Το Ισραήλ χαράζει νέα πορεία

Οι Εβραίοι θεωρούνται καταξιωμένη φυλή. Αποτελούν μόλις το 0,2% του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά το 54% των παγκόσμιων πρωταθλητών στο σκάκι, το 27% των βραβευμένων με Νομπέλ Φυσικής και το 31% με το αντίστοιχο έπαθλο για την Ιατρική. Οι Εβραίοι αποτελούν, επίσης, μόνο το 2% του πληθυσμού των ΗΠΑ, αλλά το 26% των βραβευμένων από το Ιδρυμα Κένεντι, το 37% των τιμημένων με το Οσκαρ σκηνοθεσίας, το 38% του καταλόγου με τους φιλάνθρωπους επιχειρηματίες της χώρας, το 51% των βραβευμένων με Πούλιτζερ για μη μυθιστορηματικά έργα.

Στο βιβλίο του με τίτλο «Η Χρυσή Εποχή των Eβραϊκών Επιτευγμάτων», ο Στίβεν Πιζ παραθέτει ορισμένες από τις εξηγήσεις για την πρωτοφανή καταξίωση των Εβραίων στην επιστήμη και στις τέχνες. Οι περισσότεροι Εβραίοι εγκατέλειψαν ή υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τον αγροτικό βίο κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Εκτοτε, οι απόγονοί τους επιβιώνουν με το μυαλό τους. Εν τέλει καμιά εξήγηση δεν επαρκεί από μόνη της. Το παράδοξο, ωστόσο, είναι ότι οι Εβραίοι του Ισραήλ δεν μπορούσαν μέχρι πρότινος να συγκριθούν με τους Εβραίους της Διασποράς στους τομείς των επιστημών και των τεχνών. Οι Ισραηλινοί υποχρεώθηκαν να επικεντρωθούν στην πολιτική και τον πόλεμο αντί για την έρευνα και το εμπόριο. Ο Μίλτον Φρίντμαν αστειευόταν κάποτε ότι το Ισραήλ κατέρριπτε κάθε στερεότυπο για τους Εβραίους. Οι περισσότεροι πίστευαν ότι οι Εβραίοι ήταν καλοί μάγειρες, καλοί οικονομικοί διευθυντές και κακοί στρατιώτες. Το Ισραήλ τους διέψευσε.

Η κατάσταση έχει, ωστόσο, αλλάξει. Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις του Βενιαμίν Νετανιάχου, η άφιξη εκατομμυρίων μεταναστών από τη Ρωσία και τα αδιέξοδα της ειρηνευτικής διαδικασίας προκάλεσαν μια ιστορική μεταβολή. Οι πλέον επινοητικοί Ισραηλινοί στρέφονται σήμερα στις νέες τεχνολογίες και στο εμπόριο, όχι στην πολιτική. Η εξέλιξη αυτή έχει ένα σπασμωδικό αντίκτυπο στη δημόσια ζωή του έθνους, αλλά έχει τονώσει την οικονομία του. Το Τελ Αβίβ αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα επιχειρηματικά κέντρα του πλανήτη. Το Ισραήλ έχει πλέον τις περισσότερες ενάρξεις εταιρειών υψηλής τεχνολογίας στον κόσμο. Διαθέτει τις περισσότερες εισηγμένες στον Νasdaq εταιρείες μετά τις ΗΠΑ.

Η τεχνολογική επιτυχία του Ισραήλ αποτελεί προϊόν του σιωνιστικού ονείρου. Η χώρα δεν δημιουργήθηκε προκειμένου οι Εβραίοι έποικοι να περιφέρονται ανάμεσα στους εξαγριωμένους Παλαιστινίους. Ιδρύθηκε για να αποκτήσουν οι Εβραίοι ένα ασφαλές καταφύγιο και να δημιουργήσουν πράγματα για τον κόσμο.

Η αλλαγή ταυτότητας του Ισραήλ θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες. Ο Νετανιάχου πιστεύει ότι η χώρα μπορεί να εξελιχθεί σε ένα Χονγκ Κονγκ, με τους Αραβες να απολαμβάνουν και εκείνοι οικονομικά οφέλη. Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει στη Δυτική Οχθη και την Ιορδανία. Εντούτοις, το πιθανότερο είναι ότι το οικονομικό χάσμα μεταξύ των Ισραηλινών και των γειτόνων τους θα διευρυνθεί, καθώς τα αραβικά κράτη δεν διαθέτουν την παράδοση της ελεύθερης ανταλλαγής ιδεών και της τεχνικής δημιουργικότητας.

Την ίδια στιγμή, βέβαια, είναι γεγονός ότι οι νεωτεριστές είναι οι πλέον ευμετακίνητοι άνθρωποι. Αν το Ιράν θέλει να καταστρέψει την οικονομία του Ισραήλ, δεν χρειάζεται πυρηνικά, αρκεί να δημιουργήσει αρκετή αστάθεια προκειμένου να υποχρεώσει τους νέους επιχειρηματίες να μετακομίσουν στο Πάλο Αλτο.

The New York Times
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ