφωνήσουν σε μία εξέλιξη που θα μείωνε στην ουσία την ελκυστικότητά τους. 

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι φορολογικοί παράδεισοι της Ευρώπης, είναι οι ακόλουθοι: Ανδόρρα, Κύπρος, Ιρλανδία, Isle of Man, Λιχτενστάιν, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μονακό, Σαν Μαρίνο, Ελβετία, Γιβραλτάρ.

Πηγή:www.capital.gr