Η κλεπτοκρατία ζει και βασιλεύει

Του Σταυρου Λυγερου
Η «θεραπεία-σοκ» κλιμακώνεται, αλλά ο «ασθενής» χειροτερεύει. Ουσιαστικά βιώνουμε την κατάρρευση ενός ολόκληρου μοντέλου πλασματικής ανάπτυξης. Οργανικά στοιχεία αυτού του μοντέλου δεν ήταν μόνο ο αναμφισβήτητος λαϊκισμός, οι υπαρκτές συντεχνιακές αγκυλώσεις, η διάχυτη σπατάλη και ο εξίσου διάχυτος ανορθολογισμός, όπως ιδιοτελώς επιχειρούν να μας πείσουν γνωστοί προπαγανδιστές. Το νόμισμα έχει κι άλλη όψη. Αυτή είναι το άτυπο καθεστώς της κλεπτοκρατίας, που τροφοδότησε τον παρασιτισμό και επίσης παρεμπόδισε τις παραγωγικές δραστηριότητες.

Κλεπτοκρατία δεν είναι μόνο η διαφθορά δημοσίων υπαλλήλων. Είναι επίσης και το πολυπλόκαμο σύστημα της διαπλοκής, από την οποία επωφελούνται κυρίως τα «μεγάλα ψάρια». Η λεηλασία του δημοσίου χρήματος είναι συστημικό φαινόμενο όχι μόνο στη βάση, αλλά και στην κορυφή της πυραμίδας. Το γεγονός ότι οι νοσηρές αυτές νοοτροπίες έχουν διαποτίσει την κοινωνία τις κατέστησε ανθεκτικές, αλλά όχι λιγότερο αντικοινωνικές. Η κρίση, όμως, ξεχείλισε το ποτήρι. Με τον λογαριασμό τώρα στο τραπέζι, έχει αρχίσει η μάχη για το ποιοι θα τον πληρώσουν.

Ενα άτυπο μέτωπο πολιτικών, επιχειρηματικών κύκλων, ακαδημαϊκών και δημοσιογράφων, με σημαία το Μνημόνιο, ευλογεί τα μέτρα, που ευθέως ή εμμέσως πλήττουν τα μικρομεσαία εισοδήματα. Για εισπρακτικούς λόγους, η κυβέρνηση Παπανδρέου πλήττει και τις παραγωγικές επιχειρήσεις. Προς το παρόν, όμως, δεν έχει βάλει ουσιαστικό χέρι στους ποικίλους κλεπτοκράτες, παρότι το ζητούμενο είναι η αναγκαία δημοσιονομική εξυγίανση αφενός να γίνει με κοινωνικά δίκαιους όρους και αφετέρου να μην προκαλέσει ανήκεστο βλάβη στο παραγωγικό δυναμικό.

Μια πολιτική στοχευμένων δραστικών παρεμβάσεων μπορεί να εξοικονομήσει τεράστιους πόρους και να συρρικνώσει το έλλειμμα, λόγω της γιγαντιαίας λεηλασίας και σπατάλης του δημοσίου χρήματος. Η κριτική ότι αυτά είναι μη ρεαλιστικά υποκρύπτει ιδιοτέλεια ή ανοησία. Είναι αλήθεια ότι η κοινή γνώμη έχει βαρεθεί να ακούει για καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, για πάταξη της διαφθοράς, για λειτουργικό εκσυγχρονισμό του κράτους κ.λπ., επειδή αυτές οι επαγγελίες έμειναν για δεκαετίες συνθήματα. Αυτό, όμως, δεν αλλάζει το γεγονός ότι το ριζικό νοικοκύρεμα αποτελεί ζωτική ανάγκη. Το ίδιο και η ανάπτυξη. Αποτελεσματικοί τρόποι έχουν υποδειχθεί και για τα δύο. Το έλλειμμα ήταν πάντα στην πολιτική βούληση.