Ο Αλαίν Ζιπέ στην Τουρκία: «Είμαστε πλήρως αλληλέγγυοι»

του Guillaume Perrier     Le Monde

Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Αλαίν Ζιπέ πραγματοποίησε την Παρασκευή 18 Νοέμβριου επίσκεψη στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, όπου συναντήθηκε με τον Πρόεδρο Αμπντουλάχ Γκιούλ, τον Πρωθυπουργό Ερντογάν, τον υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου και τον διαπραγματευτή για την Ευρώπη Εγκεμέν Μπαγίς, όπως και με τον Ορθόδοξο Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο Α’.

Η ευκαιρία για τη Γαλλία και την Τουρκία να προβούν σε ανασκόπηση των εξελίξεων στη Συρία: ένα κοινό έδαφος για τις δύο διπλωματίες. Αφού την διοικήσαν (Οθωμανική Αυτοκρατορία και γαλλική εντολή), και ήταν και οι δυο κοντά στο καθεστώς  Άσαντ, οι δύο χώρες παρουσιάζονται στην πρώτη γραμμή για το συριακό θέμα. Και μετά την αντιμαχία τους για την παρέμβαση στη Λιβύη, η ώρα φαίνεται αυτή τη φορά να είναι αυτή της συνεργασίας. Η Τουρκία, ωστόσο, έχει λόγους  να είναι ύποπτη, δήλωσε ο Beril Dedeoglu του Πανεπιστήμιου Γαλατασαράι, του γαλλικού πανεπιστήμιου στην Κωνσταντινούπολη, για την οποία ο Αλαίν Ζιπέ χαιρέτησε επί μακράν την επιτυχία την Παρασκευή.

Για να αποδείξει τις καλές προθέσεις του, ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας τόνισε τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, συμπεριλαμβανομένης της «συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας». «Είμαστε πλήρως αλληλέγγυοι με τη δράση της Τουρκίας στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και υποστηρίζουμε αυτές τις προσπάθειες», είπε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στην Άγκυρα. Μια δήλωση που έρχεται όμως την στιγμή που η Τουρκία έχει αναλάβει, στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, ένα κύμα καταστολής  άνευ προηγούμενου στον χώρο των πολιτικών διανοούμενων και φιλών των Κούρδων. Πάνω από 9.000 ανθρώπους συνελήφθησαν κατά την έρευνα για το KCK (Ένωση του Κουρδιστάν κοινοτήτων) από το 2009.

Αν πιστεύουμε αυτές τις δηλώσεις, η Γαλλία επομένως δείχνει «πλήρως αλληλέγγυα» για τη φυλάκιση 68 δημοσιογράφων, που περιμένουν να δικαστούν για «συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση».  Και «πλήρως αλληλέγγυα» για την φυλάκιση του Ραγκίπ Ζαρακόλου, επιστήμονα, εκδότη, στην πρώτη γραμμή όλων των δημοκρατικών αγώνων για 40 χρόνια. Ο Ραγκίπ Ζαρακόλου που έλαβε το 2005, το Μετάλλιο του Θάρρους από την πόλη του Παρισιού, και η Γαλλία θα μπορούσε, για παράδειγμα, να του απομείνει την Λεγεώνα της Τιμής.

 Όχι, ο Αλαίν Ζιπέ, όπως ο Claude Gueant πριν από λίγες εβδομάδες, υποστηρίζει «την δράση της Τουρκίας στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας». Το σύνδρομο MMA (Σ.Μ.: υπόθεση της Τυνησίας όπου η γαλλική διπλωματία υποστήριζε ανοικτά τον πρόεδρο Αλί) δεν είναι μακριά. Η Γαλλία θα μπορούσε να είχε προσφέρει το περίφημο «savoir faire» της στα αστυνομικά ζητήματα; Αλλά η τουρκική αστυνομία, είναι αλήθεια, διαθέτει κάποια τεχνογνωσία.

Το δεύτερο θύμα αυτής της επίσκεψης είναι αρμενικό. Μετά τις δηλώσεις του Νικολά Σαρκοζί στην Αρμενία στις αρχές Οκτωβρίου (ο ίδιος είχε καλέσει την Τουρκία να αναγνωρίσει τις ευθύνες της), ο Αλαίν Ζιπέ πήρε ακριβώς την αντίθετη θέση. «Σε ό, τι αφορά τα γεγονότα του 1915 –ό, τι το γαλλικό Κοινοβούλιο αναγνώρισε ως γενοκτονία των Αρμενίων- είναι μια εξαιρετικά δύσκολη ερώτηση, το γνωρίζω (...) Ξέρουμε ότι η περίοδος αυτή είναι πολύ οδυνηρή για την Τουρκία για τους Τούρκους, αλλά και για τους Αρμένιους». Σε αυτή τη δήλωση, μια περίεργη ρητορική προφύλαξη: «ότι αναγνώρισε το γαλλικό Κοινοβούλιο ως γενοκτονία» είναι μια μεγάλη γκάφα για το 1915! 
«Μια γενοκτονία μπορεί επίσης να είναι επώδυνη για τα θύματα», ειρωνεύεται το αρμενικό ιστολόγιο Collectif VAN . 

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ο Αλαίν Ζιπέ δήλωσε: «Σημείωσα την διάθεση της Τουρκίας να συμμετάσχει σε αυτό το έργο μνήμης σε μια επιτροπή που θα συμπεριλαμβάνει φυσικά και τους Αρμένιους. θα υποβάλω αυτή τη πρόταση προς τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας. Εάν το Παρίσι θα μπορούσε να φιλοξενήσει μια τέτοια συνάντηση για να ξεκινήσει τουλάχιστον το διάλογο, πιστεύω ότι θα ήταν ένα εξαιρετικά σημαντικό βήμα προς τα εμπρός».  

Στο Παρίσι ή στις Σέβρες; Μια πολιτικοποιημένη επιτροπή που θα έθετε την επίσημη θέση του τουρκικού κράτους κατά των «αρμενικών ισχυρισμών περί γενοκτονίας» θα ήταν προφανώς κάθε άλλο παρά εποικοδομητική.

Το Υπουργείο Εξωτερικών θα έκανε καλά, για να προσπαθήσει να ξεκαθαρίσει τα πράγματα σε αυτή την Ιστορία, να είχε στείλει κάποιο από τα αυτιά του στο συναρπαστικό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες νωρίτερα στην πόλη του Ντιγιαρμπακίρ. Το Ντιγιαρμπακίρ, σήμερα προπύργιο των Κούρδων της Τουρκίας, ήταν ένα από τα αρμενικά βιλαέτια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. 
Διοργανωμένο από τον Ίδρυμα Χραντ Ντινκ από 11 έως 13 Νοεμβρίου, αυτό το συνέδριο που διοργανώθηκε από τον Τσενγκίζ Ακτάρ (πρόγραμμα και απευθείας σύνδεση βίντεο ), του οποίου τα άρθρα θα μεταφραστούν στα αγγλικά και τα γαλλικά, συγκέντρωσε πολλούς ακαδημαϊκούς Αρμενίους, Τούρκους, αλλά και Γάλλους ( Ραιμόν Κεβορκιάν), Αμερικανούς,  Άγγλους (David Gaunt), Γερμανούς (Kaiser), Ελβετούς (Hans Lukas Kieser), ειδικούς στην ιστορία της περιοχής. 

Σε μεγάλο βαθμό έγινε λόγο για την αρμενική γενοκτονία, το πλαίσιό της, τις ρίζες και τις συνέπειές της για την πορεία της Ιστορίας. Ο Αϊχάν Ακτάρ αποκάλυψε το περιεχόμενο μιας σειράς τηλεγραφημάτων που γράφτηκαν από τον Ταλάτ Πασά, τον αρχιτέκτονα της γενοκτονίας, που βρέθηκαν σε ένα αρχείο που άνοιξε πρόσφατα.

Συναντήσεις ιστορικών της γενοκτονίας των Αρμενίων έχουν ήδη γίνει στην Τουρκία. Εκτός όταν απειλούνται με φυλάκιση στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, με την οποία η Γαλλία είναι «πλήρως αλληλέγγυα». 

Οι Τούρκοι ιστορικοί, οι ίδιοι, είναι όλο και περισσότεροι που  δουλεύουν στα οθωμανικά αρχεία και σηκώνουν προοδευτικά το πέπλο μετά από 90 χρόνια άρνησης. 
Αλλά σίγουρα δεν θα είναι εκείνοι που θα σταλούν να εκπροσωπήσουν τις επίσημες θέσεις της Τουρκίας σε ένα συνέδριο όπως το προτείνει ο Γάλλος υπουργός.

Πηγή