Οι προεκτάσεις της δολοφονίας του Ρώσου πρέσβη στην Τουρκία

Γιώργος Καυκαλιάς
Κανονικά θα πραγματοποιηθεί σήμερα στη Μόσχα η τριμερής συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών Ρωσίας, Τουρκίας και Ιράν με θέμα την έναρξη ειρηνευτικής διαδικασίας στη Συρία και ήδη έφθασε στη ρωσική πρωτεύουσα ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Η Ρωσία μετά και από τις πρώτες χθεσινές δηλώσεις αξιωματούχων, οι οποίες ακολούθησαν της δολοφονίας του Ρώσου πρέσβη στην Τουρκία, φαίνεται ότι θεωρεί ως μια τρομοκρατική πράξη, το συμβάν. Οι Ρώσοι αξιωματούχοι κάνουν λόγο για προβοκάτσια κάποιων κύκλων, οι οποίοι ως πρώτιστο μέλημα έχουν να πλήξουν τις σχέσεις Τουρκίας-Ρωσίας.

Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι η Μόσχα θέλει να μάθει με βεβαιότητα ποιος βρίσκεται πίσω από τη δολοφονία του Ρώσου Πρέσβη Αντρέι Καρλόφ, χαρακτηρίζοντας "πρόκληση" τη δολοφονική επίθεση για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων Άγκυρας και Μόσχας.

"Η ρωσική επιτροπή ερευνών έχει ανοίξει ήδη ποινική δικογραφία για αυτή τη δολοφονική επίθεση. Έχει δοθεί εντολή στην επιτροπή να συγκροτήσει ομάδα εργασίας που θα μεταβεί στην Άγκυρα για να συμμετάσχει στις έρευνες σε συνεργασία με τους Τούρκους ομολόγους της", τόνισε ο Ρώσος Πρόεδρος από το Κρεμλίνο.

Η πίεση στην Τουρκία

Το περιστατικό αυτό έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από επιθέσεις της τελευταίας περιόδου, καταδεικνύοντας με τον πιο έντονο τρόπο τα κενά ασφαλείας τα οποία έχουν δημιουργηθεί στην Τουρκία.

Σε μια περίοδο όπου η προστασία διπλωματικών αποστολών και ιδιαίτερα του Ρώσου Πρέσβη, θα έπρεπε να είναι πολύ πιο έντονη και αποτελεσματική, καθώς και οι σχέσεις των δυο χωρών ήταν τεταμένες, ελέω κυρίως Συρίας, διαφάνηκε ότι όχι μόνο δεν υπήρχε αποτελεσματική προστασία, αλλά η διαδικασία ασφάλειας ήταν διάτρητη.

Το περιστατικό συνέβη σε μικρή μόλις απόσταση από την πρεσβεία των ΗΠΑ, κάτι που θα έπρεπε να είχε λειτουργήσει ενισχυτικά όσο αφορά στην ακόμα πιο ενδυναμωμένη ασφάλεια που θα έπρεπε να υπάρχει.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να θεωρεί το κτύπημα ως τρομοκρατικό και να μην κατηγορεί ευθέως τον Ερντογάν για ότι έχει συμβεί, ωστόσο σύμφωνα με αναλυτές, δεν θα αφήσει το περιστατικό να περάσει τόσο εύκολα.

Σε σχέση με το περιστατικό εγείρονται ζητήματα στα οποία η Ρωσία θα ζητήσει επιτακτικά απαντήσεις και πράξεις που να την ικανοποιούν:

Υπήρξε κενό ασφάλειας και προστασίας της διπλωματικής αποστολής στην Τουρκία. Πρόκειται για ένα περιστατικό που υπό άλλες συνθήκες ενδεχομένως να συνιστούσε και casus belli (αιτία πολέμου) για την Ρωσία. Πως παρουσιάστηκε και για ποιο λόγο το συγκεκριμένο κενό, στις διαδικασίες προστασίας;
Θα πρέπει να ληφθούν άμεσα, έντονα και ριζοσπαστικά μέτρα από πλευράς Τουρκίας για να αποδείξουν ότι πρόκειται για μεμονωμένη αδράνεια που σε καμιά περίπτωση δεν θα επαναληφθεί. Αυτό προϋποθέτει παραιτήσεις των υπευθύνων, αλλαγή στον σχεδιασμό παροχής προστασίας των διπλωματικών αποστολών, με ακόμα πιο εντατικό τρόπο.
Θα πρέπει να ανεβρεθούν όσοι κρύβονται πίσω από το περιστατικό αυτό και να τιμωρηθούν παραδειγματικά, αν η Τουρκία δεν θέλει να μπουν σε νέες περιπέτειες οι σχέσεις με την Ρωσία.
Εγείρεται το ζήτημα γιατί η Τουρκία δεν υλοποίησε επιχείρηση σύλληψης του δολοφόνου ενώ ήταν ζωντανός, κάτι που ενδεχομένως να βοηθούσε στην διαδικασία ανεύρεσης των πραγματικών ενόχων που βρίσκονται πίσω από την επίθεση.
Οι μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας, είτε άργησαν να μεταφέρουν την πληροφορία για το συγκεκριμένο περιστατικό, έτσι ώστε να προβλεφθεί, είτε πιάστηκαν στον ύπνο, γεγονός που αν ευσταθεί κρίνεται ως άκρως σοβαρό.
Αναλυτές αναφέρουν ότι ενδεχομένως να θορυβηθούν και άλλες διπλωματικές αποστολές που λειτουργούν στην Τουρκία, από το περιστατικό αυτό, γεγονός που θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στην χώρα.

Οι ίδιοι αναλυτές αναφέρουν ότι το περιστατικό κρίνεται μεν ως σοβαρό, καθώς μιλάμε για δολοφονία ενός Πρέσβη σε μια ξένη χώρα, ωστόσο αναφέρουν ότι δεν είναι πιο σοβαρό από την κατάρριψη του αεροσκάφους, το οποίο προκάλεσε και την ρήξη στις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας τον περασμένο χρόνο.

Οι πρώτες εκτιμήσεις 

Οι εκτιμήσεις των διεθνολόγων με τους οποίους επικοινωνήσαμε, είναι ότι η Ρωσία θα ασκήσει ακόμα πιο έντονες πιέσεις προς την Τουρκία, έτσι ώστε να βρεθεί μια λύση που να ικανοποιεί την Ρωσία, σε σχέση με το Συριακό, μετά από αυτή την εξέλιξη.

Αν αναλογιστεί κανείς ότι διαχρονικά οι σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας, ήταν κτισμένες πάνω στην βάση συγκυριακών συμφερόντων και όχι πάνω στην εμπιστοσύνη και την ειλικρινή στάση των δυο χωρών, τότε σύμφωνα με τους αναλυτές, αυτό δίνει και το στίγμα του τι θα ακολουθήσει. Η Ρωσία ενδεχομένως να θέλει να παρουσιάσει μια στάση προτροπής προς την Τουρκία να δείξει σημάδια πιο θετικής και συγκαταβατικής στάσης απέναντι στις ρωσικές θέσεις, έτσι ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω παγοποίηση των σχέσεων των δυο χωρών.

Ενδεχομένως, αναφέρουν οι αναλυτές, να υπάρξει μια περίοδος ψυχρών σχέσεων αν δεν ευοδωθούν οι προσπάθειες της Ρωσίας για προς όφελός της επίλυση του Συριακού, ωστόσο αυτό θα περιοριστεί σε διπλωματικό επίπεδο και σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να αναμένει κανείς ακραίες κινήσεις ή αποφάσεις, τύπου πολέμου, σύρραξης ή οτιδήποτε παρεμφερές.

Την ίδια ώρα θα ζητήσει να δει απτά έργα και κινήσεις προς την κατεύθυνση της παραδειγματικής τιμωρίας των ενόχων, αλλά και όσων αμέλησαν των καθηκόντων τους, και οι οποίοι έχουν κάποιο ρόλο στην προστασία και την ασφάλεια των διπλωματικών αποστολών.

Σημερινή