Η Τουρκία «απογειώνει» την κούρσα των εξοπλισμών

Εντονη ανησυχία για τα μεγάλα προγράμματα που σχεδιάζει να προωθήσει η γείτων εντός του 2010.Η Αγκυρα συμμετέχει στο πρόγραμμα για την κατασκευή του νέου αμερικανικού μαχητικού αεροσκάφους F-35 «Joint Strike Fighter»

ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ- ΒΗΜΑ

ΜΕΓΑΛΑ εξοπλιστικά προγράμματα σχεδιάζει να προωθήσει η Τουρκία εντός του 2010, ανατρέποντας προς όφελός της την ισορροπία ισχύος στο Αιγαίο και ενισχύοντας την πολεμική βιομηχανία της μέσω συμπαραγωγών, ώστε να μπορέσει στο μέλλον να είναι όχι μόνο αγοραστής αλλά και πωλητής όπλων. Στρατιωτικές και διπλωματικές πηγές, με τις οποίες επικοινώνησε «Το Βήμα», εξέφραζαν μάλιστα την έντονη ανησυχία τους για τις κινήσεις της Αγκυρας.

Και τούτο καθώς την ίδια στιγμή η ελληνική αμυντική βιομηχανία βρίσκεται σε αποσύνθεση, ο μακροπρόθεσμος προγραμματισμός στην προμήθεια εξοπλισμών είναι άγνωστος και όλοι οι κλάδοι των Ενόπλων Δυνάμεων έχουν άμεσες ανάγκες, οι οποίες όμως δεν είναι εύκολο να καλυφθούν λόγω και της οικονομικής κρίσης.

Σε έρευνα του Jamestown Foundation με χρονολογία 2008 αναφέρεται ότι υπάρχουν 200 εταιρείες στην τουρκική αμυντική βιομηχανία, με ετήσιο τζίρο 3-4 δισ. δολαρίων. Περίπου 50.000 άνθρωποι απασχολούνται σε αυτήν. Η Αγκυρα μάλιστα, η οποία το 2008 ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων στον κόσμο και ο 28ος εξαγωγέας, έχει θέσει στόχο να αυξήσει τις ετήσιες εξαγωγές της κατά 1,5 δισ. δολάρια ως το 2011. Και την ίδια περίοδο θέλει να αυξήσει το ποσοστό εξοπλισμών που παράγονται εντός Τουρκίας από 25% σε 50%, προωθώντας συμφωνίες συμπαραγωγής μέσω των οποίων αποκτά κρίσιμη πολεμική τεχνολογία. Επιπλέον η Τουρκία έχει ξεπεράσει τους περιορισμούς του παρελθόντος και την προτίμηση σε αμερικανικά όπλα, διευρύνοντας τις επιλογές της (π.χ. Ισραήλ, Ρωσία, Κίνα, Ιταλία) με σκοπό κυρίως την απόκτηση τεχνογνωσίας.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της τουρκικής τακτικής είναι η συμμετοχή της Αγκυρας στο πρόγραμμα για την κατασκευή του νέου αμερικανικού μαχητικού αεροσκάφους F-35 «Joint Strike Fighter». Στο πρόγραμμα ανάπτυξης, το οποίο έχει ανατεθεί στη Lockheed Μartin, συμμετέχουν επίσης οι ΗΠΑ, η Βρετανία, ο Καναδάς, η Νορβηγία, η Δανία, η Αυστραλία, η Ιταλία και η Ολλανδία. Η Αγκυρα εισήλθε στο πρόγραμμα το 1999. Τον Μάρτιο του 2008 η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης ανακοίνωσε την απόφαση προμήθειας 100 αεροσκαφών F-35, τα οποία θα αρχίσει να παραλαμβάνει ανά 10 από το 2014 και μετά. Το κόστος της αγοράς αυτής ανέρχεται σε 11 δισ. δολάρια, ενώ τον περασμένο Οκτώβριο ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να αγοράσει άλλα 20, με επιπλέον κόστος 2 δισ. δολάρια.

Υψηλότατες επενδύσεις γίνονται στην προμήθεια ελικοπτέρων, καθώς και μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η Τουρκία υπέγραψε το 2008 συμφωνία με την κοινοπραξία την ιταλικής Αgusta και της βρετανικής Westland για την αγορά 51 επιθετικών ελικοπτέρων, με οψιόν αγοράς άλλων 41. Το κόστος της προμήθειας ανέρχεται σε 2,7 δισ. δολάρια και τον Σεπτέμβριο έγινε η πρώτη δοκιμαστική πτήση στην Ιταλία με επιτυχία. Μάλιστα προβλέπεται η κατασκευή των κινητήρων στην Τουρκία. Η ίδια κοινοπραξία ανταγωνίζεται επίσης με την αμερικανική Sikorsky για το συμβόλαιο των νέων μεταφορικών ελικοπτέρων του τουρκικού στρατού. Η απόφαση για τον προμηθευτή αναμένεται στις αρχές του 2010 και αφορά περίπου 100 ελικόπτερα. Οι Ιταλοί πάντως εισέρχονται δυναμικά στην τουρκική αγορά και σε άλλους τομείς, με την εταιρεία Τelespazio να κερδίζει συμβόλαιο ύψους 270 εκατ. δολαρίων για την κατασκευή του πρώτου στρατιωτικού δορυφόρου της Τουρκίας.

Η αγορά μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UΑVs) θεωρείται βασική προτεραιότητα από το τουρκικό Γενικό Επιτελείο, καθώς θα διευκολυνόταν η επιτήρηση των ανατολικών συνόρων της Τουρκίας και της δράσης του ΡΚΚ, αλλά και των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Η Αγκυρα είχε συνάψει συμφωνία με το Ισραήλ το 2005 για προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών Ηeron. Ωστόσο παρουσιάστηκαν προβλήματα και αντί να παραδοθούν το 2007, η υλοποίηση της συμφωνίας έχει κολλήσει. Ο υπουργός Αμυνας Βετσντί Γκιονούλ έδωσε μάλιστα στα τέλη Νοεμβρίου διορία σχεδόν ενός διμήνου για να παραδοθούν τα Ηeron, διαφορετικά δεν αποκλείεται να ακυρωθεί η αγορά. Η Αγκυρα εστράφη μάλιστα στις ΗΠΑ για την αγορά UΑVs, τα οποία να μπορούν να φέρουν και οπλισμό (όπως πυραύλους Ηellfire), τα οποία οι Αμερικανοί χρησιμοποιούν εκτενώς στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν.

Πιθανή συμμετοχή και σε αντιπυραυλική ασπίδα
ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ενδιαφέρον παρουσιάζει η πιθανή συμμετοχή της Τουρκίας στα νέα αμερικανικά σχέδια για την ανάπτυξη αντιπυραυλικής ασπίδας. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης, η Τουρκία θεωρείται απαραίτητη για τη δημιουργία ενός συστήματος αποτροπής έναντι του Ιράν, εφόσον το τελευταίο εμμείνει στην ολοκλήρωση του πυρηνικού του προγράμματος. Για τον λόγο αυτόν, οι Αμερικανοί προωθούν το σύστημα Ρatriot (ΡΑC-3) στην Τουρκία. Ωστόσο η Αγκυρα διερευνά κάθε εναλλακτικό σχέδιο, όπως την προμήθεια S-400 από τη Ρωσία ή ΗQ-9 από την Κίνα.

Υπάρχει βέβαια και άλλο ένα θέμα που απασχολεί έντονα τους επιτελείς του Πενταγώνου ήδη από πέρυσι. Αυτό αφορά την προμήθεια πυραυλικών συστημάτων με την ικανότητα να πλήξουν μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Οι τούρκοι επιτελείς μάλιστα έχουν δώσει εντολές για βελτίωση του βεληνεκούς των βαλλιστικών τους πυραύλων ως και τα 350 χιλιόμετρα, χρησιμοποιώντας κινεζική τεχνολογία. Σε αυτή την περίπτωση, οι βαλλιστικοί πύραυλοι της Αγκυρας μπορούν να «χτυπήσουν» από τα παράλια ή τα Στενά των Δαρδανελίων όλο το Αιγαίο, ως την Κρήτη και τη μισή ηπειρωτική Ελλάδα.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου, ο βαλλιστικός πύραυλος «Υildirim» J600Τ είναι αυτός με τη μεγαλύτερη ακτίνα δράσης, η οποία φθάνει στα 150 χιλιόμετρα. Αναβαθμίζοντας το πυραυλικό της πρόγραμμα, η Τουρκία, με σχεδίαση εγχώριων αμυντικών βιομηχανιών ή σε συνεργασία με κινεζικές, αναπτύσσει τον «Υildirim» Β-611, ώστε να αυξηθεί το βεληνεκές στα 250 χιλιόμετρα. Υπογραμμίζεται ότι η συνεργασία της Τουρκίας με την Κίνα στον πυραυλικό τομέα είναι ιδιαίτερα στενή, καθώς με τεχνολογία του Πεκίνου η Αγκυρα αναπτύσσει και τους πυραύλους «Κasirga» (με βεληνεκές 180 χιλιομέτρων).