Ρεν: Κυρώσεις γιοκ για την Τουρκία το Δεκέμβρη

Ο «Φ» αποκαλύπτει τα σημεία-κλειδιά της Έκθεσης Προόδου και του Εγγράφου Στρατηγικής


Εκκαθαριστικό χρεών για την Άγκυρα με άξονες το Κυπριακό και την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου ετοιμάζεται να εκδώσει ο Επίτροπος για τη διεύρυνση Όλι Ρεν, στο πλαίσιο της Έκθεσης Προόδου και του Εγγράφου Στρατηγικής, κείμενα τα οποία θα αποτελέσουν πυξίδα για την αξιολόγηση της Τουρκίας τον προσεχή Δεκέμβριο από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε.

Πληροφορίες του «Φ», οι οποίες δεν επιδέχονται αμφισβήτησης, αναφέρουν ότι ο Όλι Ρεν και η ομάδα του όχι μόνο δεν έχουν περιλάβει εισήγηση για την επιβολή κυρώσεων αναφορικά με τις ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις της Τουρκίας, αλλά δεν θεωρούν καν ότι ο προσεχής Δεκέμβριος αποτελεί ορόσημο για την αξιολόγηση της υποψήφιας χώρας. Σύμφωνα με σημείωμα ξένης αντιπροσωπείας, του οποίου ο «Φ» έχει λάβει γνώση, στενός συνεργάτης του Επιτρόπου Ρεν ανέφερε σε ξένο επίσημο ότι «εάν τελικά η Τουρκία δεν ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της προς την Κυπριακή Δημοκρατία, τότε απλώς θα διατηρηθούν οι κυρώσεις που της είχαν επιβληθεί για το ίδιο ζήτημα (σ.σ. άρνηση εφαρμογής Πρωτοκόλλου) στις 11 Δεκεμβρίου 2006», δηλαδή το πλήρες πάγωμα 8 διαπραγματευτικών κεφαλαίων και ο περιορισμός της δυνατότητας τυπικού κλεισίματος των εναπομεινάντων 32 κεφαλαίων. «Η Τουρκία έχει ξοφλήσει τα χρέη της έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο συνεργάτης του Όλι Ρεν, σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχει πρόθεση διατύπωσης εισηγήσεων για νέες κυρώσεις στο Έγγραφο Στρατηγικής», πόσο μάλλον στην Έκθεση Προόδου, η οποία ως γνωστόν άλλωστε, αρκείται σε απλή καταγραφή γεγονότων στη διάρκεια του υπό αναφορά έτους. Στο ίδιο σημείωμα της ξένης αντιπροσωπείας, αναφέρονται αναλυτικά οι θέσεις που διατύπωσε ο στενός συνεργάτης του Όλι Ρεν, ο οποίος φέρεται να υποστήριξε ότι «αυτό που θα μπορούσε να εξεταστεί το Δεκέμβριο θα ήταν η άρση των κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας εάν είχε υλοποιήσει τη δέσμευσή της για εφαρμογή του Πρωτοκόλλου», τοποθέτηση η οποία αντιστρέφει πλήρως την έννοια της αξιολόγησης και καθιστά σαφή τη θέση της Κομισιόν ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να υποστεί οποιανδήποτε νέα κύρωση ελέω Κύπρου, ακόμη και εάν συνεχίζει προκλητικά να αρνείται να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει έναντι της Ε.Ε.

Στη βάση αυτή, οι υπηρεσίες του Επιτρόπου Όλι Ρεν έχουν διαμορφώσει ουσιώδη στοιχεία της Έκθεσης Προόδου, τα οποία θα αναπαράγονται εν πολλοίς και στο Έγγραφο Στρατηγικής, θέτοντας ένα αυστηρό, επικριτικό δήθεν πλαίσιο για τη στάση της Τουρκίας έναντι της Κύπρου, από το οποίο πάντως απουσιάζει ακόμη και η υπόνοια επιβολής νέων κυρώσεων. Ο «Φ» έχει εξασφαλίσει το υπό διαμόρφωση πλαίσιο, το οποίο παρά τον προκαταρκτικό του χαρακτήρα, εκτείνεται σε πέντε επίπεδα και είναι αρκούντως διαφωτιστικό για την πορεία που θα προσλάβουν τα έγγραφα που καταρτίζει η ομάδα Ρεν:

1 Κυπριακό:Επαναλαμβάνεται η θέση ότι η Τουρκία «συνεχίζει να εκφράζει τη δέσμευσή της για μια συνολική διευθέτηση στην Κύπρο, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ». Για προφανείς λόγους τήρησης πολιτικών ισορροπιών, αναφέρεται ότι παρόλα ταύτα, η Τουρκία καλείται «να κάνει συγκεκριμένα βήματα για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού κλίματος».

2 Πρωτόκολλο:Σημειώνεται ότι μετά την απόφαση του Συμβουλίου το 2006 (σ.σ. πλήρες πάγωμα 8 διαπραγματευτικών κεφαλαίων και επιβολή περιορισμών για το τυπικό κλείσιμο των εναπομεινάντων 32 κεφαλαίων), αναφορικά με την άρνηση της Τουρκίας να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο (σ.σ. άνοιγμα λιμανιών και αεροδρομίων), η Άγκυρα δεν έχει επιτελέσει καμιά πρόοδο προς την κατεύθυνση πλήρους εφαρμογής του Πρωτοκόλλου. Και στην περίπτωση αυτή, υιοθετείται αυστηρότερο λεκτικό συγκριτικά με προηγούμενες εκθέσεις προόδου της Τουρκίας, χωρίς ωστόσο να αφήνεται η παραμικρή υπόνοια για επιβολή κυρώσεων. Ως εκ τούτου, όπως συνάγεται ευθέως μέσα από τα υπό διαμόρφωση έγγραφα στην παρούσα τους μορφή, δεν υπάρχει καμιά πρόθεση για την έκδοση κειμένου συστάσεων, το οποίο να εισηγείται επιπτώσεις στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, κάτι άλλωστε που κατέστησε σαφές και ο στενός συνεργάτης του Όλι Ρεν στη διάρκεια των επαφών του με ξένο επίσημο.

3 Εξομάλυνση σχέσεων:Ανάλογη στάση τηρείται και στο ζήτημα της «εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων» της Τουρκίας με την Κυπριακή Δημοκρατία. Τα έγγραφα που ετοιμάζει η ομάδα του Όλι Ρεν αρκούνται επί του παρόντος στην αυστηρή καταγραφή της άρνησης της Τουρκίας να κάνει την παραμικρή κίνηση για να τηρήσει την εν λόγω δέσμευση που έχει αναλάβει έναντι της Ε.Ε.

4 Βέτο:Η έκθεση προόδου εμφανίζεται αυστηρή και επί της άρνησης της Άγκυρας να τερματίσει τη λογική της επιβολής βέτο για την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε αρκετούς διεθνείς οργανισμούς. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα συνεχιζόμενα τουρκικά βέτο που οδηγούν σε μπλοκάρισμα της αίτησης της Κύπρου για ένταξη στις «Διευθετήσεις Βάσσενάαρ» (Wassenaar), χωρίς ωστόσο και πάλι να παραπέμπει σε επιπτώσεις για τη στάση που τηρεί η Άγκυρα.

5 Πετρέλαια:Καταγράφονται και οι τουρκικές «παρενοχλήσεις» στη θαλάσσια περιοχή Κύπρου, κάτι πάντως που δεν συνδέεται με επιπτώσεις για την Άγκυρα, πέραν του γενικού αυστηρού λεκτικού που διακρίνει τα υπό διαμόρφωση κείμενα της Έκθεσης Προόδου και του Εγγράφου Στρατηγικής. Στην περίπτωση αυτή η ομάδα Ρεν είναι μάλλον «καλυμμένη», αφού η αξιολόγηση του προσεχούς Δεκεμβρίου δεν εκτείνεται στο θέμα των προκλήσεων της Τουρκίας στη θαλάσσια περιοχή Κύπρου.

Ως γνωστόν, η αξιολόγηση επικεντρώνεται στα στοιχεία της αντιδήλωσης της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, δηλαδή στην εφαρμογή του Πρωτοκόλλου, στην εξομάλυνση σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία, στο ζήτημα των συνεχιζόμενων βέτο, αλλά και στην αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ζητήματα πάντως για τα οποία, ο Φινλανδός Επίτροπος κάνει πλάτες στην Άγκυρα εις βάρος της Λευκωσίας, αρνούμενος κάθε σκέψη για νέο πλαίσιο κυρώσεων, έστω και για πάγωμα ενός διαπραγματευτικού κεφαλαίου…

Απελπιστικά ανεκτική η Λευκωσία
ΕΥΛΟΓΑ ερωτηματικά προκαλούν τα εκπληκτικά όρια ανοχής που επιδεικνύει η Λευκωσία, η οποία αρκείται να παρακολουθεί τη διαδικασία αποενοχοποίησης της Τουρκίας από τον Όλι Ρεν και την ομάδα του, χωρίς να εκδηλώνει ουσιαστική παρέμβαση και κυρίως χωρίς να ξεκαθαρίζει τις προθέσεις της γύρω από την αξιολόγηση των ανεκπλήρωτων υποχρεώσεων της Άγκυρας. Οι χλιαρές αναφορές για την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας έχουν ήδη εκληφθεί ως αδυναμία από τις Βρυξέλλες, οι οποίες θεωρούν ότι ούτε η ίδια η Λευκωσία αξιώνει ουσιαστικά την επιβολή νέων κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας… Άλλωστε, εάν η κυπριακή κυβέρνηση επιθυμούσε να εξασφαλίσει σοβαρά ανταλλάγματα στην Έκθεση Προόδου και στο Έγγραφο Στρατηγικής δεν θα έδινε λευκή επιταγή για τον επαναδιορισμό του Μπαρόσο, χωρίς να διασφαλίσει την τήρηση δίκαιης συμπεριφοράς ή την απομάκρυνση των θεμάτων που αφορούν το Κυπριακό από τον Όλι Ρεν και την ομάδα του…

Αθώα η Τουρκία για τη λαθρομετανάστευση
Σφραγίδα στην Έκθεση για την Πράσινη Γραμμή έβαλε η Κομισιόν, η οποία αναμένεται να εγκρίνει και τυπικά, αύριο, με γραπτή διαδικασία το κείμενο. Το τελικό κείμενο διατηρεί τις βασικές πολιτικές αιχμές κατά της Λευκωσίας, όπως τις είχε αποκαλύψει ο «Φ» την περασμένη Κυριακή, αποφεύγοντας να αποδώσει ευθύνες στην Τουρκία για τη διοχέτευση ρεύματος παράνομων μεταναστών και ζητώντας από την κυπριακή κυβέρνηση «να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά», ενισχύοντας την αστυνόμευση της γραμμής αντιπαράταξης:

1 Λαθρομετανάστευση:
Η Κομισιόν επικαλείται στοιχεία των κυπριακών Αρχών, σύμφωνα με τα οποία 3.486 από τους 5.347 παράνομους μετανάστες που διήλθαν στις ελεύθερες περιοχές είχαν σφραγίδα εισόδου ή εξόδου, είτε από την Τουρκία είτε από το ψευδοκράτος. Ωστόσο, παρά την αύξηση του ποσοστού των λαθρομεταναστών 47% σε 65%, ο Όλι Ρεν δεν αποδίδει ευθύνη στην Τουρκία, αλλά αξιώνει από την κυπριακή κυβέρνηση την ανάγκη ενίσχυσης της αστυνόμευσης στη γραμμή αντιπαράταξης. Η ανησυχία της Λευκωσίας για την ενδεχόμενη δημιουργία ενός εξωτερικού σκληρού συνόρου στην «Πράσινη Γραμμή» καταγράφεται μεν από την Κομισιόν, η οποία ωστόσο εμμένει στην ενίσχυση της αστυνόμευσης στη γραμμή αντιπαράταξης…

2 Και στο βάθος απευθείας εμπόριο:Η Κομισιόν αναφέρει ότι ο εν λόγω Κανονισμός έχει ανεβάσει τον όγκο του τ/κ εμπορίου στη διάρκεια της περυσινής περιόδου στα 6.111.030 ευρώ σε σύγκριση με 4.473.408 ευρώ. Ωστόσο, σημειώνει ότι «η συνολική κλίμακα του εμπορίου από την Πράσινη Γραμμή παραμένει περιορισμένη, εν μέρει λόγω του περιορισμένου πεδίου δράσης του ίδιου του Κανονισμού», αναφορά η οποία υπονοεί εμφανώς την ανάγκη για κάτι περισσότερο, φωτογραφίζοντας το «απευθείας εμπόριο» από τα κατεχόμενα λιμάνια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η προσπάθεια επαναφοράς του απευθείας εμπορίου ήταν πάντως πολύ χειρότερη στα πρώτα προσχέδια, στα οποία σημειωνόταν ότι «μετά από πέντε χρόνια ύπαρξης, είναι ξεκάθαρο ότι ο Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής είχε μόνο περιορισμένες οικονομικές επιπτώσεις για την τ/κ κοινότητα». Η «χοντρή» αυτή αναφορά απαλείφθηκε μεν, όχι όμως και το γενικότερο πνεύμα που επιχειρεί να αναδείξει την ανεπάρκεια του Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή.

3 Εμπόδια:Η Κομισιόν διαπιστώνει θετικές εξελίξεις στη διακίνηση αγαθών, υποστηρίζοντας ότι «ωστόσο τα εμπόδια στη διεξαγωγή εμπορίου μέσω της Πράσινης Γραμμής παραμένουν». Υποδεικνύει ότι «τα τ/κ εμπορικά οχήματα, ειδικότερα τα φορτηγά και τα λεωφορεία, δεν μπορούν να διακινηθούν ελεύθερα σε όλο το νησί. Επιπροσθέτως» σημειώνει ότι «καμιά πρόοδος δεν μπορεί να αναφερθεί σε σχέση με άλλα ψυχολογικά εμπόδια για τη διεξαγωγή του εμπορίου» (διαφημίσεις τ/κ προϊόντων σε ε/κ ΜΜΕ), ενώ υπογραμμίζει ότι «φαίνεται ότι το λαθρεμπόριο αγαθών εξακολουθεί να διεξάγεται εκτεταμένα κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής».

ΠΑΥΛΟΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ