«Κτυπούν» παράλυση οι ενταξιακές της Τουρκίας

ΠΑΥΛΟΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ, ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Στα όρια της παράλυσης βρίσκονται πλέον και πρακτικά οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας, οι οποίες στις 30 Ιουνίου αναμένεται να συμπληρώσουν ένα ολόκληρο έτος χωρίς το άνοιγμα διαπραγματευτικού κεφαλαίου. Αρνητικό ρεκόρ χωρίς προηγούμενο για την Άγκυρα, ενώ δεκαοκτώ κεφάλαια από σύνολο τριάντα τεσσάρων εξακολουθούν να είναι «παγωμένα», δεκατέσσερα εξ αυτών λόγω Κυπριακού. Η κυβέρνηση Ερντογάν δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να εκπληρώσει τα τεχνικά κριτήρια (benchamarks) για άνοιγμα του μοναδικού ουσιαστικά διαθέσιμου κεφαλαίου των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων, «Ανταγωνισμός», επί Ουγγρικής Προεδρίας, μέχρι τις 30 Ιουνίου. Όπως μάλιστα πληροφορείται ο «Φ», οι αρνητικές εξελίξεις που σημειώνονται λόγω αδυναμίας της Τουρκίας να εναρμονιστεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο στο πεδίο του «Ανταγωνισμού», αναμένεται, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, να μεταθέσουν την προσπάθεια για άνοιγμα του εν λόγω κεφαλαίου στην Πολωνική Προεδρία, η οποία θα βρίσκεται στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το δεύτερο εξάμηνο του 2011. 

 

Θα πρόκειται για την τρίτη κατά σειρά προεδρία που «κληρονομεί την ελπίδα» ανοίγματος του κεφαλαίου «Ανταγωνισμός» των τουρκικών ενταξιακών διαπραγματεύσεων, γεγονός ενδεικτικό της αρνητικής τροχιάς στην οποία εισέρχεται η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Προηγήθηκε το Βέλγιο (δεύτερο εξάμηνο 2010) και η Ουγγαρία (πρώτο εξάμηνο του 2011), η οποία όπως μας ανέφεραν κοινοτικές πηγές, «μόνο με θαύμα θα μπορέσει να συγκαλέσει Διακυβερνητική Διάσκεψη για άνοιγμα του εν λόγω τουρκικού κεφαλαίου στις εναπομείνασες 25 μέρες της θητείας της ως προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης»...
 

Το τελευταίο διαπραγματευτικό κεφάλαιο της Τουρκίας άνοιξε στις 30 Ιουνίου 2010, επί Ισπανικής Προεδρίας. Από τότε μέχρι και σήμερα, η κυβέρνηση Ερντογάν αρκείται να παρακολουθεί την ενταξιακή πορεία της χώρας να παραλύει. Αντίθετα, η Κροατία που άρχισε ενταξιακές διαπραγματεύσεις την ίδια ακριβώς μέρα με την Τουρκία, στις 3 Οκτωβρίου 2005, αναμένεται «κατά 90%» να υπογράψει τη «Συνθήκη Προσχώρησης» το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Πολωνίας, Γιαν Τομπίνσκι (Jan Τombinski). Ακόμη και η Ισλανδία που τώρα αρχίζει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αναμένεται πολύ σύντομα να «προσπεράσει» την Τουρκία, καθώς στις 27 Ιουνίου αναμένεται να ανοίξει τέσσερα κεφάλαια και να κλείσει δύο εξ αυτών με συνοπτικές διαδικασίες. 

 

 

 

Η Τουρκία στα έξι σχεδόν χρόνια των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων έχει κλείσει μόλις ένα διαπραγματευτικό κεφάλαιο, ενώ έχει ανοίξει δεκατρία.
Όπως γίνεται κατανοητό, δεδομένων των αρνητικών επιδόσεων της Τουρκίας και του πενιχρού απολογισμού της ενταξιακής της πορείας, η κυβέρνηση Ερντογάν θα πρέπει να δώσει στίγμα προθέσεων μετά τις εκλογές της 12ης Ιουνίου. Είτε θα επιδιώξει ενίσχυση της ενταξιακής της πορείας, εκπληρώνοντας ευρωπαϊκές υποχρεώσεις, περιλαμβανομένων ενδεχομένως και «κυπρογενών υποχρεώσεων». Είτε θα παραμείνει προσκολλημένη στις θέσεις της, προσβλέποντας σε διαφοροποίηση των «αρνητικών» για την ίδια συγκυριών και επενδύοντας κυρίως σε μια ενδεχόμενη ήττα του Νικολά Σαρκοζί στις προεδρικές εκλογές του 2012 στη Γαλλία, ή στην επίλυση του Κυπριακού πριν αναλάβει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Κυπριακή Δημοκρατία ή ακόμη σε μια ενδεχόμενη επιτυχημένη προσπάθεια επιβολής του Κανονισμού για το απευθείας εμπόριο που εξακολουθεί να εκκρεμεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι Βρυξέλλες, πάντως, αναμένουν ότι η Άγκυρα θα κάνει κάποιες κινήσεις στο Κυπριακό μετά τις εκλογές της 12ης Ιουνίου, προκειμένου να αναζωογονήσει την ενταξιακή της πορεία η οποία βρίσκεται σε κακά χάλια. Επί του παρόντος, πάντως, τουρκικοί κύκλοι αφήνουν να διαρρεύσει ότι πρώτος στόχος της Κυβέρνησης Ερντογάν μετά τις εκλογές θα είναι μια νέα συνταγματική μεταρρύθμιση στη χώρα και όχι «μονομερείς ενέργειες» προς την κατεύθυνση επίλυσης του Κυπριακού, ή του ανοίγματος των τουρκικών λιμανιών προς την Κυπριακή Δημοκρατία.

Σε ό,τι αφορά στην επίλυση του Κυπριακού, η Κυβέρνηση Ερντογάν παραπέμπει στις «δύο κυβερνήσεις» που βρίσκονται στο νησί και διαβεβαιώνει τις Βρυξέλλες ότι «θα στηρίξει οποιανδήποτε απόφαση στην οποία καταλήξουν ο ‘πρόεδρος’ Έρογλου και ο κ. Χριστόφιας». Στο δε ζήτημα του ανοίγματος των τουρκικών λιμανιών, η Άγκυρα υπενθυμίζει το «Σχέδιο Δράσης» του Απτουλλάχ Γκιουλ, για «παράλληλη άρση όλων των απαγορεύσεων», ζητώντας ως αντάλλαγμα τη νομιμοποίηση των παράνομων λιμανιών στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου και θέτοντας τις βάσεις για ταϊβανοποίηση του ψευδοκράτους.

Η Άγκυρα πιέζει και ελπίζει…

Η Άγκυρα εξακολουθεί να πιέζει για άνοιγμα του κεφαλαίου «Ανταγωνισμός» των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων μέχρι τις 30 Ιουνίου. Παρά το γεγονός ότι δεν έχει εκπληρώσει τα απαιτούμενα «τεχνικά κριτήρια» (benchmarks), η Τουρκία ζητά εκπτώσεις, έχοντας «σύμμαχο» τον Επίτροπο διεύρυνσης Στέφαν Φούλε. Η διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν έχει πάντως αντίθετη άποψη και δεν δείχνει, επί του παρόντος τουλάχιστον, διατεθειμένη να συναινέσει στα αιτήματα Άγκυρας-Φούλε για εκπτώσεις στην εκπλήρωση των απαραίτητων κριτηρίων.

Πενιχρός ο απολογισμός

ΣΤΑ ΕΞΙσχεδόν χρόνια της ευρωπαϊκής της διαδρομής, η Τουρκία άνοιξε δεκατρία κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ενώ έκλεισε μόλις ένα διαπραγματευτικό κεφάλαιο. Δεκαοκτώ διαπραγματευτικά κεφάλαια έχουν παγώσει, από σύνολο τριάντα τεσσάρων διαπραγματευτικών κεφαλαίων, δεδομένα που παραπέμπουν σε έναν πενιχρό απολογισμό.
Ειδικότερα, τα κεφάλαια που άνοιξε η Τουρκία είναι τα εξής:

?12 Ιουνίου 2006: «Έρευνα-Τεχνολογία».
Πρόκειται για το μοναδικό κεφάλαιο που άνοιξε και έκλεισε την ίδια μέρα, αφού θεωρήθηκε ότι ολοκληρώθηκε η διαπραγμάτευσή του.
?29 Μαρτίου 2007: «Βιομηχανική Πολιτική Επιχειρήσεων».
?26 Ιουνίου 2007: «Στατιστική» και «Δημοσιονομικός Έλεγχος».
?19 Δεκεμβρίου 2007: «Διευρωπαϊκά Δίκτυα» και «Υγεία και Προστασία των Καταναλωτών».
?17 Ιουνίου 2008: «Εταιρικό Δίκαιο» και «Δίκαιο Πνευματικής Ιδιοκτησίας».
?19 Δεκεμβρίου 2008: «Ελεύθερη Διακίνηση Κεφαλαίων» και «Κοινωνία της Πληροφορίας και των ΜΜΕ» ?30 Ιουνίου 2009: «Φορολογία» ?21 Δεκεμβρίου 2009: «Περιβάλλον» ?30 Ιουνίου 2010: «Ασφάλεια Τροφίμων, Κτηνιατρική και Φυτοϋγειονομική Πολιτική»

ΠΑΓΩΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

Στο «μέτωπο» των παγωμένων κεφαλαίων, δεκαοκτώ κεφάλαια έχουν μπλοκαριστεί με τρεις διαφορετικές αποφάσεις: 

1Οκτώ κεφάλαια πάγωσαν τον Δεκέμβριο του 2006 με ομόφωνη απόφαση των κρατώνμελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως αποτέλεσμα της άρνησης της Τουρκίας να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο, δηλαδή να ανοίξει τα λιμάνια της στο κυπριακό εμπόριο, κάτι που οφείλει να πράξει στο πλαίσιο της συμφωνίας τελωνειακής ένωσης με την Ε.Ε.  
2Τέσσερα επιπλέον κεφάλαια πάγωσαν με μονομερή απόφαση του Προέδρου της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί στις αρχές του 2007, επί Γερμανικής Προεδρίας. Η απόφαση δεν ανακοινώθηκε ποτέ επισήμως, αλλά αφέθηκε να διαρρεύσει από την Κυβέρνηση Σαρκοζί, η οποία μέχρι και σήμερα, 4 χρόνια αργότερα, δεν έχει αναθεωρήσει τη θέση της.  
3Έξι ακόμη κεφάλαια πάγωσαν το 2009, με μονομερή απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία επισημοποίησε ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκος Κυπριανού, καταθέτοντάς την στα πρακτικά του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  
Μια απλή μαθηματική πράξη καταδεικνύει ότι απομένουν τρία μόνο διαθέσιμα διαπραγματευτικά κεφάλαια. Ο «Ανταγωνισμός», ο οποίος μόνο με θαύμα θα καταστεί δυνατόν να ανοίξει μέχρι τις 30 Ιουνίου, καθώς και η «Κοινωνική Πολιτική και Απασχόληση» και οι «Δημόσιες Προσφορές», κεφάλαια των οποίων το άνοιγμα προϋποθέτει συνταγματικές μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία. 
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ 05/06/2011