Υφεση και ακρίβεια

 της Ελίνας Γαληνού
Τα παράδοξα της ελληνικής κρίσης συνεχίζονται, παρά τις νέες διαβεβαιώσεις περί "ανάσας" της οικονομίας.
Η νέα συμφωνία για το κούρεμα του χρέους, η οποία όπως μας διαμηνύουν από τις Βρυξέλλες, ίσως συνιστά και την τελευταία φορά που θα ασχοληθούν με το ελληνικό πρόβλημα. Είναι μάλλον σαφές ότι μειώνοντας το χρέος μας κατά 50%, θα υπάρξει έντονος αντίκτυπος στα διαθέσιμα τραπεζών και ασφαλιστικών ταμείων, που θα μετακυλιθεί στα εισοδήματά μας. Αν και μας βεβαίωσαν ότι δεν θα έρθουν άλλα σκληρά μέτρα, οι Ελληνες τα περιμένουν ενώ κανείς δεν μπορεί να αποφανθεί ότι η λύση που δίδεται θα είναι και η οριστική για το πρόβλημά μας.
Βάσει αυτών των δεδομένων, η επιδείνωση της ύφεσης για την ελληνική οικονομία είναι περισσότερο από βέβαιη με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα επόμενα χρόνια. Αλλωστε οι απόψεις σ΄αυτό το ζήτημα συγκλίνουν και προετοιμάζουν την κοινή γνώμη για μια δεκαετία φτώχειας. Η ανεργία και δυσπραγία θα μαστίζουν την ελληνική κοινωνία σε βαθμό που ίσως δεν το είχαμε φανταστεί. Οι προοπτικές ανάπτυξης, φυσικά απομακρύνονται. Ολα αυτά συνθέτουν μια κατάσταση ασφυκτική για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις-όσες από τις υπάρχουσες παραμείνουν ενεργές.
Η προηγούμενη οικονομική πολιτική όμως που εφαρμόστηκε μέχρι τώρα, αποδείχτηκε ανάδρομη. Γι΄αυτό άλλωστε φτάσαμε ως εδώ, χάνοντας πολύτιμο χρόνο από το πρώτο Μνημόνιο παραβλέποντας προειδοποιήσεις για την αδιέξοδη διαδρομή που ακολουθείται... Οι επιπτώσεις μέσα στην Οικονομία και κοινωνία χειροτέρευαν ώσπου φτάσαμε στην κόψη του ξυραφιού. Ο κόσμος παλεύει να επιβιώσει αβοήθητος, εισπράττοντας τις ζημιές από παντού. Από την κρατική δυσλειτουργία λόγω απεργιών και στάσεων, από την αγορά που ξέρει μόνο το κέρδος και δεν εννοεί να προβεί σε καμία παραχώρηση και από τις μέχρι πρότινος επικίνδυνες κυβερνητικές παλινωδίες. Κυρίως όμως από την αβεβαιότητα που κορυφώνεται τώρα.
Αυτή η κατάσταση, επιδείνωσε απελπιστικά το πρόβλημα βιωσιμότητας των μελών της κοινωνίας, αλλά και της μειωμένης ανταγωνιστικότητας της Οικονομίας μας. Ενώ εισοδήματα κόβονται συνεχώς, οι τιμές των περισσοτέρων αγαθών και υπηρεσιών, είτε διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, είτε ανεβαίνουν. Οι πιστώσεις που γίνονταν για ορισμένα είδη (όπως το πετρέλαιο θέρμανσης), έχουν κοπεί από πέρυσι. Η μειωμένη ρευστότητα, προκάλεσε άπειρους τριγμούς στις συναλλαγές και την πίστη των συναλασσομένων. Κινήματα τύπου "δεν πληρώνω" μέσω των οποίων επωφελούνται και οι κακοπληρωτές, αδυναμία επιβολής της τάξης από τους θιγόμενους καθώς ο νόμος προβλέπει διεκδίκηση οφειλών μόνο μέσω δικαστηρίων, πολώνουν το κοινωνικο-οικονομικό κλίμα περισσότερο. Οι συνεργασίες περιορίζονται, παγώνουν, αναβάλλονται και η ατμομηχανή της οικονομίας, οδεύει προς οριστική ατονία.

Στα περισσότερα είδη και υπηρεσίες, οι τιμές έχουν μείνει στα προ κρίσης επίπεδα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις, η φορολογία και η αύξηση ΦΠΑ επέφερε όπως φοβόμασταν, δραστικές ανατιμήσεις. Με εξαίρεση τους μισθούς των εργαζομένων και τις τιμές ενοικίων, καμία άλλη τιμή δεν έχει πέσει. Ούτε από τις πρώτες ύλες, ούτε τα μεταφορικά, ούτε τα τρόφιμα. Και σαν να μην έφτανε αυτό, εξαγγέλεται και αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ από την αρχή του επομένου έτους, κατά 15% υπέρ του φυσικού αερίου, ενώ ο λογαριασμός της ενέργειας κοντεύει να απασχολεί τα ελληνικά νοικοκυριά περισσότερο ίσως και από το ενοίκιο κατοικίας. Ηδη κάποιοι κάτοικοι μονοκατοικιών σε προάστεια και επαρχία, προσφεύγουν στην καύση ξύλων για να εξασφαλίσουν φθηνή και καλή θέρμανση, αλλά αυτό δεν είναι κάτι εύκολο για όλους. Και όσο περνάει ο καιρός, τόσο θα εγκλωβιζόμαστε στο αδιέξοδο, δυσκολευόμενοι να ανταπεξέλθουμε ακόμα και στις βασικές ανάγκες μας.
Αν η πτώση εισοδημάτων σύμφωνα με τις περικοπές και τους φόρους, συνοδευόνταν από μια γενική υποτίμηση των τιμών, η κατάσταση θα ήταν αρκετά λογικότερη και ανεκτότερη. Ισως αυτό να σήμαινε μείωση εισαγωγών, πράγμα που θα γίνει έτσι και αλλιώς τώρα, εφ΄όσον πολλοί προμηθευτές από το εξωτερικό, άρχισαν να ζητούν προκαταβολικά μετρητά για να προχωρήσουν τις παραγγελίες. Ισως και μια κάμψη στους τζίρους των επιχειρήσεων (πράγμα αναπόφευκτο ούτως ή άλλως), που θα προκαλούσε κάποιες πιέσεις στην αγορά, αν και το κέρδος εν τη καταναλώσει, έχει πολλές φορές αποδειχτεί προσοδοφόρο.. Τώρα, που ο δρόμος προς την ανάκαμψη έχει φράξει για καλά, η ακρίβεια που συνεχίζει να υφίσταται, εκτός του ότι δηλώνει πώς κάποιοι δεν σκοπεύουν να περιορίσουν τα κέρδη τους, επιτείνει τα συμπτώματα της κρίσης και τον πολλαπλασιασμό των λουκέτων.