Tου Ιωαννη Ν. Γρηγοριαδη *
Οι καλές σχέσεις της Ελλάδος με τον αραβικό κόσμο αποτέλεσαν έναν από τους πυλώνες της ελληνικής περιφερειακής πολιτικής έως το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Αυτές δεν στηρίζονταν μόνον σε ιστορικούς ή πολιτιστικούς δεσμούς. Η μάλλον φιλοαραβική στάση της Ελλάδος στο Παλαιστινιακό -η Ελλάς ήταν από τις ελάχιστες δυτικές χώρες που δεν είχαν αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ έως το 1990- ανταποδιδόταν από τη διακριτική αλλά σταθερή υποστήριξη του αραβικού κόσμου στις ελληνικές θέσεις στο Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά.
Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ωστόσο, σήμανε τη σταδιακή μείωση του ελληνικού ενδιαφέροντος, τη συρρίκνωση της ελληνικής διπλωματικής επιρροής και την απώλεια παραδοσιακών διπλωματικών ερεισμάτων στη Μέση Ανατολή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η βαθμιαία υποβάθμιση των ελληνικών διπλωματικών σχέσεων με τη Συρία.
Η αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ από την Ελλάδα δεν συνοδεύτηκε από μια στρατηγική διεκδικήσεως ενός μεσολαβητικού ρόλου στη συροϊσραηλινή διένεξη ούτε από μια στρατηγική διαμεσολαβήσεως στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ενώσεως με τη Συρία και κατ’ επέκταση τον αραβικό κόσμο. Τα Βαλκάνια και η Ευρωπαϊκή Ενωση αποτέλεσαν τις στρατηγικές προτεραιότητες της ελληνικής διπλωματίας και η διατήρηση μιας δραστήριας εξωτερικής πολιτικής προς τη Μέση Ανατολή θεωρήθηκε μάλλον περιττή πολυτέλεια. Η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ωστόσο, ανέστειλε για μερικά χρόνια την παρακμή των σχέσεων Ελλάδος-Συρίας.
Η ιστορική αντιπαλότητα Συρίας και Τουρκίας, η οποία εδραζόταν στην εδαφική διένεξη σχετικά με την επαρχία της Αλεξανδρέττας, είχε οξυνθεί λόγω της ευθείας υποστηρίξεως την οποία η Συρία παρείχε προς το ΡΚΚ και της διενέξεως σχετικά με τα ύδατα του Ευφράτη. Και αν η κοινή αντιπαράθεση με την Τουρκία θεωρείτο επαρκής λόγος για την καλλιέργεια των διμερών σχέσεων, αυτή πλέον έχασε κάθε περιεχόμενο όταν Ελλάς και Συρία, για διαφορετικούς λόγους, αποφάσισαν να επιδιώξουν την προσέγγιση προς τον άλλοτε κοινό πολέμιο.
Η βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας και Συρίας, δύο κρατών που έφθασαν στο χείλος του πολέμου το 1998, έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία και συνδέεται με τη νέα μεσανατολική στρατηγική της κυβερνήσεως Ερντογάν. Οι εδαφικές διαφορές τέθηκαν επιδέξια στο περιθώριο χωρίς να επιλυθούν, ενώ έμφαση δόθηκε στη στενή οικονομική και πολιτική συνεργασία. Τα οφέλη ήταν αμοιβαία: η Συρία, από τη μια, έβγαινε από μια επώδυνη διπλωματική και οικονομική απομόνωση. Η Τουρκία, από την άλλη, αποκτούσε πρόσβαση στην αγορά της Συρίας και -μέσω αυτής- του αραβικού κόσμου και διεκδικούσε επίσης ρόλο γέφυρας μεταξύ της Συρίας και της Δύσεως.
Η νέα εποχή στις τουρκοσυριακές σχέσεις είχε και την επίδρασή της στην πολιτική της Συρίας στο Κυπριακό. Η διεξαγωγή ακτοπλοϊκών δρομολογίων μεταξύ του συριακού λιμένος της Λαττάκειας και του κατεχόμενου λιμένος της Αμμοχώστου στην Κύπρο, κατά παραβίαση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, ήταν ενδεικτική της δραματικής αλλαγής των διπλωματικών ισορροπιών στο τρίγωνο Αθήνας-Αγκυρας-Δαμασκού.
Οι πρόσφατες δηλώσεις του αναπληρωτού υπουργού Εξωτερικών για την «ανάκτηση του ρόλου της Ελλάδος στη Μέση Ανατολή» είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Η Ελλάς χρειάζεται επειγόντως στρατηγική για τη Μέση Ανατολή ώστε να διεκδικήσει αυτή τον ρόλο της γέφυρας μεταξύ Ευρώπης και αραβικού κόσμου. Απαιτείται όμως πολλή και σκληρή δουλειά, για να καλυφθούν αβελτηρία και παραλείψεις ετών. Η αποκατάσταση στενής διπλωματικής και οικονομικής συνεργασίας με τη Συρία δεν θα είναι παρά μόνον η αρχή.
* Ο Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ.
kathimerini.gr
>ανταποδιδόταν από τη διακριτική αλλά σταθερή υποστήριξη του αραβικού κόσμου στις ελληνικές θέσεις στο Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά.<
ΑπάντησηΔιαγραφήΌπως για παράδειγμα τον εφοδιασμό της Τουρκίας με λιβυκά πετρέλαια για να καταλάβει την Κύπρο. Αμφιβάλλω αν ο κύριος αυτός ξέρει τι γράφει.
Εμείς στηρίξαμε τους Παλαιστινίους και κρατήσαμε στάση φιλοαραβική. Οι Άραβες, όμως, ουδέποτε ανταπέδωσαν την φιλία αυτή. Αντιθέτως, η πολιτική τους ήταν πάντα φιλότουρκη.
Καθώς επίσης φίλε Κωνσταντίνε μην ξεχνάμε και τα 80-100(δεν θυμάμαι ακριβώς)F-16 ως δώρο της Σαουδικής Αραβίας προς την φίλη και σύμμαχο Τουρκία..Ξέρετε..Αυτά που τη νύχτα των Ιμιων είχαν LANTIRN
ΑπάντησηΔιαγραφήΜια φιλική σχέση με κάποια χώρα ποτέ δεν θα εξασφαλίσει 100% υποστήριξη. Υπήρξε ποτέ χώρα που να μας υποστήριξε (ή που να υποστήριξε μια οποιαδήποτε άλλη) χωρίς να υπάρχει συμφέρον;
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι εμείς τους παλαιστινίους πόσο τους υποστηρίξαμε; Κάναμε πέντε δηλώσεις με, όντως σημαντική, συμβολική σημασία, βοηθήσαμε και πρακτικά 1-2 φορές, βγάλαμε και καμιά φωτογραφία με τον Αραφάτ...και μετά; Δεν θα αγοράσουμε όπλα απο το Ισραήλ; Δεν θα εξάγουμε στο Ισραήλ εμπορικά αγαθά κλπ; Οι σχέσεις μεταξύ χωρών δεν είναι άσπρο μαύρο.
Πρέπει όντως να αποκαταστήσουμε τις σχέσεις μας με τον αραβικό κόσμο και με τις χώρες περιμετρικά της Τουρκίας αν θέλουμε να πετύχουμε ανατροπή των δυνάμεων στη περιοχή μας και αυτό θα είναι παιχνίδι ισορροπίας, δεν είναι εύκολο.
ΓΠ
Ισλάμ και Δύση κατέστρεψαν την Συρία και όλη την περιοχή.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ Συρία πρέπει να ξαναγίνει Ορθόδοξη, να ξανακάνει 2η γλώσσα τα Ελληνικά, να ενωθεί με Λίβανο-Παλαιστίνη, να ξανακάνει πρωτεύουσα την Αντιόχεια (που τώρα βρίσκεται υπόΤουρκική κατοχή), και να ενωθεί με την Ρωσία και τις Ορθόδοξες χώρες.
http://www.vimeo.com/8150226
ΓΠ,
ΑπάντησηΔιαγραφήΠροφανώς είσαι πολύ νέος και δεν ξέρεις τα γεγονότα. Διαφορετικά δεν δικαιολογείται να μην γνωρίζεις τι κάναμε εμείς για τους Παλαιστινίους το 1982, μετά την εισβολή των Ισραηλινών στον Λίβανο και την εκδίωξη της Αλ Φατάχ από κει. Τα υπόλοιπα που γράφεις είναι άσχετα με την παρατήρησή μου.
Και ακόμη παλαιότερα, το 1973, αρνηθήκαμε να δώσουμε αεροδρόμια στους Αμερικανούς για να βοηθήσουν τους Ισραηλινούς στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. Φρόντισε να ενημερωθείς.
και μην ξεχνάς πόσες φορές σώσαμε τον Αραφάτ μέσα από τα χέρια Ισραηλινων,πόσα παιδιά φιλοξενήθηκαν στην Ελλάδα πόσα λεφτά και τρόφιμα τους στέλνουμε
ΑπάντησηΔιαγραφήπόσα παράνομα όπλα ...
Δεν θα διαφωνήσω με αυτά που λες Κωνσταντίνε, ξέρω τι κάναμε με την ανοχή των "μεγάλων δυνάμεων" και ήταν σημαντική αυτή η προσφορά μας αλλά η κύρια παρατήρηση μου συνεχίζει να ισχύει. Ποτέ και καμία χώρα δεν θα υποστηρίξει μια άλλη 100% και δεν θα τη υποστηρίξει και γενικότερα αν δεν υπάρχει κάποιο συμφέρον.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπο κει και πέρα δεν θα παραστήσω ότι γνωρίζω τίποτα παραπάνω σε ότι αφορά την φιλοτουρκική, όπως λες, στάση των αράβων. Μπορεί να έχεις και δίκιο
ΓΠ
ΓΠ
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ στάση των Αράβων μόνο ως εχθρική μπορεί να θεωρηθεί παραδοσιακά..Ξεκίνησαν με το Βυζάντιο,πήγαμε στον Ιμπραήμ και ακόμα γράφουν ένδοξες στιγμές...Στην Ελλάδα δεν έκαναν ποτέ δώρο 100 F-16...Ούτε 100 λάστιχα αυτοκινήτου δεν έδωσαν..Η Ελλάδα όμως,έσπαγε τα εμπάργκο,έτρεχε στου διαόλου τη μάνα να χτίσει τις όποιες υποδομές έχουν(για κοιτάξτε το Ιράκ και τη Συρία)όταν κανείς δεν πήγαινε,εκκένωνε χιλιάδες παλαιστίνιους κατά τις ισραηλινές επιθέσεις,δεχόταν τον Αραφάτ όταν τον κυνηγούσε το Ισραήλ μαινόμενο,δεν αναγνώρισε το Ισραηλ παρά το 90κάτι, παρ'οτι όλος ο δυτικός κόσμος το είχε πράξει και τόσα και τόσα άλλα..Αλήθεια ο πόλεμος του Λιβάνου είναι τόσο μακρυά ή το 74 στην Κύπρο; Οι φίλοι μας οι Άραβες τι κάνανε για την Ελλάδα οοοολα αυτά τα χρόνια(πάνω απο 1500),μην αναφερθώ σε τίποτα Βυζάντια και Σαλαντιν κλπ κλπ και ξεφύγουμε εντελώς.