Πότε θα βγούμε στις αγορές;

 της Ελίνας Γαληνού

Είναι γεγονός ότι από την αρχή του Μνημονίου, οι διάφοροι κυβερνώντες μαζί με κάποιες κατά περιόδους εκτιμήσεις "εκ των έξω", ευαγγελίζονται την έξοδό μας στις αγορές, συνήθως 2-3 χρόνια μετά. Δηλαδή, το 2010 μας έλεγαν για το 2013, τώρα μας λένε προς το τέλος του 2014 ή και αρχή του 2015. Βεβαίως, γνωρίζουμε ότι η προοπτική εξόδου μας στις αγορές, μοιάζει με ένα φώς στο τούνελ το οποίο ελπίζουν ότι μας δημιουργεί μια προσδοκία για να αντέχουμε...
Η αλήθεια είναι ότι λήγοντας το Μνημόνιο, πρέπει να ξέρουμε τι μας γίνεται. Αν είμαστε δηλαδή σε θέση να βγούμε στις αγορές, ώστε να απαγκιστρωθούμε έστω και σταδιακά από την εξάρτηση των δανειστών. Ομως, το θέμα δεν είναι τόσο απλό, ούτε μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα επιστρέψουμε στα δάνεια ελευθέρας βοσκής που λαμβάναμε άνετα, ως το 2009.
Εχουμε επαναλάβει πολλές φορές, ότι οι αγορές αντιλαμβάνονται εύκολα τις επισφαλείς οικονομίες, αλλά και τα επισφαλή σημεία εάν και εφ΄ όσον τους παρουσιάζει κανείς μια πλασματική εικόνα βελτίωσης. Επειτα, υπάρχουν πράγματα που δεν κρύβονται, όπως η κατάσταση του Δημοσίου Χρέους μας. Γι΄αυτό, θα πρέπει να έχουμε διευθετήσει οπωσδήποτε το θέμα του χρέους (ρύθμιση σε βιώσιμα επίπεδα-συμφωνία με ΔΝΤ-ΕΕ, ώστε να διαβεβαιώσουμε ότι δεν θα δανειστούμε πλέον απ΄αυτούς, αλλά ότι θα τους επιστρέψουμε τα χρήματά τους...)  Οταν το δημόσιο χρέος είναι μεγάλο ως ποσοστό του ΑΕΠ, οι αγορές εξακολουθούν να κουμπώνονται ή να προτείνουν υψηλές τιμές δανεισμού, οι οποίες για μια ήδη υπερχρεωμένη χώρα, είναι απαγορευτικές.
Οι αριθμοί για τις αγορές, είναι το πρώτο που εξετάζουν, όπως τα πρωτογενή πλεονάσματα και τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις-αρκεί να έχουν κάποιο περιεχόμενο.. Σημαντικό ρόλο όμως παίζουν και οι δομές οικονομίας, οι βελτιώσεις που αποσκοπούν στην παραγωγικότητα, η μείωση της γραφειοκρατίας, η σταθερότητα του φορολογικού συστήματος και ο ρυθμός ανταπόκρισης της χώρας προς τον ξένο επενδυτή, εάν αυτός είναι αποφασισμένος να προχωρήσει σε μια ουσιαστική επένδυση. Μπορεί όλα αυτά να χρειάζονται χρόνο ώσπου να αποδώσουν, όμως οι αγορές ξέρουν να σταθμίζουν τις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και την αποφασιστικότητα μιας χώρας να προχωρήσει μπροστά.  Μέχρι τώρα, δείξαμε αποφασιστικότητα σε μερικά πράγματα, αλλά το βάρος έπεσε σε μισθωτούς-συνταξιούχους και γενικά στη μεσαία τάξη, η οποία κυριολεκτικά στραγγαλίστηκε. Λογικά, δεν μπορεί αυτό να μη δημιουργεί αρνητικές εντυπώσεις, αφού ήδη γίνεται λόγος για μεγάλη φτωχοποίηση της Ελλάδας και ισχνές προοπτικές εισοδηματικής  βελτίωσης του κόσμου...

Οι αγορές είναι σε θέση να αντιληφθούν πότε ένα πλεόνασμα είναι πλασματικό ( πρόσκαιρες εντυπώσεις από τις μαζικές φοροκαταιγίδες) και όχι προϊόν εξυγίανσης της οικονομίας, και το κοστολογούν. Ηδη γίνεται λόγος ότι το πλεόνασμα είναι στην πραγματικότητα μικρότερο, απ΄ότι δηλώνουν οι ελληνικές αρχές...πράγμα που ενδέχεται να δημιουργήσει μαύρη τρύπα που θα επιτείνει τα προβλήματα. Αυτό άλλωστε έγινε ήδη γνωστό και συζητείται ευρέως. Επειτα, υπάρχει γενικευμένη δυσπιστία ως προς την κατάσταση του άμεσου μέλλοντος, καθώς μπορεί ο υπουργός Οικονομικών να βεβαιώνει ότι δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα, αλλά και τα ήδη υπάρχοντα και ψηφισμένα, δεν είναι λιγότερο επιλήψιμα.  Οταν στέλνεις στον άλλον φόρους 3 ετών μαζεμένους για τα ακίνητα, ενώ παραμένει και το χαράτσι, τι άλλο να πάθουμε πιά;  Αυτό εκτός των άλλων, καταδεικνύει προχειρότητα και έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού για την εξυγίανση της οικονομίας...
Πάντως, τα ξένα ΜΜΕ επισημαίνουν τον κίνδυνο οικονομικού αδιεξόδου της Ελλάδας, καθώς εκτιμούν ότι ο εγκλωβισμός στο Μνημόνιο και τη λιτότητα, αποτρέπει τη δυνατότητα υγιών μεταρρυθμίσεων και ανάπτυξης, ενώ δημιουργεί προϋποθέσεις πολιτικής αναταραχής, και διασπαστικού κλίματος όπου "στην αναμπουμπούλα, χαίρονται οι λύκοι..", ενώ ευδοκιμούν ακραίες καταστάσεις ανατρεπτικού χαρακτήρα.
Αυτά τα παραπάνω, σημαίνουν ότι για να βγεί η Ελλάδα δεν είναι έτοιμη να βγεί στις αγορές τον επόμενο χρόνο. Ισως δανειστεί κάποιο μικρό ποσό συγκυριακά, αλλά αυτό δεν λύνει το πρόβλημα. Τα ανωτέρω "αγκάθια" υπάρχουν καθιστώντας τα επιτόκια δανεισμού ακριβότερα-πράγμα που δεν μας συμφέρει καθόλου.  
Αν λοιπόν καταφύγουμε στις αγορές έστω και για μικρά ποσά, αλλά χωρίς σχέδιο και οργάνωση, ίσως αυτό να βολεύει τους δανειστές, αλλά θα αυξήσει και τα δικά μας προβλήματα. Το βασικό που χρειάζεται, είναι μια ριζική διαπραγμάτευση των δεσμεύσεών μας μαζί τους, αντιπαραθέτοντας τη βεβαιότητα ότι γνωρίζουμε βάσει σχεδίου πού βαδίζουμε, ποιές είναι οι ανάγκες μας και ποιές οι προϋποθέσεις για τις οποίες πρέπει να εργαστούμε εντατικά. Πάνω απ΄όλα όμως, χρειάζεται πολιτική ενότητα, γιατί το διχαστικό κλίμα αξιολογείται ως εξαιρετικά αρνητικός παράγοντας προόδου, κυρίως όμως για όσους έχουν αρπακτικές διαθέσεις απέναντί μας...