Το Βιεννέζικο Βαλς των Κατασκόπων. Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας πολιορκείται από πράκτορες που συλλέγουν πληροφορίες για το Ιράν

του Γιώργου Αγγελόπουλου

Στα πρώτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου η Βιέννη ήταν η παγκόσμια πρωτεύουσα των κατασκόπων, μια κοσμοπολίτικη πόλη δίπλα στο Σιδηρούν Παραπέτασμα που βούιζε από ίντριγκες, καθώς οι Μεγάλες Δυνάμεις ανταγωνίζονταν ποια θα έχει το πάνω χέρι. Σήμερα η πόλη των κατασκόπων, που αποτέλεσε το σκηνικό της ταινίας κατασκοπείας «Τρίτος άνθρωπος» με τον Ορσον Γουέλς, είναι μια ευημερούσα και πεντακάθαρη πόλη -όμως οι κατάσκοποι έχουν επιστρέψει εν σώματι, αυτή τη φορά με το Ιράν στον ρόλο του μπαμπούλα.

Τις μυστικές υπηρεσίες προσελκύει η IAEA, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας. Στις συνεδριάσεις του συμβουλίου της συμμετέχουν κορυφαίοι αξιωματούχοι της ασφάλειας και πυρηνικοί επιστήμονες απ' όλο τον κόσμο, του Ιράν περιλαμβανομένου, και οι κατάσκοποι τους ακολουθούν στη Βιέννη. Τα πραγματικά γεγονότα σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι το «ιερό δισκοπότηρο» του κόσμου των υπηρεσιών πληροφοριών. Η ύπαρξη και η έκταση οποιασδήποτε κρυφής δραστηριότητας παραγωγής όπλων -την οποία η Δύση υποψιάζεται και η Τεχεράνη αρνείται -μπορεί να καθορίσει αν ο κόσμος θα πάει ξανά σε πόλεμο στη Μέση Ανατολή.

 

Ως διεθνής διαιτητής του πυρηνικού κόσμου, η ΙΑΕΑ έχει γίνει αναπόφευκτα και στόχος των υπηρεσιών πληροφοριών. Επιδιώκουν να επηρεάσουν τις αποφάσεις της και, αν αυτό δεν πετύχει, να μάθουν τι υπάρχει στους φακέλους της. Και καθώς αυξάνονται αυτά που διακυβεύονται, το ίδιο συμβαίνει και με τις πιέσεις που δέχεται η ΙΑΕΑ. Ο Γιουκίγια Αμάνο, ο σημερινός γενικός διευθυντής της, εξελέγη το 2009 με πολύ μικρή πλειοψηφία, έπειτα από μια διχαστική διαδικασία κατά την οποία θεωρήθηκε ο υποψήφιος της Δύσης. Τώρα επιδιώκει την επανεκλογή του και παράλληλα προσπαθεί να ενισχύσει τις ερευνητικές αρμοδιότητες και εξουσίες της διεύθυνσης διασφαλίσεων της ΙΑΕΑ, η οποία προσπαθεί να επαληθεύει τις δηλώσεις που κάνουν τα κράτη. Στην προοπτική αυτή ανθίστανται η Ρωσία και περίπου μια ντουζίνα άλλες χώρες. Οι αντίπαλοι του σχεδίου του Αμάνο εκφράζουν την ανησυχία ότι οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις θα κάνουν την ΙΑΕΑ να βασίζεται, για περιπτώσεις όπως το Ιράν, σε πληροφορίες που της προμηθεύουν η Δύση και το Ισραήλ. 

 

Σε μια έκθεσή του για το νέο σχέδιο για τη διεύθυνση διασφαλίσεων, ο Μαρκ Χιμπς, πυρηνικός εμπειρογνώμονας του Ιδρύματος Κάρνεγκι για τη Διεθνή Ειρήνη, αναφέρει πως η στάση της Ρωσίας στο συμβούλιο της IAEA υπαγορεύεται απευθείας από τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος θεωρεί την ΙΑΕΑ μια αρένα, για να αντιμετωπίσει την επιρροή των ΗΠΑ. «Οι υπηρεσίες πληροφοριών της Ρωσίας φοβούνται πως η IAEA θα μπορούσε να γίνει ένα εργαλείο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους», έγραψε ο Χιμπς.

 

Στο βιβλίο του «Κατάσκοποι εναντίον Αρμαγεδδώνα» ο ισραηλινός συγγραφέας Γιόσι Μέλμαν χαρακτηρίζει τη Βιέννη «φωλιά κατασκόπων». Περιγράφει σε αυτό μια διάρρηξη από τη Μοσάντ του διαμερίσματος του Ιμπραΐμ Οτμάν, επικεφαλής της συριακής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, στη Βιέννη το 2007, κατά την οποία ισραηλινοί κατάσκοποι βρήκαν σ' ένα λάπτοπ λεπτομέρειες για την κατασκευή από τη Συρία ενός πυρηνικού αντιδραστήρα, μυστικά, στο Αλ Κιμπάρ. Η εγκατάσταση βομβαρδίστηκε έξι μήνες αργότερα.

Η Μοσάντ είχε διερευνήσει τρόπους για να εκθέσει τον πρώην διευθυντή της IAEA Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι, για τον οποίο το Ισραήλ πίστευε πως συμπαθούσε υπερβολικά το Ιράν. Ενα σχέδιο, που ουδέποτε εκτελέστηκε, ήταν να κατατεθούν χρήματα στον τραπεζικό λογαριασμό του Ελ Μπαραντέι και μετά να διαδοθούν φήμες ότι πληρώνεται από την Τεχεράνη.
(από την εφημερίδα "Τα Νέα")