Τα πάθη και τα λάθη ενός τηλεγραφήματος

Ο έλληνας πρεσβευτής έστειλε από το Μοντεβιδέο τις πρώτες πράξεις του πολιτικού θρίλερ με απρόβλεπτο τέλος

Τα «καρφώματα» μεταξύ υπουργών, οι αλληλοκατηγορίες εντός του υπουργείου Εξωτερικών, η ολιγωρία των γραφειοκρατών και η πολιτική ευθύνη της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη

ΑΓΓ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
«ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΝΤΕΒΙΔΕΟ με... καθυστέρηση» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του νέου σίριαλ που εκτυλίσσεται αυτές τις ημέρες στους διαδρόμους του υπουργείου Εξωτερικών. Φυσικά, ουδείς μπορεί με ακρίβεια να πει αν ο... σκηνοθέτης του «θρίλερ» που ξεκίνησε με το επίμαχο τηλεγράφημα της πρεσβείας της Ελλάδος στην Ουρουγουάη προς την Αθήνα, στις 23 Μαΐου, είναι λάτρης κατασκοπευτικών ταινιών όπως το «Από τη Ρωσία με αγάπη» με πρωταγωνιστή τον διάσημο βρετανό πράκτορα Τζέιμς Μποντ. Αναμφισβήτητο είναι όμως το ότι το τρέχον σίριαλ περιλαμβάνει τα πάντα: αλληλοκατηγορίες εντός του υπουργείου Εξωτερικών για ολιγωρία
γραφειοκρατών και πολιτική ευθύνη της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη, «καρφώματα» μεταξύ υπουργών, καταγγελίες για εκβιασμούς, ανακρίσεις, καταζητούμενους για ξέπλυμα χρήματος και προφυλακίσεις. Και όλα αυτά την τελευταία εβδομάδα της προεκλογικής περιόδου, με το σκάνδαλο της Siemens να ρίχνει βαριά τη σκιά του και στα δύο μεγάλα κόμματα.
Oταν ο έλληνας πρεσβευτής στο Μοντεβιδέο κ. Ν. Δεικτάκης συναντούσε τον γενικό γραμματέα της Υπηρεσίας Διώξεως για το Ξέπλυμα Χρήματος της Ουρουγουάης Ρικάρντο Χιλ δεν μπορούσε να φανταστεί τα όσα θα προκαλούσε το «Ακρως Απόρρητον Εξαιρετικά Επείγον» τηλεγράφημα το οποίο έφθασε το απόγευμα του Σαββάτου 23 Μαΐου, στις 15.36, στην Κρυπτογραφική Υπηρεσία του υπουργείου Εξωτερικών. Το περιεχόμενο του τηλεγραφήματος ήταν εκρηκτικό. Αφορούσε τις σκοτεινές δραστηριότητες του πρώην «ταμία» της Siemens στην Ελλάδα και ενός εκ των βασικών προσώπων του εν λόγω σκανδάλου, του κ. Χρ.Καραβέλα, ο οποίος σύστησε υπεράκτιες εταιρείες στην Ουρουγουάη και αγόρασε πολυτελές σπίτι στο φημισμένο τουριστικό θέρετρο Πούντα ντελ Εστε της λατινοαμερικανικής χώρας. Ισως να μην είχε συμβεί τίποτε αν ο κ. Καραβέλας, λίγα 24ωρα αργότερα, δεν έφευγε από την Ελλάδα. Εφυγε όμως την ώρα που οι αρμόδιες ελληνικές αρχές, υπηρεσιακές και πολιτικές, ολιγωρούσαν...

Εκρηκτική κατάσταση
Αυτή η ολιγωρία έχει δημιουργήσει εδώ και περίπου μία εβδομάδα εκρηκτική κατάσταση στο υπουργείο Εξωτερικών. Το αποτέλεσμα της Ενορκης Διοικητικής Εξέτασης (ΕΔΕ) την οποία διέταξε η κυρία Μπακογιάννη (ξεκίνησε την περασμένη Πέμπτη) αναμένεται με ενδιαφέρον, ώστε να επιμεριστούν οι ευθύνες στους υπηρεσιακούς παράγοντες που ενεπλάκησαν στη διεκπεραίωση του τηλεγραφήματος.
Το σκηνικό μετεβλήθη άρδην από την αναπάντεχη και επιθετική ανακοίνωση της Ενωσης Διπλωματικών Υπαλλήλων (ΕΔΥ) στις 2 Ιουνίου, με την οποία υποδεικνύεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών ως υπεύθυνη για την καθυστέρηση ενημέρωσης του υπουργείου Δικαιοσύνης. Και τούτο καθώς το Διπλωματικό Γραφείο της υπουργού Εξωτερικών ήταν ενήμερο ήδη από το Σάββατο 23 Μαΐου για το επίμαχο τηλεγράφημα Η κυρία Μπακογιάννη ανέλαβε την περασμένη Δευτέρα από το Ρέθυμνο την πολιτική ευθύνη που της αναλογεί. Δεν παρέλειψε όμως να σημειώσει ότι η ευθύνη για την καθυστέρηση βαρύνει τους υπηρεσιακούς παράγοντες, διότι η ίδια διέταξε αμέσως να σταλεί το επίμαχο τηλεγράφημα από το Μοντεβιδέο στον υπουργό Δικαιοσύνης κ. Ν. Δένδια μόλις, όπως λέει, ενημερώθηκε από τον επικεφαλής του Διπλωματικού της Γραφείου κ. Κ. Χαλαστάνη, την Τρίτη 26 Μαΐου. Εξάλλου, όπως η ίδια δήλωσε προ ολίγων ημερών σε τηλεοπτική της συνέντευξη, από «ευαισθησία» δεν τηλεφώνησε στον κ. Δένδια να τον ενημερώσει, προκειμένου να μη φανεί ότι οι δύο υπουργοί αναμειγνύονται στην υπόθεση Καραβέλα που αφορά την περίοδο διακυβέρνησης του ΠαΣοΚ και όχι της ΝΔ... Σύμφωνα επίσης με κορυφαίους διπλωμάτες «το να αποκαλεί η υπουργός Εξωτερικών ψεύτες τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεται και οι οποίοι εκπροσωπούν τη χώρα στο εξωτερικό δεν είναι ούτε έντιμο ούτε βοηθάει τη διεθνή εικόνα της χώρας» . Η κυρία Μπακογιάννη αλλά και πρόσωπα του στενού περιβάλλοντός της χαρακτηρίζουν αδικαιολόγητες και ενοχλητικές τις επιθέσεις στο πρόσωπό της. Διαβλέπουν κομματικές σκοπιμότητες πίσω από την επίθεση της ΕΔΥ, τονίζοντας ότι «δεν μπορεί διά της κοινοποιήσεως ενός τηλεγραφήματος στο Διπλωματικό Γραφείο της υπουργού να της αποδίδονται πολιτικές ευθύνες».
Η κυρία Μπακογιάννη πάντως ζήτησε και έλαβε την κάλυψη του Μεγάρου Μαξίμου. Ο πρωθυπουργός κ. Κ. Καραμανλής παραδέχθηκε σε συνέντευξή του στον ΑΝΤ1 ότι υπήρξε χρονική ολιγωρία και ατέλεια υπηρεσιακών παραγόντων στον χειρισμό του τηλεγραφήματος της ελληνικής πρεσβείας από την Ουρουγουάη, όχι όμως πολιτικό κίνητρο πίσω από αυτήν. Και διευκρίνισε ότι η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης από την υπουργό Εξωτερικών δεν συνεπάγεται αυτομάτως την παραίτησή της, αλλά την παραδοχή ότι υπήρξε πρόβλημα.

Επιθετική τακτική
Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, υπήρξαν και διπλωμάτες οι οποίοι δεν συμφώνησαν με την επιθετική τακτική της ΕΔΥ. Ορισμένοι εξ αυτών δήλωναν μάλιστα ότι η ΕΔΥ δεν αντιπροσωπεύει το σύνολο του διπλωματικού σώματος, άποψη την οποία υποστήριξε και η υπουργός Εξωτερικών από την Κέρκυρα όπου βρέθηκε τις προηγούμενες ημέρες. Από άλλες πλευρές, όμως, εκφραζόταν ανησυχία και προβληματισμός για εκβιασμούς και απειλές που εκτοξεύθηκαν εναντίον νέων στην πλειονότητά τους διπλωματών να μην υποστηρίξουν τις απόψεις του συνδικαλιστικού τους οργάνου.
Οπως προέκυψε και από την προκαταρκτική εξέταση την οποία διενήργησε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβης κ. Αρ. Αγαθοκλής, «η Κεντρική Υπηρεσία στην προκειμένη περίπτωση αδράνησε αδικαιολογήτως» . Ο κ. Αγαθοκλής επεσήμανε σειρά γεγονότων που πραγματικά καταδεικνύουν την παθογένεια της Δημόσιας Διοίκησης και των υπαλλήλων ή λειτουργών της. Δεν παρέλειψε επίσης, σε μια κίνηση που από πολλούς χαρακτηρίστηκε πρωτοφανής στα χρονικά του υπουργείου Εξωτερικών, να εκδώσει ανακοίνωση εναντίον της ΕΔΥ την οποία και κατηγόρησε για επιπολαιότητα, αλλά και πιθανή προσπάθεια εκφοβισμού του ιδίου εν όψει της ανακοίνωσης του αποτελέσματος της προκαταρκτικής εξέτασης.

Χρονικό
Μετέωρα ερωτήματα ζητούν στέρεες απαντήσεις
Ωστόσο, μια σειρά από ερωτήματα ρίχνουν τη σκιά τους σε ολόκληρο το χρονικό διάστημα από το Σάββατο 23 Μαΐου ως την Τετάρτη 27 Μαΐου, όταν έφθασε- πλέον- το τηλεγράφημα του κ. Δεικτάκη στο υπουργείο Δικαιοσύνης.
Κατ΄ αρχήν, για ποιον λόγο ο πρεσβευτής μας στην Ουρουγουάη επέλεξε για ένα τόσο σοβαρό θέμα να χαρακτηρίσει το τηλεγράφημά του «Ακρως Απόρρητον- Εξαιρετικά Επείγον» και δεν φρόντισε να βάλει την ένδειξη «Αστραπιαίο» ή «Αμέσου Επιδόσεως» ώστε να επισπεύσει τη διεκπεραίωσή του; Οι φήμες που περιβάλλουν το τι έγινε οργίασαν. Ορισμένοι μίλησαν για τηλεφωνική επικοινωνία του κ. Δεικτάκη με τον κ. Χαλαστάνη πριν από την αποστολή τηλεγραφήματος. Αν και ο δεύτερος απέφυγε να μιλήσει σε δημοσιογράφους, ο πρώτος απορρίπτει κατηγορηματικά ότι ενημέρωσε τηλεφωνικά το Διπλωματικό Γραφείο της κυρίας Μπακογιάννη. Επίσης, γιατί ο κ. Δεικτάκης δεν επέλεξε ως παραλήπτη την καθ΄ ύλην αρμόδια Διεύθυνση Ε3 για Διοικητικές και Δικαστικές Υποθέσεις, ή ακόμη και απευθείας τα υπουργεία Δικαιοσύνης και Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης;

Δεύτερον, πότε ενημερώθηκε ο κ. Χαλαστάνης; Το τηλεγράφημα ως «Ακρως Απόρρητον» δεν πήγε μόνο στη Διεύθυνση Α8 για θέματα Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής. Πήγε επίσης, μεταξύ άλλων, στα Διπλωματικά Γραφεία του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Πρωθυπουργού, της υπουργού Εξωτερικών, των τριών υφυπουργών Εξωτερικών, του Γενικού Γραμματέα και του Α΄ Πολιτικού Διευθυντή του υπουργείου. Το σημείο-κλειδί είναι ότι από όλα αυτά τα γραφεία, το μόνο που είναι ανοικτό το Σάββατο είναι το Διπλωματικό Γραφείο της κυρίας Μπακογιάννη. Σύμφωνα μάλιστα με ορισμένες πληροφορίες, ο κ. Χαλαστάνης βρισκόταν στο γραφείο εκείνο το Σάββατο διότι είχε συνάντηση. Ο Γραμματέας Πρεσβείας Γ΄ που εκτελούσε υπηρεσία την ίδια ημέρα τού έδειξε ή όχι το τηλεγράφημα;
Τρίτον, γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ να ενημερωθεί η υπουργός; Η αλήθεια είναι ότι τη Δευτέρα 25 Μαΐου, η κυρία Μπακογιάννη είχε βαρύ πρόγραμμα. Το πρωί μίλησε στο Συνέδριο του «Εconomist», το μεσημέρι παρέστη σε εκδήλωση για τα 50 χρόνια από την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στη συνέχεια είχε συναντήσεις με τους υπουργούς Εξωτερικών της Σερβίας Βουκ Γέρεμιτς και της Βρετανίας Ντέιβιντ Μίλιμπαντ (με τον οποίο μάλιστα συνέφαγε επί μακρόν). Ο επικεφαλής του Διπλωματικού Γραφείου της ενημερώθηκε περίπου στις 13.00 της Δευτέρας από έναν εκ των υφισταμένων του. Ωστόσο ο κ. Χαλαστάνης δήλωσε ότι δεν θυμάται να ενημερώθηκε νωρίτερα από τον Α΄ Πολιτικό Διευθυντή, πρέσβη κ. Στ. Βασιλόπουλο (επίσης παραλήπτη του τηλεγραφήματος), όπως ο τελευταίος κατέθεσε στην προκαταρκτική εξέταση.
«Πέραν αυτού όμως» αναρωτιούνται αρκετοί διπλωμάτες «πώς είναι δυνατόν ένας σοβαρός επαγγελματίας όπως ο κ. Χαλαστάνης να μην έκρινε ότι έπρεπε να ενημερώσει εγκαίρως την υπουργό για ένα τέτοιο θέμα; Πώς είναι δυνατόν να ακινητοποιείται ολόκληρο το Διπλωματικό Γραφείο λόγω της επίσκεψης Μίλιμπαντ, όπως δήλωσε η υπουργός;».
Το τελευταίο ερώτημα αφορά τον τρόπο μεταφοράς του τηλεγραφήματος στο υπουργείο Δικαιοσύνης. Μήπως θα έπρεπε να μη διαταχθεί έγγραφη ενέργεια από τη Διεύθυνση Α8 προς το υπουργείο Δικαιοσύνης (κάτι που σήμαινε ότι χρειαζόταν κλητήρας για τη μεταφορά), αλλά να σταλεί το τηλεγράφημα μέσω αγγελιαφόρου αστυνομικού ή κλητήρα από το Γραφείο Υπουργού στο υπουργείο Δικαιοσύνης; Ο,τι και αν έπρεπε να γίνει πάντως, η ζημιά είναι πλέον γεγονός...
ΒΗΜΑ