«Κρατήστε ανεξάρτητη και ελεύθερη τη Δικαιοσύνη»

Το μήνυμα της Ευτέρπης Κουτζαμάνη προς τους δικαστικούς λειτουργούς

«Αφιερώθηκα στη Δικαιοσύνη με τον τρόπο που μου υπαγόρευε η συνείδησή μου και αξιώθηκα να ολοκληρώσω την πορεία μου» είπε η Ευτέρπη Κουτζαμάνη σφραγίζοντας την τελευταία ημέρα της στον Αρειο Πάγο
Με την αποχώρηση της Ευτέρπης Κουτζαμάνη, προχθές, έκλεισε ένας ιστορικός κύκλος για την ελληνική Δικαιοσύνη καθώς εκείνη ήταν η πρώτη γυναίκα που το 1975  μπήκε στον εισαγγελικό κλάδο και εξαντλώντας την ιεραρχία - το 2013 - έφθασε στην κορυφή της πυραμίδας και έγινε η πρώτη γυναίκα εισαγγελέας του Αρείου Πάγου.
Στον τοίχο του γραφείου που πέρασε τα τελευταία τρία χρόνια της καριέρας της υπάρχει  αναρτημένος ένας πίνακας με σκαλισμένα τα ονόματα των ανώτατων εισαγγελικών λειτουργών από το 1835. Τότε που με βασιλικό διάταγμα ορίστηκε ο πρώτος εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου Ανδρόνικος Πάικος, ο οποίος μέχρι τότε ήταν πρόεδρος του προσωρινού δικαστηρίου Μεσολογγίου.

Χρειάστηκε να περάσουν 178 χρόνια για να προστεθεί στον ίδιο κατάλογο το πρώτο όνομα γυναίκας εισαγγελέως του Αρείου Πάγου η οποία, έπειτα από 41 χρόνια, τερμάτισε πια τη διαδρομή της. Μόνο που πριν κλείσει για τελευταία φορά πίσω της την πόρτα του γραφείου της, εκεί στον 4ο όροφο του Θέμιδος Μέλαθρον, επέλεξε με μια ολιγόλογη παρέμβαση να στηλιτεύσει όλες εκείνες τις προσπάθειες που τον τελευταίο καιρό - όπως και η ίδια εκ των έσω καλά γνωρίζει - «πλήττουν τη θεσμική ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και το κύρος της».

«Οταν η ανώτατη εισαγγελική λειτουργός αποχωρεί δείχνοντας με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τις... σκιές που πέφτουν βαριές στον θεσμό της Δικαιοσύνης, τότε είναι βέβαιο ότι κάτι δεν πάει καλά με τη λειτουργία της» έλεγε χαρακτηριστικά στα «ΝΕΑ» δικαστική πηγή, σχολιάζοντας όσα αποφάσισε να πει η Ευτέρπη Κουτζαμάνη στην τελευταία της τοποθέτηση -  συνάντηση με τους εκπροσώπους του Τύπου.

«Αφιερώθηκα στη Δικαιοσύνη με τον τρόπο που μου υπαγόρευε η συνείδησή μου και αξιώθηκα να ολοκληρώσω την πορεία μου» είπε η Κουτζαμάνη σφραγίζοντας την τελευταία ημέρα της στον Αρειο Πάγο. Κάνοντας ένα φλας μπακ ομολογεί πως «η ζωή μου ως η πρώτη γυναίκα στον εισαγγελικό κλάδο δεν υπήρξε εύκολη. Διάλεξα έναν δρόμο γεμάτο από διαρκή άσκηση, μόχθο και αγωνία. Πάσχισα πολύ να γίνω αποδεκτή σε έναν ανδροκρατούμενο τότε εισαγγελικό κλάδο».

Η ίδια αποτιμώντας την πορεία της επισήμανε: «Σε όλη μου την εισαγγελική διαδρομή  μοναδικός μου σκοπός ήταν να εκπληρώνω ευσυνείδητα τα καθήκοντά μου και να υπηρετώ  τα πράγματα για τα οποία ορκίστηκα. Θέλω να πιστεύω ότι πέτυχα τον στόχο μου αυτό».  Κατά τη διάρκεια της άσκησης των καθηκόντων της, όπως συμπληρώνει, «δεν δέχθηκα ποτέ υποδείξεις από οποιαδήποτε πλευρά». Γι' αυτό και η ανταμοιβή της υπήρξε «η βαθιά  ικανοποίηση που προσφέρει στον άνθρωπο η επιτέλεση του καθήκοντος, η υπερηφάνεια που γεμίζει τον δικαστικό λειτουργό η αίσθηση της ανεξαρτησίας και η γαλήνη που προσφέρει η πεποίθηση ότι έπραξε και έκρινε κατά συνείδηση, έστω κι αν ανθρωπίνως δεν είναι δυνατή η αποφυγή της πλάνης και του σφάλματος».

Η Ευτέρπη Κουτζαμάνη προχώρησε όμως και ένα βήμα παραπέρα από τον απολογισμό της προσωπικής της διαδρομής. Οπως προκύπτει από τη γραπτή δήλωσή της, που θα μπορούσε κανείς να πει ότι υπέχει θέση άτυπης αγόρευσης, ένιωσε την ανάγκη να μιλήσει για τον θεσμό που υπηρέτησε.

«Θλίψη» για τις παρεμβάσεις. Και αφού διευκρίνισε ότι «οι θεσμοί δεν είναι αυτομάτως ισχυροί από μόνοι τους αλλά παίρνουν το ύψος των ανθρώπων που τους κουβαλούν στις πλάτες τους», αισθάνθηκε την ανάγκη να επισημάνει τη θλίψη της «γιατί παρατηρούνται  το τελευταίο διάστημα προσπάθειες που πλήττουν τη θεσμική ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και το κύρος αυτής».

Λόγια και επισημάνσεις που αποκτούν βαρύνουσα σημασία καθώς διατυπώνονται με τον πλέον επίσημο τρόπο από τα χείλη της ανώτατης εισαγγελικής λειτουργού και μάλιστα την ημέρα που συμπλήρωσε τον κύκλο της στον χώρο της Δικαιοσύνης.

Μια τέτοια ημέρα δεν θα μπορούσε να μη στείλει το δικό της μήνυμα προς όλους ανεξαιρέτως τους συναδέλφους της και κυρίως εκείνους που αρχίζουν τώρα τη δική τους πορεία στο δικαστικό και το εισαγγελικό σώμα.

Τι θα τους έλεγε αν τους είχε απέναντί της; Οτι «σε αυτά τα φαινόμενα (σ.σ.: οποιαδήποτε δηλαδή προσπάθεια παρέμβασης που θίγει τον πυρήνα της συνταγματικά κατοχυρωμένης ανεξαρτησίας των λειτουργών της Θέμιδος) οι δικαστικοί λειτουργοί έχουν την αποκλειστική ευθύνη να κρατούν τη Δικαιοσύνη ανεξάρτητη και ελεύθερη, και να αποκρούουν  τις προσπάθειες αυτές. Και θα τις αποκρούουν ευχερώς εάν έχουν κάνει βίωμά τους την απονομή του δικαίου και εάν έχουν ταυτίσει την ψυχή τους και το είναι τους με την ανεξαρτησία τους ως δικαστικών λειτουργών».

Ολα όσα αποφάσισε να θέσει επί τάπητος η απερχόμενη εισαγγελέας του Αρείου Πάγου είχαν να κάνουν αμιγώς με τον θεσμό της Δικαιοσύνης και για τον λόγο αυτό, όπως λένε  συνάδελφοί της που χρόνια συνεργάστηκαν μαζί της, δεν μίλησε για πρόσωπα και πολύ περισσότερο για υποθέσεις στις οποίες παρατηρήθηκαν τέτοια φαινόμενα ενδεχόμενων παρεμβάσεων.

Πάντως, όπως όλοι λένε, στα τρία χρόνια που η Ευτέρπη Κουτζαμάνη παρέμεινε στη θέση της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου χρειάστηκε να παρέμβει πολλές φορές όπως η δικονομία επιτάσσει και να δώσει παραγγελία για σοβαρές έρευνες με κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές διαστάσεις, με κορυφαία αυτή για την υπόθεση της Χρυσής Αυγής.

TA NEA