Αθήνα-Λευκωσία ανοίγουν ένα ακόμα κεφάλαιο (και πώς ανταπέδωσαν Άγκυρα-Λονδίνο)

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Στο άνοιγμα ενός ακόμη κεφαλαίου των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας (περιβάλλον) συγκατατέθηκαν οι κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδας, παρά την συνέχιση της μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεών της από την Τουρκία και τις διαρκείς δηλώσεις και «προειδοποιήσεις» Λευκωσίας και Αθήνας ότι πρέπει η ‘Αγκυρα να τηρήσει τις «υποχρεώσεις» της. Υπάρχει βεβαίως πάντα μια απειλή για μπλοκάρισμα άλλων κεφαλαίων στο μέλλον, γεγονός όμως είναι ότι η ‘Αγκυρα έχει καταφέρει να ανοίξει αρκετά κεφάλαια της διαπραγμάτευσης, χωρίς καν να αναγνωρίζει ένα μέλος της ‘Ενωσης, τμήμα του οποίου κατέχει στρατιωτικά και απειλώντας ένα άλλο. Κοινοτικοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι πρόκειται για όχι αμελητέο κατόρθωμα της ‘Αγκυρας, που κατάφερε μάλιστα να εμφανίζεται διεθνώς μάλλον ως τιμητής παρά ως απολογούμενη για τη στρατιωτική κατοχή της Κύπρου.
Τουρκία και Βρετανία (προνομιακός εταίρος και συνομιλητής και της κυπριακής και της ελληνικής κυβέρνησης) αντέδρασαν στη χειρονομία αυτή καλής θέλησης Κύπρου και Ελλάδας με … δηλώσεις εναντίον τους! Ο κ. Νταβούτογλου επέκρινε την «ελληνοκυπριακή διοίκηση», όπως ονομάζει την κυπριακή κυβέρνηση, επέμεινε σε λύση δύο κρατών σε βάση διζωνικότητας και κάλεσε την ΕΕ να μην επιτρέψει άλλο στη Λευκωσία να κάνει κατάχρηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή ‘Ενωση. Με μονομερή δήλωση που κατέθεσε στην ΕΕ, η βρετανική κυβέρνηση κάλεσε ουσιαστικά την Ελλάδα και την Κύπρο να λύσουν τις «διμερείς διαφορές» τους με την Τουρκία και τα Σκόπια, χωρίς να απασχολούν με αυτές την ΕΕ και τόνισε τη στρατηγική σημασία της διεύρυνσης και ειδικά της τουρκικής ένταξης.
Πρακτικά ανενόχλητη, η Τουρκία κατηγορεί, όπου σταθεί και όπου βρεθεί, σε κάθε διεθνές forum, τους Ελληνοκυπρίους ως υπεύθυνους της μη λύσης του κυπριακού, επικαλούμενη το δημοψήφισμα του 2004, χωρίς να της απαντάει κανείς από την ελληνική πλευρά και χωρίς κανείς να εξηγεί τους λόγους για τους οποίους το 76% των Ελληνοκυπρίων απέρριψε το σχέδιο Ανάν. Για όποιο λόγο και αν γίνεται αυτό, σημειώνουν στελέχη του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, δημιουργεί σταδιακά προϋποθέσεις μιας σοβαρής διεθνούς ήττας Κύπρου και Ελλάδας.
Κατεξοχήν όργανο του City και του βρετανικού «αυτοκρατορικού πνεύματος», ο Economist πιστεύει ότι είναι απαραίτητη η άμεση λύση του κυπριακού, στις πρώτες εβδομάδες ή μήνες του 2010, εισηγούμενος την άσκηση ισχυρότερων πιέσεων στους Ελληνοκυπρίους, ιδίως μέσω Ελλάδος. Ο κ. Χριστόφιας αποδέχθηκε από την πλευρά του την εντατικοποίηση των συνομιλιών στις αρχές Ιανουαρίου και την μεταφορά τους στην οικία του αντιπροσώπου του ΟΗΕ κ. Ζεριχούν, σε μια κυπριακή εκδοχή «Καμπ Ντέιβιντ». ‘Όμως και τα δικά του περιθώρια είναι περιορισμένα, καθώς βρίσκεται υπό την όλο και ισχυρότερη πίεση της κοινής γνώμης και των συγκυβερνώντων κομμάτων.
Νέες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τους Ελληνοκύπριους πολύ εχθρικούς προς το ίδιο το θεμέλιο της λύσης που προτείνει στις διαπραγματεύσεις ο Κύπριος Πρόεδρος, την εκ περιτροπής δηλ. άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας στο νησί από εκπρόσωπο της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι με την πρόταση αυτή διαφωνούν και τα συγκυβερνώντα κόμματα, χάρη στις ψήφους των οποίων εξελέγη ο σημερινός Πρόεδρος, γεγονός που δεν συμβάλει στη συνοχή της ελληνοκυπριακής πολιτικής.
Είναι συζητήσιμο αν συμφωνεί και το ίδιο το κόμμα του Προέδρου με την πρόταση αυτή, αναφέρουν καλά πληροφορημένοι κύκλοι της κυπριακής αριστεράς, που επισημαίνουν σχετικές διαφορές στις αποχρώσεις μεταξύ του Νίκου Κατσουρίδη, πιο παραδοσιακού αριστερού πολιτικού και του ‘Αντρου Κυπριανού, που τονίζει ότι το κυπριακό μπορεί και πρέπει να λυθεί στη βάση όσων «συμφωνήθηκαν με τον διεθνή παράγοντα». Βέβαια, δεδομένης της υπερσυγκεντρωτικής δομής του ΑΚΕΛ, οι τυχόν διαφωνούντες καταπίνουν συνήθως τη γλώσσα τους, κάτι που συνέβη αμέτρητες φορές στην ιστορία των κομμάτων σοβιετικού τύπου, ακολουθώντας πειθαρχικά τον Γραμματέα.
Διαπιστώνοντας τη δυσκολία κατάληξης σε λύση στις πρώτες εβδομάδες ή μήνες του 2010, το Λονδίνο θα ήθελε τουλάχιστο την επίτευξη μιας προσωρινής συμφωνίας, που θα αποτύπωνε ήδη όσες ελληνικές παραχωρήσεις έχουν γίνει ήδη, υποστηρίζουν καλά ενημερωμένες πηγές στη Λευκωσία. Ο κ. Χριστόφιας απέκλεισε όμως τη σύναψη ενδιάμεσης συμφωνίας. Τώρα, επιδίωξη του Λονδίνου είναι, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να καταγραφούν τουλάχιστο σε έκθεση προόδου του ΟΗΕ οι εκατέρωθεν θέσεις συμφωνίας. ‘Όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, η καταγραφή αυτή θεωρείται στρατηγικής σημασίας από τη Βρετανία, γιατί εμπεριέχει θέσεις που μόνο με την υπογραφή των Ελληνοκυπρίων μπορούν να επιβληθούν, όπως η αποποίηση από την πλειοψηφία του πληθυσμού του δικαιώματος διακυβέρνησης του κράτους (εκ περιτροπής προεδρία).
Στο μεταξύ, «κουλουβάχατα» έχει γίνει η εσωτερική κατάσταση στο νησί και οι σχέσεις των συγκυβερνώντων κομμάτων, που επικρίνουν το ΑΚΕΛ για τα αποτελέσματα των Βρυξελών και τη στάση στις διαπραγματεύσεις. Ζητούν σύγκλιση σε διαρκή συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου πριν και κατά τη διάρκεια των εντατικών διαπραγματεύσεων και αλλαγή της χρονικής ιεράρχησης των θεμάτων. Σε αυτά προσετέθησαν και έντονες επικρίσεις των «συμμάχων» του κ. Χριστόφια για απαξιωτικές δηλώσεις του κορυφαίου συμβούλου του στο κυπριακό Τουμάζου Τσιελεπή (οπαδού στο παρελθόν του σχεδίου Ανάν) κατά του Βάσσου Λυσσαρίδη.
Το κλίμα είχε ήδη επιβαρυνθεί με την εισέτι ανεξιχνίαστη υπόθεση της κλοπής της σορού του αείμνηστου Προέδρου Παπαδόπουλου, αλλά και τα μειωτικά για τον ίδιο και την οικογένειά του σχόλια και υπονοούμενα. Η δήλωση του Γραμματέα του ΑΚΕΛ κ.Κυπριανού ότι, διάφοροι μπλόγκερς και σατιρικά έντυπα δημιουργούν «κλίμα» για τη φυσική εξόντωση του Προέδρου Χριστόφια, θα προσέθετε κανονικά και μια σκαμπρόζικη νότα στην όλη υπόθεση. Ενέτεινε όμως την ανησυχία των νηφαλιότερων, που θυμούνται καλά ότι των εθνικών καταστροφών στην κυπριακή και ελληνική ιστορία προηγήθηκαν πάντα αδελφοκτόνοι διχασμοί ή και εμφύλιοι, πυροδοτημένοι συνήθως από προβοκάτσιες ξένων υπηρεσιών.
konstantakopoulos.blogspot.com