Το Ιράν, η Τουρκία και η Ρωσία δεν είναι φυσικοί φίλοι - Εναπόκειται στις ΗΠΑ να μείνουν έτσι

Του Dov Zakheim

Μετάφραση Στέργιος Σεβαστιάν 

Μία από τις πιο περίεργες και ανησυχητικές εξελίξεις κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη Συρία είναι η προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία και η συνεργασία της με το Ιράν.

Για αιώνες, η Τουρκία και η Ρωσία ήταν εχθροί, ανεξάρτητα από ποιος κυβερνούσε την καθεμία χώρα. Αρχικά, η Ρωσία θεώρησε (και εξακολουθεί να θεωρεί) τον εαυτό της θεματοφύλακα της αληθινής Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, μετά την πτώση του Βυζαντίου στα χέρια των Τούρκων. Οι Οθωμανοί πολεμούσαν τακτικά με τους Τσάρους, ιδιαίτερα στις προσπάθειες των Ρώσων να αποκτήσουν πρόσβαση στη Μεσόγειο Θάλασσα. Η Τουρκία παρέμεινε ουδέτερη κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, κάτι από το οποίο επωφελήθηκε τόσο η ναζιστική Γερμανία, όσο, αν όχι και περισσότερο, και η σοβιετική Ρωσία. Και η Τουρκία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ, δίνοντας στη συμμαχία τα μακρύτερα σύνορά της με τη Σοβιετική Ένωση. Δεν υπήρξε ποτέ μεγάλη αγάπη μεταξύ των δύο χωρών.

Οι τουρκικές σχέσεις με το Ιράν ήταν σχεδόν εξίσου ανταγωνιστικές για περίπου 150 χρόνια, αλλά στη συνέχεια μετατράπηκαν σε αμοιβαία προσοχή και καχυποψία. Εξάλλου, οι Σιιτική Περσία δεν ήταν ποτέ υπό τον έλεγχο των Σουνιτών Οθωμανών. Το γεγονός ότι οι τρεις χώρες άρχισαν να συνεργάζονται στενά για να περιορίσουν τον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, είναι περισσότερο μια συνάρτηση της αντίληψής τους για την αμερικανική αδυναμία, απ' ότι μια επίθεση αμοιβαίας "αγάπης".

Ενώ η κυβέρνηση Trump ήταν πιο δραστήρια στη Συρία από την προκάτοχό της, παρέχοντας όπλα και υποστήριξη στις Συριακές Μονάδες Προστασίας του Κουρδικού Λαού ή YPG και ανταποκρινόμενη στη συριακή χρήση χημικών όπλων από την αεροπορική βάση της Shayrat, η μνήμη της "κόκκινης γραμμής" του Ομπάμα εξακολουθεί να πλανάται. Δεν είναι καθόλου σαφές πόσο περαιτέρω η Ουάσινγκτον είναι πρόθυμη να ενταχθεί στη Συρία βραχυπρόθεσμα, πόσο μάλλον μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Η Ρωσία, από την άλλη πλευρά, έχει νέες μακροχρόνιες μισθώσεις για τις βάσεις της στη Συρία. Το Ιράν έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη Συρία και το καθεστώς του Σύριου Προέδρου Μπασάρ αλ-Ασαντ, απ' ότι η Ουάσιγκτον στην αδύναμη Συριακή αντιπολίτευση. Και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φοβάται τη Ρωσία πολύ λιγότερο από ό, τι οι Οθωμανοί και οι δημοκράτες προκάτοχοί του, ενώ οι σχέσεις του με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ συνεχίζουν να επιδεινώνονται, αναλόγως με την αύξηση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Τουρκίας. Ο Ερντογάν απειλεί πραγματικά να αναθεωρήσει τη συμμαχία της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ, κάτι που θα ήταν ανήκουστο κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Οι σχέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία γίνονται ολοένα και πιο θερμές, από τότε που ένα Τουρκικό F-16 κατέρριψε ένα ρωσικό αεροσκάφος παντός καιρού Su-24M πάνω από τα σύνορα της Τουρκίας στις 24 Νοεμβρίου 2016. Οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν εξακολουθούν να είναι οι πρέπουσες, αν και προσεκτικές. Και η συμφωνία της Αστάνα στην οποία οι τρεις χώρες κατέληξαν τον Μάιο του 2017 χωρίς ενεργό αμερικανική συμμετοχή, έχει ήδη οδηγήσει σε τρεις ζώνες αποκλιμάκωσης στη Συρία.

Είναι σίγουρο ότι αυτή η τριμερής εταιρική σχέση θα είναι βραχύβια. Τα εθνικά συμφέροντα των τριών δεν συμφωνούν. Πολλά όμως θα εξαρτηθούν από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν η Ουάσινγκτον παραμείνει ενεργή στη Συρία ή αυξήσει τις προσπάθειές της εκεί, η Τουρκία θα έχει πολύ λιγότερες πιθανότητες να εγκαταλείψει τη Δύση για άλλους εταίρους. Εάν, ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες "νίψουν τας χείρας τους" για τη Συρία, η σχέση Τουρκίας-Ρωσίας-Ιράν μπορεί να είναι η αρχή μιας όμορφης φιλίας.

http://foreignpolicy.com/2017/09/04/iran-turkey-and-russia-arent-natural-friends-its-up-to-the-u-s-to-keep-it-that-way/