Σενέρ Λεβέντ: Εγώ δεν θα συγχωρέσω (1)

Ένα τραγούδι υπάρχει στο φόντο των αναμνήσεών μου για σένα: «Είναι δυνατή άραγε η ζωή χωρίς εσένα;» Όποτε παίζει αυτό το τραγούδι πάντα σε βλέπω να είσαι σε εκείνη την ηλικία στο σπίτι που βρισκόταν σε εκείνο το σοκάκι. Δεν είχαμε ραδιόφωνο στο σπίτι. Το ακούγαμε που έπαιζε από κάποιους γείτονες. Ξαφνικά έπαιζαν οι σειρήνες για κατ’ οίκον περιορισμό και οι Άγγλοι στρατιώτες με εφ’ όπλου λόγχη μας έσπρωχναν μέσα στα σπίτια μας.
Στον Οδό Κωστή Κυριάκου. Εσύ είχες πρόσφατα τελειώσει το λύκειο, ενώ εγώ είχα μόλις αρχίσει το σχολείο. Η μητέρα μου δεν είχε ακόμα βγάλει το τσαντόρ. Ένα σπίτι με τέσσερα δωμάτια χωρίς νερό και ηλεκτρισμό. Στα δύο δωμάτια ζούσε μια εξαμελής αραβική οικογένεια και στα άλλα δύο εμείς που πάλι ήμασταν εξαμελής οικογένεια. Ακόμα σαστίζω πώς ζούσαμε εκεί μέσα. Ούτε στο καφενείο πήγαινες ούτε για νυκτερινή διασκέδαση έβγαινες. Ακόμα δεν θυμάμαι να πήγαινες καν στον κινηματογράφο. Πάντα διάβαζες και έγραφες. Ύστερα κατάλαβα ότι έμαθες τα ελληνικά καλύτερα και από έναν Ελληνοκύπριο. Μου έδινες τις επισκοπήσεις που έκανες από τις ελληνοκυπριακές εφημερίδες και εγώ τις έπαιρνα στην εφημερίδα «Χαλκίν Σεσί» στην περιοχή Ασμάαλτι. Αν ήταν κλειστή η εφημερίδα τις πετούσα κάτω από την πόρτα. Αγαπούσε και η αδελφή Μουνεββέρ εκείνο το τραγούδι: «Είναι δυνατή άραγε η ζωή χωρίς εσένα;»  

Είχαμε μια ζωή σαν εκείνη στη «Ρώμη» του Φελλίνι. Ο πατέρας μου πέθανε στο σπίτι που είχαμε πρόσφατα μετακομίσει. Πριν δει την ανακήρυξη της Δημοκρατίας. Όταν άφηνε την τελευταία του ανάσα γύρισες και είπες στον Ελληνοκύπριο γιατρό: «Ό,τι χρειαστεί να το κάνουμε». «Δεν μπορεί να γίνει τίποτα», είπε εκείνος. Όλοι έκλαιγαν και φώναζαν. Εσύ δεν έκλαιγες. Δεν έκλαψες καθόλου. Απλώς έγινες κατακόκκινος. Όταν άρχισες να εργάζεσαι ως διερμηνέας στην πρεσβεία, με τον πρώτο σου μισθό αγόρασες για το σπίτι μας ένα ραδιόφωνο, μια τηλεόραση και ένα κασετόφωνο. Από εσένα έμαθα ότι είχε πεθάνει ο Ναζίμ Χικμέτ στη Μόσχα. Από εσένα άκουσα για πρώτη φορά το όνομα του Ναζίμ. Είχα πρόσφατα τελειώσει το γυμνάσιο. «Ξέρεις ποιος είναι ο Ναζίμ;», με ρώτησες. «Δεν ξέρω. Ποιος είναι;» σου είπα. «Ένα μεγάλος Τούρκος ποιητής, κομουνιστής», μου είπες. «Είσαι σίγουρος ότι είναι κομουνιστής;» σε ρώτησα. Και τότε μου απήγγειλες το πρώτο ποίημα του Ναζίμ που άκουσα: «Εσύ είσαι Ρώσος, εγώ είμαι Τούρκος, αλλά και οι δύο είμαστε κομουνιστές…»

Εσύ με έστειλες στο τυπογραφείο της «Τζουμχουριέτ». Εκεί γνώρισα τον Αϊχάν Χικμέτ και τον Αχμέτ Γκιουρκάν. «Πήγαινε, θα μάθεις τυπογραφία», μου είπες. Μια μέρα με ρώτησαν εκεί: «Ο μεγάλος σου αδελφός θα βγάλει εφημερίδα, τι εφημερίδα είναι αυτή;» «Φιλολαϊκή», τους απάντησα. Έβγαλες εκείνη την εφημερίδα. Μέσα σε οικονομικές δυσχέρειες και τεχνικές δυσκολίες. Πάντα θυμάμαι την πρώτη πρόταση του πρώτου κύριου άρθρου που έγραψες: «Η δημοσιογραφία στηρίζεται στην τυπογραφία». Τι μέρες ήταν και εκείνες. Τα πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας. Όταν τοποθετήθηκε βόμβα στα τεμένη Μπαϊρακτάρ και Ομεριγιέ, έβαλες έναν πρωτοσέλιδο τίτλο, τον οποίο ακόμα προσπαθώ να καταλάβω: «Βομβιστικές επιθέσεις που σπιλώνουν την ιστορία και τον πολιτισμό των Τουρκοκυπρίων». Το πρωί της νύχτας που δολοφονήθηκαν οι Αϊχάν Χικμέτ και Αχμέτ Γκιουρκάν άνοιξες το ραδιόφωνο, όπως πάντα, για να ακούσεις τις ειδήσεις. Και ιδού η πρώτη είδηση από το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου: «Εψές πυροβολήθηκαν και δολοφονήθηκαν από αγνώστους δύο Τούρκοι δικηγόροι στη Λευκωσία». Μόλις το άκουσες αυτό είπες το εξής: «Σκότωσαν τον Αϊχάν και τον Γκιουρκάν!» Ύστερα μας είπες ότι ο Αϊχάν είχε έρθει σπίτι μας μια μέρα νωρίτερα και τι συζήτησε μαζί σου. Τον προειδοποίησες, λέει. «Έθεσες τον εαυτό σου σε μεγάλο κίνδυνο γράφοντας ότι θα αποκαλύψεις ποιοι έβαλαν τις βόμβες στα τεμένη», του είπες. Έτσι δεν είναι; Και ο Αϊχάν σου απάντησε: «Στη δουλειά αυτή μπορεί και να φας ξύλο και να δολοφονηθείς». Και το βράδυ της ίδιας μέρας τον σκότωσαν. Εσύ ήσουν ο δημοσιογράφος ο οποίος παρακολούθησε καλύτερα από τον καθένα αυτό το γεγονός και ενημέρωνες τον λαό με όλες τις λεπτομέρειες. Ακόμα θαυμάζω τον τρόπο που ασκούσες τη δημοσιογραφία.

Πολίτης