Ο Εθνικός μας Ύμνος

τοῦ Νέστορα Νικηφορίδη
Ἀγαπητέ Σάββα, μέ ἀφορμή τήν ἀπίστευτη εἴδηση πού κυκλοφόρησε ἐσχάτως, ὅτι κάποιοι, προφανῶς ἀπατεῶνες, "πούλησαν" τά πνευματικά δικαιώματα τοῦ ἐθνικοῦ μας ὕμνου σε ἰδιωτική ἐταιρεία, καί δή τοῦ ἐξωτερικοῦ (πρᾶγμα πού μοῦ φαίνεται ἀστεῖο καί δή κακόγουστο),  ἔκανα μία πρόχειρη ἔρευνα στήν ἀγγλική ἀπόδοση τοῦ ἐθνικοῦ μας ὕμνου καί μοῦ φαίνεται ὅτι ὑπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Αὐτό πού βρῆκα εἶναι μεταφράσεις πολύ μέτριες σέ νόημα ἤ πού παραφράζουν ἀπαράδεκτα (βλ. π.χ. τήν Wikipedia).
Ἔκανα διά τοῦτο μία προσπάθεια μεταφράσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ ἐθνικοῦ ὕμνου στήν ἀγγλική, ἡ ὁποία νομίζω ὅτι ἐνδέχεται νά μήν  θεωρηθῆ ὡς ἀνεπιτυχής. Προσπάθησα δέ, νά εἶναι δυνατόν νά ἄδεται ἀξιοπρεπῶς καί στήν ἀγγλική γλῶσα, διότι υπάρχουν πολλοί ἀγγλόφωνοι Ἕλληνες δευτέρας και τρίτης γενεᾶς, ἐνῶ καί ἄλλοι ἀγγλόφωνοι μποροῦν νά βροῦν οὐσιαστικό νόημα στούς ἴδιους στίχους.

Greek national Hymn

(abstract from a poem of  Dionysios Solowmos)

 ["Hymnos eis teen (E)Leftheria" ]                                 

        Hymn to Freedom  

You are known from the cutting 

of  the  sword's tremendous blade,

You are known from your seeing

which with pain beholds the earth.

From the holy bones arisen

of the Greeks, the sacrified, 

as before,  now too, Delight  

and  Rejoice o Valiant Freedom! 

[ As before,  now too,  Delight  

and  Rejoice o Valiant Freedom, 

as before, now too, o Valiant,

Rejoice, Rejoice "Leftheria" ! ]

(translation: Nestoras Nikeforidis)

Φυσικά ἔχει γίνει ἐπιλογή ἑρμηνείας, κατά τό δυνατόν οὐσιαστική.
Παραδείγματος χάριν, ἐπέλεξα την λέξη  Freedom ἀντί τῆς λέξεως Liberty  ἀφοῦ ἡ τελευταία ἀναφέρεται κυρίως στήν πολιτική (κρατική καί ἐθνική) ἀνεξαρτησία, διότι νομίζω ὅτι καί ο Σολωμός κατά νοῦν εἶχε τό βαθύτερο βίωμα τῆς ἀγάπης τῆς ἐλευθερίας - ἐλευθερίας πού φέρνει καί την ἐθνική ἀνεξαρτησία. Ὕστερα, ἡ λέξη liberty, εἶναι ὑπερμέτρως συγγενής, καί ἠχητικά καί ἐτοιμολογικά, μέ τό libertinage πού ἱστορικῶς ἔλαβε  προώθηση στόν δημόσιο λόγο ἰδίως κατά τά τέλη του 18ου αἰῶνος εἰς διεφθαρμένους κύκλους τῆς Γαλλίας καί τῆς Ἀγγλίας καί συνέπεσε ἔτσι χρονικῶς μέ τήν ἀξιούμενη ἀπό τίς ΗΠΑ πολιτική ἐλευθερία ἤ Liberty.  Ὁ ὅρος Freedom μοῦ φάνηκε πολύ πιό κοντινός πρός αὐτό πού καί ζούσαμε καί ζοῦμε ὅταν λέμε τόν ἐθνικό μας ὕμνο.
 Ἀκόμη, μία ἐλευθερία-Liberty  ἔχει ἀντιμέτωπους ὅλους τούς διεθνιστές, ἐνῶ ὁ ὅρος ἐλευθερία- Freedom ἑνώνει ὅλους τούς Ἕλληνες, διεθνιστές ἤ μή.
Ἕνα λεπτό σημεῖο, εἶναι αὐτό τοῦ σπαθιοῦ, περί τοῦ ὁποίου δέν μᾶς λέει ὁ ποιητής ἐν τέλει,  ἐάν τό κρατᾶ ἡ ἴδια ἡ " Ἐλευθερία " , ἤ ἐάν ἐμεῖς ἀναγνωρίζουμε τήν ἐλευθερία ὄχι ὡς πρόσωπο φανταστικό ἀλλά ὡς βαθύτατο αἴτημα ζωῆς ἀπό ὅσα πάσχουμε, ὑποχρεούμενοι καί ἐμεῖς νά μετέλθουμε βία ὅταν δέν γίνεται ἀλλοιῶς. γιά νά ἀποκτήσουμε ἤ νά διατηρήσουμε τήν ἐλευθερία.  Γι' αὐτό δέν ἔβαλα στήν μετάφραση, αὐτό πού ἔχουν κάνει ἄλλοι, ὅτι  τό σπαθί σώνει καί καλά τό κρατᾶ ἡ "Ἐλευθερία".
Ἀντίθετα, ἡ ἐλευθερία μετράει τήν γῆ, δική της εἶναι ἡ " ὄψη" , ἡ θέαση, πού μετρᾶ τήν γῆ, καί δή "μέ βιά". "Μέ βιά": ὅρος πού δείχνει ὄχι κυρίως ταχύτητα ἑνός ἔξυπνου βλέμματος ( καί αὐτό), ἀλλά κυρίως ὅτι  αὐτό πού ὁρᾶται, ὁ κόσμος οὗτος,   ἔχει (πολύν) πόνο μέσα του, καί γι' αὐτό ἔχει κόπο ("βιά") τό ἴδιο τό κύτταγμα (μέ τούς ὀφθαλμούς τῆς ψυχῆς, τῆς ἐλεύθερης ψυχῆς...).
Εἶναι πολύ συγκινητικός ὁ ἐθνικός μας ὕμνος, ἔχει ἕνα παγκόσμιο συγκινητικό ἀγκάλιασμα κάθε ψυχῆς πού ἀγαπᾶ τήν ἐλευθερία, τήν ὁποία ὁ ἐθνικός μας ποιητής παρουσιάζει ὄχι ὡς πλατωνική ἰδέα, οὔτε ὡς πρόσωπο, ὅσο μπορεῖ τό ἀποφεύγει διότι θά ἦταν εἴδωλο,  ἀλλά δείχνει τήν ἐλευθερία νά "βγαίνῃ" τρόπον τινά σεσαρκωμένη μέ αἰώνια σάρκα (τήν σάρκα τοῦ ἀναστημένου Χριστοῦ) ἀπό τά ὁστά τῶν Ἑλλήνων τά ἱερά  – τοὐτέστιν καί holy καί sacred,  καί sacrified καί sanctified, τί νά πρωτοδιαλέξῃς;
Ἕλληνας σημαίνει ἑπομένως, τόν κατά τήν καταγωγή Ἔλλληνα ἐφ' ὅσον ἀγαπᾶ τήν ἐλευθερία. Συγχρόνως, ὁ ἐθνικός μας ὕμνος, εἶναι πανανθρώπινος ὕμνος εἰς τήν ἐλευθερία, ἀφορᾶ καί περιλαμβάνει καί ἐκεῖνον πού ἀγαπᾶ τήν ἐλευθερία για τήν ὁποία θυσιάσθηκαν καί πολεμοῦν οἱ Ἕλληνες, ἄρα καί τήν ἀληθινή ἐλευθερία καί τούς Ἕλληνες. Δέν ἀφίνει δέ ὁ Ἑλληνικός ἐθνικός ὕμνος ἀπ' ἔξω, κατά τό νόημά του, οὔτε κάν τούς γνησίους Τουρκοκυπρίους (καταγομένους ἄλλωστε σχεδόν ὅλων ἐξ Ἑλλήνων, ὡς γνωστόν). Ὁ ἐθνικός ὕμνος ἀφίνει βέβαια ἀπ' ἔξω του, τούς δουλοπρεπεῖς "πληθυσμούς" μέ τούς ἀρχηγούς τους καί τούς Ἐφιάλτες οἱασδήποτε καταγωγῆς.
Τέτοια λοιπόν νοήματα ἱερῆς ἐλευθερίας καί ὑγιοῦς πατριωτισμοῦ, θά καλούμεθα πλέον ἀπό ἀντιρατσιστικούς νόμους ὑπέρμετρης σκληρύνσεως τοῦ "συστήματος", ἀπό "ἱδιωτικές ἐπιτροπές προστασίας  μειονοτήτων", καί ἀπό παρατηρητήρια ἐπιβλέψεώς μας, νά τά λογοκρίνουμε;  Ἀντί ἀντίθετα ἐμεῖς νά τά ζοῦμε πρῶτοι, καί νά τά ἀκτινοβολοῦμε , ὡς ἐλεύθερα πρόσωπα,  μέ φιλαλήθεια καί ἀγάπη πού φθάνει μέχρι τήν αὐτοθυσία γιά τήν ἀληθινή (προσωπική, ἐθνική, ἀλλά καί πανανθρώπινη) ἐλευθερία;
Νέστορας Νικηφορίδης


------- ----------   ------------

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΠΟ  WIKIPEDIA

Polytonic orthography

(1823–1982)

Σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν κόψι

Τοῦ σπαθιοῦ τὴν τρομερή,

Σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν ὄψι,

Ποὺ μὲ βιὰ μετράει τὴν γῆ.

Ἀπ’ τὰ κόκκαλα βγαλμένη

Τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά,

Καὶ σὰν πρῶτα ἀνδρειωμένη,

Χαῖρε, ὢ χαῖρε, Ἐλευθεριά![4]

Monotonic orthography

(1982–present)

Σε γνωρίζω από την κόψη

του σπαθιού την τρομερή,

σε γνωρίζω από την όψη

που με βια μετράει την γη.

Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη

των Ελλήνων τα ιερά,

και σαν πρώτα ανδρειωμένη,

χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά![4]

Transcription

(1823-present)

Se gnorízo apó tin kópsi

tou spathioú tin tromerí,

se gnorízo apó tin ópsi,

pou me via metrái tin gi.

Ap' ta kókkala vgalméni

ton Ellínon ta ierá,

ke san próta andrioméni,

hére, o hére, eleftheriá![4]

English Translations[edit]

Literal

I recognize you by the fearsome sharpness,

of your sword,

I recognize you by the gleam (in your eyes)

with which you rapidly survey the earth.

From the sacred bones,

of the Hellenes arisen,

and strengthened by your antique bravery,

hail, o hail, Liberty![4]

Poetic

I shall always recognize you

by the dreadful sword you hold

as the Earth with searching vision

you survey with spirit bold

From the Greeks of old whose dying

brought to life and spirit free

now with ancient valour rising

let us hail you, oh Liberty![4]

By Rudyard Kipling (1918)

We knew thee of old,

O, divinely restored,

By the lights of thine eyes,

And the light of thy Sword.

From the graves of our slain,

Shall thy valour prevail,

As we greet thee again,

Hail, Liberty! Hail![4]