Ο Λευκός Οίκος υπό επιρροή

Οι σχέσεις του διάσημου τραπεζικού οίκου της Γουόλ Στριτ με την πολιτική εξουσία παραμένουν προνομιακές και με την κυβέρνηση Ομπάμα.

Στις 11 Σεπτεμβρίου ο Μάικλ Μουρ παρουσίαζε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο τη νέα του ταινία «Καπιταλισμός, μια ιστορία αγάπης». Μετά την προβολή, ένας θεατής ρώτησε τον κινηματογραφιστή τι γνώμη έχει για τον Μπαράκ Ομπάμα.

Ο Μουρ απάντησε ότι υποστήριξε ενεργά τον Δημοκρατικό υποψήφιο. Ο μεγάλος φόβος του, όμως, ήταν «η επιρροή που θα μπορούσε να ασκήσει η Goldman Sachs στη νέα κυβέρνηση». Για τον σκηνοθέτη, όπως και για πολλούς Αμερικανούς, η Goldman Sachs παραμένει ο... Διάβολος. Το χαρακτηριστικό της πολιτικής πίεσης που ασκεί η επενδυτική τράπεζα είναι η διακριτικότητα. Χαρακτηριστικό που καθιστά την επιρροή της εντυπωσιακά αποτελεσματική. Οι κυβερνήσεις περνούν, οι ένοικοι του Λευκού Οίκου αλλάζουν, αλλά η πολιτική δύναμη της Goldman Sachs παραμένει. Η ονομασία της τράπεζας συμπυκνώνει σχεδόν αφεαυτής την ταυτότητα των αμερικανικών επιχειρηματικών κύκλων. «Είναι κάτι σαν αυτό που για πολύ καιρό στην Ευρώπη ήταν οι Ρότσιλντ» επισημαίνει ο πρύτανης της Βusiness School του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Τόμας Κούλι.

▅ Αισθήματα μίσους

Η Goldman Sachs, ή άλλως «η εταιρεία», συνεχίζει να υμνείται, αλλά και να προκαλεί ζήλια, ενώ κάποιες φορές ως και αισθήματα μίσους. Οχι μόνο επειδή η τράπεζα είναι πολύ κερδοφόρος αλλά και επειδή θαυμαστές και παρατηρητές παραδέχονται ότι η «επιχειρηματική κουλτούρα» της τής εξασφαλίζει εξαιρετικά πλεονεκτήματα. Προϊόντος του χρόνου θαυμαστές και επικριτές της τής αποδίδουν όλο και περισσότερες πολιτικές διασυνδέσεις. Γι΄ αυτό και πολλοί αρέσκονται να διαβάζουν τα αρχικά του τίτλου της τράπεζας (GS) όχι ως Godlman Sachs αλλά ως Government Sachs, δηλαδή ως... κυβέρνηση Sachs!

Τον περασμένο Ιούλιο η εφημερίδα «Τhe Wall Street Journal» έγραφε ότι η Goldman Sachs εμφανίζει πλέον «πρόβλημα εικόνας». Το 2007 οι 30.000 μισθωτοί της Goldman Sachs σε ολόκληρο τον κόσμο παρήγαγαν ενεργητικό συνολικού ύψους 22,2 τρισ. δολάρια για την τράπεζα. Ο επικεφαλής της έλαβε τη μεγαλύτερη αμοιβή που έχει καταγραφεί στην ιστορία του χρηματοπιστωτικού συστήματος: 74 εκατ. δολάρια! Εξ αυτών τα 41 εκατ. δολάρια τα έλαβε σε stock options. Το 2008, τη χρονιά που κατέρρεε παγκοσμίως ο τραπεζικός κόσμος - και όχι μόνο...-, η τράπεζα παρουσίασε ζημίες ένα μόνο τρίμηνο. Εν συνεχεία κατέγραψε τα υψηλότερα κέρδη στην ιστορία της: 5,3 δισ. δολάρια καθαρά κέρδη το πρώτο τρίμηνο του 2009! Από το χαμηλότερο επίπεδό της τον Νοέμβριο του 2008, η τιμή της μετοχής της Goldman Sachs υπερτριπλασιάστηκε!

Το περιοδικό «Vanity Fair» είχε κατατάξει το 2008 τον διευθύνοντα σύμβουλο της Goldman Sachs Λόιντ Μπλάνκφεϊν στην 20ή θέση στη λίστα των «Εκατό προσώπων με τη μεγαλύτερη επιρροή» στις ΗΠΑ. Εφέτος ο Μπλάνκφεϊν κατέλαβε την πρώτη θέση. Εξήγηση του περιοδικού: «Δύσκολο να βρει κανείς χρηματοπιστωτικό οργανισμό που να ξεπέρασε την κρίση τόσο ανώδυνα όσο η Goldman Sachs». Η Μαρία Γουέρ, στον ειδικευμένο ιστότοπο Dealscape, δεν καταλαβαίνει γιατί σχολιάστηκε τόσο ένα «πρόβλημα εικόνας» της Goldman Sachs. «Γιατί άραγε λαμβάνουν χώρα όλα αυτά γύρω από μια υποτιθέμενη υποβάθμιση της εικόνας της Goldman Sachs; Είναι η μεγαλύτερη επιχείρηση με τα καλύτερα αποτελέσματα από όλες τις επιχειρήσεις της Γουόλ Στριτ. Η εικόνα της κανονικά θα έπρεπε να είναι εξαίρετη. Και όμως δεν είναι» σημειώνει η αμερικανίδα δημοσιογράφος. Ισως επειδή μέσα στον κουρνιαχτό της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης η Goldman Sachs κατάφερε να κρυφτεί καλύτερα και αποτελεσματικότερα για να προστατευθεί. Διότι η τράπεζα έχει τη φήμη ότι δεν είναι και πολύ «διαφανής», σε ό,τι αφορά τη λειτουργία και τις πρακτικές της.

Την αδιαφάνεια της Goldman Sachs την παραδέχθηκε ακόμη και ο εκπρόσωπος Τύπου της τράπεζας Λούκας Βαν Πραγκ. Οταν ζητήσαμε να συναντήσουμε τους λομπίστες της στην Ουάσιγκτον, μάς είπε με σαφήνεια ότι «δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση». Σημειωτέον ότι η Goldman Sachs είναι η επιχείρηση τού εν ευρεία εννοία χρηματοοικονομικού κλάδου με τις μεγαλύτερες δαπάνες για λόμπι- δηλαδή τη συγκρότηση και συντήρηση ομάδων προσώπων και προσωπικοτήτων που πιέζουν υπέρ των συμφερόντων της. Οσο για τη φύση αυτών των πιέσεων και γενικότερα της επιρροής το ζήτημα τίθεται με τον εξής τρόπο: Μήπως η αμερικανική κρατική εξουσία τη μεταχειρίζεται με προνομιακό τρόπο; Μήπως αυτό που της δίνει δύναμη και ισχύ εξηγεί ταυτόχρονα και τη διακριτικότητά της;

«Εκ των υστέρων» επισημαίνει ο πρόεδρος αμερικανικής θυγατρικής κάποιας ευρωπαϊκής τράπεζας, ο οποίος δεν θέλησε να αποκαλύψει την ταυτότητά του, «αν η Lehman Βrothers είχε διασωθεί από το κράτος, όπως συνέβη με την Βear Stearns έξι μήνες νωρίτερα, ποτέ το Κογκρέσο δεν θα είχε ψηφίσει τη χρηματοδότηση με 700 δισ. δολάρια του προγράμματος διάσωσης του τραπεζικού συστήματος». Μήπως θα πρέπει να συμπεράνουμε ότι το συμφέρον της Goldman Sachs (δηλαδή να εξαφανιστεί ένας άμεσος ανταγωνιστής όπως η Lehman) και το συμφέρον του κράτους (να δημιουργηθεί ένα τέτοιο σοκ ώστε να δεχθεί το Κογκρέσο να αναχρηματοδοτήσει το κράτος τον χρηματοπιστωτικό τομέα) συνέκλιναν συγκυριακά; Ο αμερικανός τραπεζίτης χαμογελά: «Ναι, η Lehman ήταν γραφτό να εκλείψει, ώστε να μπορέσει η Μerrill Lynch να εξαγοραστεί και να συνεχίσουν να υπάρχουν η Μorgan Stanley και η Goldman Sachs»!

▅ Σε δεινή θέση

Δεν αμφιβάλλει κανείς ότι η Lehman Βrothers είχε περιέλθει σε δεινή θέση εξαιτίας της χρηματοπιστωτικής κρίσης. «Είναι απολύτως βέβαιον ότι αν η Goldman Sachs είχε βρεθεί στη θέση της Lehmanποτέ το υπουργείο Οικονομικών δεν θα την είχε αφήσει να χρεοκοπήσει» εκτιμά ο επικεφαλής του hedge fund Dome Capital Αντουάν Μπέρνχαϊμ. Αυτή τη φράση, σχεδόν απαράλλαχτη, την ακούσαμε από τα χείλη πολλών τραπεζικών στελεχών στη Γουόλ Στριτ. Πρόκειται για εντυπωσιακή ρητορική; Ενδεχομένως. Με κανέναν τρόπο πάντως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «ρητορικός» ο αριθμός των πρώην τραπεζιτών της Goldman Sachs, οι οποίοι μετεπήδησαν στα ανώτατα κλιμάκια της πολιτικής εξουσίας την τελευταία δεκαπενταετία. Επί Μπιλ Κλίντον ήταν γνωστή η ρήση «η Goldman βρίσκεται στον Λευκό Οίκο». Είναι η απάντηση που έδιναν πολλοί στην ερώτηση πού βρίσκεται ο υπουργός Οικονομικών Ρόμπερτ Ρούμπιν .

Ο αρχιτέκτονας της απορρύθμισης

OΡούμπιν είναι από τους πιο γνωστούς μάνατζερ της Goldman Sachs (υπηρέτησε επί 26 συναπτά χρόνια την επενδυτική τράπεζα) ο οποίος μετετάχθη στην κυβέρνηση για να καταστεί στα τέλη της δεκαετίας του 1990 μαζί με τον πρόεδρο της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) Αλαν Γκρίνσπαν ο αρχιτέκτονας της απορρύθμισης των χρηματοοικονομικών αγορών και της άνθησης των τραπεζικών προϊόντων υψηλού κινδύνου και χαμηλής εξασφάλισης. Και επί Τζορτζ Μπους του νεότερου, βεβαίως, η σύνδεση της Goldman Sachs με τα ανώτατα κλιμάκια της πολιτικής εξουσίας της Ουάσιγκτον υπήρξε ευθεία. Ο Χένρι Πόλσον, με 30ετή θητεία στην Goldman Sachs, έγινε επίσης υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Μπους, ενώ νωρίτερα ο Στίβεν Φρίντμαν , πρώην Νο2 της Goldman, είχε τεθεί επικεφαλής του οικονομικού συμβουλίου του προέδρου Μπους. Ο επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλικ, πρώην στέλεχος της Goldman και αυτός, υπηρέτησε στο οικονομικό επιτελείο του Μπους προτού τοποθετηθεί στη θέση που κατέχει σήμερα. Οσο για τον σημερινό υπουργό Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ... εντάξει, αυτός δεν υπήρξε «Goldman Βoy». Ο διάδοχός του, όμως, στην προεδρία της ομόσπονδης κεντρικής τράπεζας της Νέας Υόρκης (και μέλος της Fed) Γουίλιαμ Ντάντλι προσέφερε επί 21 χρόνια τις υπηρεσίες του στην Goldman Sachs.

Πηγή tovima.gr