Οι μεγάλες δυνάμεις, η «Δεξιά», η «Αριστερά» και η θέση της Ελλάδας

Μαλούχος Γεώργιος Π.  

Μέσα στην περιδίνηση της κρίσης, υπάρχει κάτι που αξίζει πολύ περισσότερη σημασία από όση του δίνουμε: η γεωπολιτική ισορροπία της χώρας, στην οποία φαίνεται ότι ζούμε μια πλήρη αντιστροφή της ιστορίας: η «Αριστερά», αξιωματική αντιπολίτευση, δείχνει να έχει σήμερα πιο ανοικτό ορίζοντα επικοινωνίας με τις ΗΠΑ απ’ ότι η «Δεξιά» κυβέρνηση! Αυτή η πρωτοφανής αντιστροφή της πολικότητας αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά και επικίνδυνα υποτιμημένα στοιχεία της ιστορικής περιόδου που διανύουμε.
Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς έχει περίπου δέκα μήνες που βρίσκεται στο Μέγαρο Μαξίμου. Σε αυτό το διάστημα, που δεν είναι μικρό, έχει ταξιδέψει πολλάκις στη Γερμανία και έχει δεχθεί στην Αθήνα την καγκελάριο Μέρκελ (με τιμές… πλανητάρχη). Oμως, στις ΗΠΑ, μέχρι τώρα, δεν έχει πάει.

Υπήρξε μια συζήτηση για μετάβασή του στην Ουάσιγκτον αυτόν το μήνα, αλλά, είναι άγνωστο που κατέληξε – μακάρι να προχωρά. Oμως, και αυτή ακόμα η συζήτηση, σχετίστηκε με τον εορτασμό της 25^ης Μαρτίου στην Αμερική – για όσους δεν το γνωρίζουν, ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος κατάφερε επί Ρήγκαν να καταστεί η 25^η Μαρτίου εθνική εορτή των ΗΠΑ και να γιορτάζεται στον Λευκό Οίκο, σε μία συμβολική τελετή χωρίς φυσικά πολιτικό περιεχόμενο – συνήθως εκεί πήγαιναν εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης υπουργοί, ενίοτε και «δεύτερης» κατηγορίας. Ελπίζει κανείς ότι, αν γίνει επίσκεψη Σαμαρά, δεν θα είναι σε αυτό το πλαίσιο. Το μεγάλο ερώτημα είναι λοιπόν το εξής: γιατί ο Πρωθυπουργός δεν έχει τόσο καιρό μεταβεί στις ΗΠΑ; Επειδή δεν θέλει ή επειδή δεν μπορεί; Ή και για τους δύο λόγους; Οποια και αν είναι η απάντηση, το ζήτημα παραμένει.
Στο ίδιο διάστημα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας, βρήκε τον χρόνο, αλλά κυρίως, βρήκε τη δύναμη να κάνει στην άκρη ιδεοληψίες του παρελθόντος  κυρίαρχες στον κομματικό του χώρο– και αυτό δεν είναι απλό στην Ελλάδα – και πήγε στην Αμερική. Ανοιξε εκεί ένα δίαυλο επαφής που είναι απαραίτητος για τη χώρα και θα πρέπει να μπορεί να τον ενεργοποιήσει αν κάποτε αναλάβει την εξουσία, ενώ είναι σημαντικό να υπάρχει ακόμα και από τη θέση στην οποία σήμερα βρίσκεται.

Γιατί λοιπόν ο κ. Τσίπρας βρήκε τον χρόνο και τον δρόμο προς τις ΗΠΑ, ενώ, ο κ. Σαμαράς όχι; Τι συμβαίνει; Το ερώτημα, που δεν είναι κομματικό, ούτε προσωπικό, αλλά άπτεται της εθνικής στρατηγικής της χώρας, γίνεται ακόμα πιεστικότερο αν σκεφτεί κανείς ότι ο Πρωθυπουργός, εκτός από τις στενές του σχέσεις με το Βερολίνο, έδειξε και το ενδιαφέρον του για τη Μόσχα. Αυτό είναι και καλό και χρήσιμο για τη χώρα στα πλαίσια μιας πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής – αλλά, πλέον, μιλάμε άραγε ακόμα γι' αυτό; Ή μιλάμε πια για μια νέα… μονοδιάστατη πολιτική;

Τα πράγματα όμως περιπλέκονται ακόμα περισσότερο καθώς αρχίζει να διαμορφώνεται η εικόνα ότι η επαφή κυβέρνησης – Μόσχας γίνεται και υπό τις έμπρακτες και άμεσες ευλογίες του Βερολίνου. Είναι γνωστή η προσπάθεια συνεργασίας Γερμανίας και Ρωσίας στον ενεργειακό τομέα και, όπως φαίνεται, μια τέτοια διάσταση ίσως να υπάρχει και πίσω από την προχθεσινή επίσκεψη του επικεφαλής της Γκάζπρομ κ. Μίλερ, τον οποίο ο πρωθυπουργός δέχθηκε προχθές στο Μέγαρο Μαξίμου.

Ουσιαστικά, η εικόνα που φαίνεται να διαμορφώνεται, είναι ότι η κυβέρνηση πραγματοποιεί μια μείζονος για την Ελλάδα σημασίας στροφή προς τη Γερμανία και τη Ρωσία, με τις ΗΠΑ σε δεύτερο, ή και τρίτο ρόλο συνομιλητή της. Αυτό δείχνουν όλες οι μέχρι σήμερα ενδείξεις. Αν λοιπόν κάτι τέτοιο αληθεύει, καλό θα ήταν στο Μέγαρο Μαξίμου να σκεφτούν ξανά τι πραγματικά κάνουν. Κι αυτό, επειδή κάθε φορά που η Ελλάδα απομακρύνθηκε από τις δυτικές δυνάμεις (και, πολύ περισσότερο, όποτε βρέθηκε μπροστά στο ενδεχόμενο εκούσια ή ακούσια, να εναγκαλιστεί με τη Γερμανία ή / και τη Ρωσία), το πλήρωσε πολύ ακριβά: αυτό επιχειρήθηκε στο Διχασμό του ‘15, και , ευτυχώς, το σταμάτησε με όλη του τη δύναμη ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αυτό έγινε πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή, αυτό έγινε πριν τον Εμφύλιο Πόλεμο, αυτό έγινε πριν τον Αττίλα στην Κύπρο.

Η γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας είναι έτσι κι αλλιώς πάρα πολύ μεγάλη, ενώ σήμερα γίνεται ακόμη μεγαλύτερη λόγω της ενέργειας αλλά και λόγω της γενικευμένης περιφερειακής αστάθειας. Η Κύπρος έδειξε το δρόμο σε όλα αυτά στη συνεργασία της με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ. Από αυτή τη συνεργασία η Ελλάδα δεν πρέπει να λείπει. Επιπλέον, θα πρέπει να εγκαταλείψει αμέσως την όψιμη φενάκη της «Ευρωπαϊκής ΑΟΖ»: ο πρόεδρος της Γαλλίας ήρθε στην Αθήνα και έκανε μια σαφή και ξεκάθαρη πρόταση: σε αυτή πάνω η Ελλάδα πρέπει να εργαστεί, βάζοντας στο παιγνίδι εξίσου τους Αμερικανούς και τους Ισραηλινούς διαμορφώνοντας ένα πολύ ισχυρό πλαίσιο κοινών συμφερόντων.

Ελπίζει λοιπόν κανείς ότι στην ελληνική κυβέρνηση υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που όλα αυτά τα κατανοούν και έχουν συνείδηση των, παρά τα επιφαινόμενα, αμετάβλητων ως προς αυτά τα ζητήματα, βαθύτερων γεωπολιτικών ισορροπιών και συσχετισμών. Ανθρωποι που δεν κινούνται στον αυτόματο πιλότο του Βερολίνου και στην πλήρη πρόσδεση της Ελλάδας στην πολιτική του. Και ελπίζει κανείς ότι θα συμβάλουν αποτελεσματικά ώστε η χώρα να αντιληφθεί, όσο είναι καιρός, το πόσο λάθος δρόμο δείχνει να έχει πάρει. Δεν λέει κανείς ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να κάνει ανοίγματα. Και πρέπει και μπορεί. Πρώτα όμως, οφείλει να έχει αντιληφθεί το εύρος και τη σημασία τους και, κυρίως, να έχει πρώτα συζητήσει καθαρά και σε βάθος όλες τις επιλογές με τους ιστορικούς και πραγματικούς, ενεργούς συμμάχους της.

Μακάρι κάτι τέτοιο να έχει γίνει και απλώς να μην είναι εμφανές. Ομως, δεν υπάρχει τίποτα που να το δείχνει.

ΒΗΜΑ